Metabolizma yaşı, bireylerin biyolojik yaşlarını değerlendirmek için kullanılan bir kavramdır. Genellikle metabolizmanın hızı ve sağlığıyla ilişkilendirilir ve kişinin yaşından daha genç veya daha yaşlı olduğunu gösterebilir. Metabolizma yaşı hesaplama yöntemleri, genellikle yaş, cinsiyet, kilo, boy, vücut yağı oranı gibi faktörleri dikkate alır ve kişinin metabolizma yaşını belirler. Bu yöntemler, sağlıklı yaşam hedeflerine ulaşmak ve metabolizmayı optimize etmek için önemli bir araç olabilir.
Metabolizma Yaşı Nedir?
Metabolizma yaşı, kalorileri yiyeceklerden enerjiye dönüştüren bir kimyasal reaksiyonlar kompleksidir. Metabolizma hızı kişiden kişiye değişir. Bu gösterge birçok faktörden etkilenir: cinsiyet, vücut yağ yüzdesi, kas kütlesi, genetik özellikler, yaş gibi durumlara göre farklılık gösterir. Ek olarak, metabolizma yaşı, genel refahın güçlü bir göstergesi olan metabolik sağlığınızla bağlantılıdır. Metabolik sağlık belirteçleri bel çevresi, kan şekeri, trigliserid, kolesterol ve kan basıncını içerir.
Metabolizma Yaşı Nasıl Hesaplanır?
Kadınlarda bazal metabolizma:
BMR = 655.0955 + (9.5634 * kg olarak ağırlık) + (1.8496 * cm olarak boy) – (4.6756 * yıl olarak yaş).
Erkeklerde bazal metabolizma:
BMR = 66.4730 + (13.7516 * kg olarak ağırlık) + (5.0033 * cm olarak boy) – (6.7550 * yıl olarak yaş).
Şimdi ortaya çıkan değer, fiziksel aktiviteye bağlı olarak bir katsayı ile çarpılmalıdır:
- yerleşik yaşam tarzı – 1.2;
- orta düzeyde aktivite (haftada 1-3 kez hafif egzersiz veya egzersiz) – 1.375;
- ortalama aktivite (haftada 3-5 kez egzersiz yapanlar) – 1.55;
- aktif insanlar (yoğun egzersiz yapanlar) – 1.725;
- sporcular ve benzer yükler yapan kişiler (haftada 6-7 kez) – 1.9.
Örneğin, metabolizma yaşı için 30 yaşında, 170 cm boyunda ve 65 kg ağırlığında, zamanının çoğunu bilgisayarda oturarak geçiren bir kadınsanız, hesaplama şöyle olacaktır:
BMR = 655.0955 + (9.5634 * 65) + (1.8496 * 170) – (4.6756 * 30) = 1450.9
1450.9 * 1.2 = 1741 kcal / gün.
Metabolizma Yaşı Kaç Olmalı?
Metabolik yaşın hesaplanması oldukça karmaşık bir işlemdir. Tabii ki, kendiniz hesaplamaya çalışabilirsiniz, ancak doktorlara emanet etmek daha iyidir.
- Örneğin, metabolizma yaşı hesaplarken iç organları olumsuz faktörlerden koruyabilen iç organlardaki yağ miktarı dikkate alınır. Bu gösterge normalden yüksek veya düşükse, çeşitli patolojiler başlayabilir.
- Biyolojik yaş, vücudun durumunun bireysel göstergeleri ile karşılık gelen yaş grubunun ortalama standart verilerinin karşılaştırılmasıyla belirlenir ve zaman birimlerinde (yıl olarak) ifade edilir.
- Biyolojik yaş, kronolojik veya kimlik yaşı ile çakışabilir, ondan önde olabilir veya önemli ölçüde daha az olabilir.
- Norm, biyolojik yaşın kronolojik yaştan en fazla beş yıl sapmasıdır. Bu durumda yaşlanma doğal olarak kabul edilir.
