Mate Çayı Nedir?
Mate çayı temelde Güney Amerika’nın geleneksel içeceklerinden biridir. Fakat son dönemde dünya genelinde popülerleşti. Bu çayı tarif ederken genellikle kahve gücünde olduğu, çayın sağlığa faydalarına ve çikolatanın verdiği keyfe sahip olduğu söylenir.
Mate çayı ya da yerba mate, Ilex paraguariensis bitkisinin yaprak ve dallarından üretilir. Yaprakları kurutmak için genellikle ateş kullanılır ve demlemesi diğer tüm çaylar gibidir. Güney Amerika’da geleneksel kaplardan bir tür pipetle içilir. Pipet çayın içindeki yaprak parçalarını süzer. Bu kap aynı zamanda dostluk ve paylaşımcılık gibi anlamlara sahiptir.
Bu geleneksel çay kafein içerdiği için dinç hissetmenize yardımcı olur ve bunun yanında sağlığa birçok faydası vardır. Antioksidanlardan zengin içecekleri seviyorsanız tercih edebilirsiniz. Aynı zamanda tadının diğer çaylara göre daha lezzetli olması verdiği zevki de artıracaktır.
Mate Çayının Faydaları Nelerdir?
Güney Amerika’nın geleneksel çayı olan mate çayı, sağlık için faydalı içecek alternatiflerinden biridir. Aynı zamanda lezzetiyle de öne çıkar. Sağlıklı çayları denemeyi sevenler için iyi bir seçenek olan çayın faydaları şöyle sıralanabilir:
- Antioksidanlar ve faydalı besin maddeleri bakımından zengindir. Hatta yeşil çaydan daha fazla antioksidan içerir. İçerdiği faydalı maddeler ksantinler, kafeoil türevleri, saponinler, polifenoller bulunur.
- Bir kupa mate çayı 85 mg kafein içerir. Böylece zinde olmaya yardımcı olur, spor performansını artırır ve odaklanmayı kolaylaştırır.
- İçerdiği bazı maddeler bakteri, parazit ve mantar enfeksiyonlarında karşı koruma sağlayabilir. Fakat bu konu henüz kanıtlanmış değildir.
- İştahı azaltan etkilerin yanında metabolizmayı da hızlandırabilir. Böylece kilo vermeyi destekleyen içeceklerden biri haline gelir.
- Bağışıklık sisteminizi güçlendirebilecek anti-enflamatuar ve antioksidan özelliklere sahiptir.
- Antioksidan, antienflamatuvar ve kolesterol düşürücü etkileri sayesinde kalp hastalığını önlemeye yardımcı olabilir.
Mate Çayı Nasıl Yapılır?
Mate çayı sıcak veya soğuk olarak tüketilebilir ve diğer kuru çaylara benzer şekilde hazırlanır. Geleneksel olarak oyulmuş su kabağı içinde servis edilir ve pipetle içilir, fakat herhangi bir bardak da kullanılabilir. Hazırlamak için:
- Bardağınızın üçte biri kadar kuru mate yaprağını demliğe ya da French presse alın.
- Üzerine bardağı dolduracak kadar sıcak su ekleyin, soğuk su ekleyip kaynatmak da mümkündür.
- 5-10 dakika kadar demlenmesini bekleyin ve ardından hazır olacaktır.
- Genellikle tatlandırmak için şeker, limon veya süt kullanılır. Siz de kendi zevkinize göre bir tatlandırma yöntemi bulabilirsiniz.
Bu çay ne kadar faydalı olsa da aşırı tüketilmesi önerilmez. Günde 1-2 küçük veya orta boy bardak yeterli olur. Aşırı tüketmek uzun ve kısa vadede bazı kötü etkilere sahip olabilir. Egzersizlerden önce, sabahları kahve yerine ya da akşamüzeri çay saatleriniz için iyi bir eşlikçi olsa da, dozunda tüketmek faydalı olur.
Mate Çayı Nasıl Kullanılmalıdır?
