Metabolizma Yaşı Nedir?
Metabolizma yaşı, kalorileri yiyeceklerden enerjiye dönüştüren bir kimyasal reaksiyonlar kompleksidir. Metabolizma hızı kişiden kişiye değişir. Bu gösterge birçok faktörden etkilenir: cinsiyet, vücut yağ yüzdesi, kas kütlesi, genetik özellikler, yaş gibi durumlara göre farklılık gösterir. Ek olarak, metabolizma yaşı, genel refahın güçlü bir göstergesi olan metabolik sağlığınızla bağlantılıdır. Metabolik sağlık belirteçleri bel çevresi, kan şekeri, trigliserid, kolesterol ve kan basıncını içerir.
Metabolizma Yaşı Nasıl Hesaplanır?
Kadınlarda bazal metabolizma:
BMR = 655.0955 + (9.5634 * kg olarak ağırlık) + (1.8496 * cm olarak boy) – (4.6756 * yıl olarak yaş).
Erkeklerde bazal metabolizma:
BMR = 66.4730 + (13.7516 * kg olarak ağırlık) + (5.0033 * cm olarak boy) – (6.7550 * yıl olarak yaş).
Şimdi ortaya çıkan değer, fiziksel aktiviteye bağlı olarak bir katsayı ile çarpılmalıdır:
- yerleşik yaşam tarzı – 1.2;
- orta düzeyde aktivite (haftada 1-3 kez hafif egzersiz veya egzersiz) – 1.375;
- ortalama aktivite (haftada 3-5 kez egzersiz yapanlar) – 1.55;
- aktif insanlar (yoğun egzersiz yapanlar) – 1.725;
- sporcular ve benzer yükler yapan kişiler (haftada 6-7 kez) – 1.9.
Örneğin, metabolizma yaşı için 30 yaşında, 170 cm boyunda ve 65 kg ağırlığında, zamanının çoğunu bilgisayarda oturarak geçiren bir kadınsanız, hesaplama şöyle olacaktır:
BMR = 655.0955 + (9.5634 * 65) + (1.8496 * 170) – (4.6756 * 30) = 1450.9
1450.9 * 1.2 = 1741 kcal / gün.
Metabolizma Yaşı Kaç Olmalı?
- Metabolik yaşın hesaplanması oldukça karmaşık bir işlemdir. Tabii ki, kendiniz hesaplamaya çalışabilirsiniz, ancak doktorlara emanet etmek daha iyidir.
- Örneğin, metabolizma yaşı hesaplarken iç organları olumsuz faktörlerden koruyabilen iç organlardaki yağ miktarı dikkate alınır. Bu gösterge normalden yüksek veya düşükse, çeşitli patolojiler başlayabilir.
- Biyolojik yaş, vücudun durumunun bireysel göstergeleri ile karşılık gelen yaş grubunun ortalama standart verilerinin karşılaştırılmasıyla belirlenir ve zaman birimlerinde (yıl olarak) ifade edilir.
- Biyolojik yaş, kronolojik veya kimlik yaşı ile çakışabilir, ondan önde olabilir veya önemli ölçüde daha az olabilir.
- Norm, biyolojik yaşın kronolojik yaştan en fazla beş yıl sapmasıdır. Bu durumda yaşlanma doğal olarak kabul edilir.
Metabolizma Yaşı Nasıl Düşürülür?
BMR’ye baktığınızda, %70’i boy, kilo ve genetikle ilgilidir – bu, kontrol edebileceğiniz değişkenlerin yaklaşık %30’unu bırakır” diye açıklıyor. Başka bir deyişle, belirli yaşam tarzı seçimleri metabolik yaşı olumlu yönde etkileyebilir.
- Gün içinde daha fazla aktivite yapın
- Kuvvet antrenmanı yap
- HIIT ekle
- Uyumak
- Kalorileri kontrol et
- Tabağınızı sağlıklı yiyeceklerle doldurun
- Stresinizi kontrol edin
Metabolik yaşınız kas ve yağ dışında birçok faktörden etkilenir. BMR’miz genellikle gençken, büyüyüp gelişirken en yüksek seviyededir, ancak 20 yaşında iken düşer ve ondan sonra düşmeye devam eder. Düşüş sebeplerini dikkate alırsanız yükselişe geçebilirsiniz.