Metabolizma yaşının ideal değeri kişiden kişiye değişebilir ve yaş, cinsiyet, vücut kompozisyonu gibi faktörlere bağlı olarak farklılık gösterebilir. Ancak genel olarak, metabolizma yaşının gerçek yaşa yakın veya daha düşük olması, sağlıklı bir metabolizmanın işareti olarak kabul edilir. Bu nedenle, metabolizma yaşını optimize etmek için sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları benimsemek önemlidir.
Metabolizma Yaşı Nasıl Düşer?
BMR’ye baktığınızda, %70’i boy, kilo ve genetikle ilgilidir. Bu, kontrol edebileceğiniz değişkenlerin yaklaşık %30’unu bırakır” diye açıklıyor. Başka bir deyişle, belirli yaşam tarzı seçimleri metabolik yaşı olumlu yönde etkileyebilir.
- Gün içinde daha fazla aktivite yapın
- Kuvvet antrenmanı yap
- Kardiyo Ekle
- 8 Saat Uyu
- Kalorileri kontrol et
- Tabağınızı sağlıklı yiyeceklerle doldurun
- Stresinizi kontrol edin
Yukarıdaki maddelere dikkat ettiğinizde, metabolizma yaşınızda ister istemez bir düzelme olacaktır.
Yaşa Göre Metabolizma Yaşı Nasıl Öğrenilir?
Vücut kitle indeksinde (BKİ) olduğu gibi, metabolik yaşın da kendi kriterleri vardır, ne biri ne de diğeri tam olarak doğru değildir. Beden kitle endeksinde boy ve kilo önemli iken metabolizma yaşı hesaplamasında gerçek yaşınız da dikkate alınır. Örneğin, çok fazla kas kütlesine sahip bir vücut geliştiricisi, standart zindeliği olan biriyle yaklaşık olarak aynı metabolik yaşa sahip olabilir.
Özellikle metabolizmanın hareketsiz kaldığını ve genel durumun bozulduğunu hissettiğinizde. Belki de çevrenizden birinin neden yaşından daha yaşlı veya daha genç göründüğünü merak etmişsinizdir. Bazen sebep tam olarak vücudunuzun durumunu değiştirebilecek metabolik yaştadır. İlk olarak, dikkate alınması gereken parametreler şunlardır:
- Yağ dokusunun ağırlığı (ana işlevi, göstergeler normdan eksi veya artıya giderse, organları hasardan korumaktır, bu belirli hastalıkların oluşumuna katkıda bulunur);
- Kemik ağırlığı (güçleri yaşla birlikte azaldığından, bu aynı zamanda vücudun metabolik yaşının bir göstergesi olarak da kullanılabilir);
- Vücuttaki su içeriği (norm %55-60).
Unutulmamalıdır ki, metabolizma yaşının tek başına bir değeri yoktur ve genel sağlık durumunuzun bir göstergesi olarak değerlendirilmelidir.
Metabolizma Yaşını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Metabolizma yaşını etkileyen pek çok faktör bulunmaktadır. Bunlar arasında genetik faktörler, yaş, cinsiyet, vücut kompozisyonu, fiziksel aktivite düzeyi, hormonal dengeler, beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzı gibi etmenler önemli rol oynar. Örneğin, yaş ilerledikçe ve kas kütlesi azaldıkça metabolizma hızı genellikle düşer. Ancak, aktif bir yaşam tarzı benimsemek, dengeli beslenmek ve uygun egzersiz yapmak gibi faktörler metabolizma yaşını olumlu yönde etkileyebilir ve metabolizmayı hızlandırabilir.
Sık Sorulan Sorular
Kaç Yaşından Sonra Metabolizma Yavaşlar?
Genellikle 30 yaşından sonra metabolizma yavaşlamaya başlar.
Metabolizma Yaşı Neden Yüksek Çıkar?
Yüksek metabolizma yaşı genellikle sağlıksız yaşam tarzı, düşük fiziksel aktivite, dengesiz beslenme, stres ve uyku eksikliği gibi faktörlerle ilişkilendirilir.