Mate çayı gerektiği gibi tüketildiğinde birçok faydaya sahiptir ve lezzetli bir içecek olmasıyla öne çıkar. Fakat aşırı miktarda veya aşırı sıcakken tüketilmesi bazı hastalıklarla ilişkilendirilmiştir. Bu nedenle gerektiği kullanılması önemlidir. Mate çayı kullanım önerileri:
- Bu çayı çok sık ve aynı gün çok fazla içmemek gerekir. Aksi takdirde bazı kanser türlerinin risklerini artırabilir.
- Geleneksel olarak çok sıcak tüketilse de bunun zararlı olduğu bilinir. Bu nedenle ılıklaştıktan sonra içmek önerilir.
- Kahveden daha az, normal çaydan daha fazla kafein içerir. Bu bazı insanlarda yüksek tansiyon, baş ağrısı ve çarpıntıya neden olabilir.
- Hamilelik döneminde çok fazla tüketmemek gerekir. Çünkü fazla kafein düşük riskini artırır.
- Mate çayı bazı ilaçlarla etkileşime girerek kötü sonuçlar doğurabilir. MAOİ bileşikleri içeren ilaçlar bunların arasında yer alır. MAOİ genellikle Parkinson ve depresyon için reçete edilir.
- Kafein içerdiği için bazı kas gevşeticiler ve antidepresanlarla etkileşime girebilir.
Herkes için uygun olmayan bir çaydır ve çok yüksek sıcaklıklarda düzenli olarak içmek belirli kanserlere dair riskleri artırabilir. Bununla birlikte, bu çay aynı zamanda etkileyici sağlık yararları ile bağlantılı çeşitli faydalı bileşikler içerir. Bunu denemek isterseniz, yavaş başlayın ve içmeden önce biraz soğumasını bekleyin.
Mate Çayı Günde Ne Kadar İçilmelidir?
Sağlığa bazı faydaları olan lezzetli bir içecek alternatifidir. Hatta yeşil çaydan daha fazla antioksidan içeriğine sahiptir. Kahveden az ve diğer çaylardan daha fazla miktarda kafein içerir. Bu sayede egzersiz performansınızı artırabilir ve odaklanmayı kolaylaştırabilir. Fakat günlük olarak çok fazla tüketmek ya da düzenli olarak her gün tüketmek bazı riskler taşır. Bunlardan kaçınmak için:
- Sağlıklı yetişkinlerin bu çayı ara sıra içmesi önerilir. Böylece olası risklerden kaçınmak ve faydalı yanlarını almak mümkün olur.
- Her gün düzenli olarak içmek önerilmez.
- Özellikle hamilelerin günde 2-3 bardaktan fazla bu çayı içmesi önerilmez.
- Sağlıklı yetişkinlerin de aynı gün içinde aşırı miktarda çayı tüketmesi önerilmez.
- Reçeteli bazı ilaçlar kullananların çayı içmeden önce araştırması gerekebilir.
Mate Çayının Zararları Nelerdir?
Mate çayını ara sıra içen sağlıklı yetişkinlerin bundan zarar görmesi pek olası değildir. Fakat düzenli olarak mate çayı tüketen kişilerde bazı sağlık riskleri ortaya çıkabilir. Ayrıca içerdiği bazı maddeler bazı antidepresan ve Parkinson ilaçlarıyla etkileşime girebilir. Ek olarak hamilelerin de fazla miktarda tüketmesi önerilmez. Düzenli veya çok fazla mate çayı içenler için olası risklerin ayrıntılarını aşağıda bulabilirsiniz:
- Kanser riski: Araştırmalar, uzun süre bol miktarda mate çayı içmenin üst solunum yolu ve sindirim sistemi kanseri riskini artırabileceğini gösterir. Bunun olası nedeni mate yapraklarının ateşte kurutulurken kanserojen maddeler olan polisiklik aromatik hidrokarbonlar üretmesidir. Bunun yanında mate çayı geleneksel olarak çok yüksek sıcaklıkta tüketilir. Bu da solunum ve sindirim astarına zarar verebilir.