- Yaş: Kas kütlesi yaşla birlikte azalır, metabolik hızı yavaşlatır;
- Fizik: kas yüzdesi ne kadar büyükse, metabolik hız o kadar yüksek, yağ o kadar fazla, bu seviye o kadar düşük;
- Sıcaklık: yüksek vücut ısısı metabolizmayı hızlandırır;
- Stres: Stres ve hastalık yakılan kaloriyi artırır;
- Ortam sıcaklığı: çok soğuk ve çok sıcak hava metabolizmayı hızlandırır;
- Hormonlar: Bazı hormonlar metabolizmanızı hem olumlu hem de olumsuz etkileyebilir;
- Sigara içmek: sigara içmek enerji tüketimini artırır;
- Kahve: kafein enerji tüketimini artırır;
- Uyku: İnsanlar uyku sırasında en düşük metabolizma hızına sahiptir.
Yaşa Göre Metabolizma Yaşı Nasıl Öğrenilir?
Vücut kitle indeksinde (BKİ) olduğu gibi, metabolik yaşın da kendi kriterleri vardır, ne biri ne de diğeri tam olarak doğru değildir. Beden kitle endeksinde boy ve kilo önemli iken metabolizma yaşı hesaplamasında gerçek yaşınız da dikkate alınır. Örneğin, çok fazla kas kütlesine sahip bir vücut geliştiricisi, standart zindeliği olan biriyle yaklaşık olarak aynı metabolik yaşa sahip olabilir.
Özellikle metabolizmanın hareketsiz kaldığını ve genel durumun bozulduğunu hissettiğinizde. Belki de çevrenizden birinin neden yaşından daha yaşlı veya daha genç göründüğünü merak etmişsinizdir. Bazen sebep tam olarak vücudunuzun durumunu değiştirebilecek metabolik yaştadır. İlk olarak, dikkate alınması gereken parametreler şunlardır:
- Yağ dokusunun ağırlığı (ana işlevi, göstergeler normdan eksi veya artıya giderse, organları hasardan korumaktır, bu belirli hastalıkların oluşumuna katkıda bulunur);
- Kemik ağırlığı (güçleri yaşla birlikte azaldığından, bu aynı zamanda vücudun metabolik yaşının bir göstergesi olarak da kullanılabilir);
- Vücuttaki su içeriği (norm %55-60).
Metabolizma Yaşı Neden Yüksek Çıkar?
Yaşlanmanın fizyoloji ve metabolizma üzerindeki etkileri ile ilgili çalışmalar artmakta olup, amaçlarından biri yaşam kalitesini iyileştirmeye ve yaşlılıkta engelliliği önlemeye yönelik programların uygulanmasına yardımcı olmaktır. Metabolizma yaşı enerjinin düzenlenmesinde kilo ve yağ kaybına katkıda bulunan bir dizi değişikliğin üretildiğini belirtmek çok önemlidir. Bu gibi durumlar metabolizma yaşına bir etkendir. Kalori alımının düzenlenmesindeki bu değişiklikler, sağlıkta bozulma ile ilişkili hem pozitif hem de negatif enerji dengesizliğine karşı artan bir duyarlılığa katkıda bulunur.
Metabolizma Yaşını Ne Etkiler?
- Genellikle kilolarını normalleştirmede başarısız olan insanlar bunun için yavaş bir metabolizmayı suçlarlar.
- Aslında, zayıf bir figürün önünde büyük bir engel olarak kabul edilebileceğine dair çok az kanıt var.
- Araştırmalar, kilolu insanların zayıf insanlara göre daha hızlı bir metabolizmaya sahip olduğunu göstermektedir. Bu durum metabolizma yaşı üzerinde de etkilidir.
- Temel vücut fonksiyonlarını yerine getirmek için daha fazla enerjiye ihtiyaç duyarlar. Çoğu zaman, yavaş bir metabolizma nedeniyle değil, harcadığınızdan daha fazla kalori tükettiğiniz için kilo alırsınız.
Kaç Yaşından Sonra Metabolizma Yavaşlar?
- Metabolik yaş, kronolojik yaşla aynı veya daha düşükse endişelenmeye gerek yok ve çok daha yüksekse, yeme alışkanlıklarını yeniden gözden geçirmek ve daha fazla fiziksel aktivite eklemek daha iyidir.
- Metabolik yaş, vücudunuzun dinlenme sırasında çalışması için ihtiyaç duyduğu minimum kalori miktarıdır. Yani buna egzersiz yapmadan yaktığınız kaloriler de dahildir.
- Aynı zamanda, metabolik hız, ağırlığın normalleşmesiyle doğrudan ilişkilidir. Ne kadar çok kalori yakılırsa, vücutta o kadar az yağ depolanır. Eksikliklerinde kilo verme süreci meydana gelir, yağ (lipit) metabolizması hızlanır.