- Hafif ağrılar: Bazı insanlarda kafein baş ağrısı, migren ve yüksek tansiyon gibi sorunlara neden olur. Mate çayı da kafein içerir.
- Gebelikte düşük riski: Hamilelik döneminde günde 3 bardaktan fazla mate çayı içmek riskli düzeyde kafein almanıza ve düşük riskine neden olabilir.
- İlaç etkileşimleri: Mate, bazı depresyon ve Parkinson ilaçları (MAOI içerenler) ile etkileşime girerek riskler oluşturabilir. Bunların yanında bazı kas gevşeticilerle de etkileşime girebilir.
Özetle, sık sık mate çayı tüketmek, belirli kanserlere dair riskleri artırabilir. Hamile kadınlar ve kafeine duyarlı olan veya reçeteli belirli ilaçları alan kişiler bu çayı dikkatli içmelidir.
Mate Çayı Zayıflatır Mı?
Zayıflamak için mate çayı içmek tek başına herhangi bir etkiye sahip değildir. Mate çayının olası etkileri zayıflama sürecini destekleyici niteliktedir. Yani esas olarak yaktığınızdan daha az kalori almak ve egzersiz yapmak kilo vermek için temel adımlardır. Bunların etkinliğini artırmak ya da kalorisi düşük içecek alternatifleri tüketmek için mate çayını tüketebilirsiniz.
Mate çayı kahveden daha az fakat diğer bitki çaylarından daha fazla kafein içerir. Egzersiz yapmadan önce kafein tükettiğinizde performansınız %5 artabilir ve metabolizmanın hızlanmasına yardımcı olabilir. Bu nedenle egzersiz yapanlar ve kilo vermek isteyenler için bu çay iyi bir seçenektir.
Bunlara ek olarak kalorisi düşük bir içecek olmasına karşın bol miktarda antioksidan içerir. Bu sayede kalorisi yüksek içeceklerin yerine geçebilir. Fakat yine de sık sık tüketilmesi önerilmez. Düzenli ve bol miktarda mate çayı tüketmek bazı sağlık riskleri oluşturabilir.
Mate Çayı Kaç Kilo Verdirir?
Çay tek başına kilo verdirmez. Fakat kilo verme programına ekleyebileceğiniz faydalı bir alternatif olabilir. Çok sık içmemek kaydıyla mate çayı diyet ve egzersiz programlarının yanında tüketilebilecek bir içecektir.
Kilo vermenizi sağlayan asıl şey aldığınız kaloriden daha fazlasını yakmaktır. Bunun temel yolu da sağlıklı ve yeterli beslenme düzeni ile düzenli egzersizlerdir (ya da daha hareketli yaşam). Bu süreçte kalorisi düşük ve bazı sağlık faydaları olan içecekler iyi destekleyiciler olarak işlevseldir. Yüksek kalorili ve şeker ilaveli içeceklerin yerine bitki çayları tüketmek de daha az kalori almanıza yardımcı olabilir.
Sonuç olarak çok sık olmamak kaydıyla bu çayı içmek sağlıklı yetişkinler için faydalı olabilir. Kilo verme programları için de uyumlu bir içecek alternatifidir. Fakat tek başına kilo verdirmez, diyet ve egzersiz planı olmadan bu çayın böyle bir etkisi bulunmaz.
Mate Çayı Aç Karnına Mı İçilir Tok Karnına Mı?
Mate yaprağı çayı sabah öğlen ve akşam olmak üzere aç karnına günde 3 defa olmak üzere bir çay bardağı içilebilebilir. Bunun yanı sıra mate yaprağı çayı ara öğün olarak tüketildiğinde tok karnına da tüketilebilen bir çaydır. Mate yaprağı çayını ölçülü kullanmak oldukça önemlidir. Günde en fazla 3 defa tüketilmesi gerekir. Fazla tüketilmesi zararlı olabilir.
