Kansızlık Problemi mi Yaşıyorsunuz? Nasıl Çözebileceğinizi Bilmiyor Musunuz? Kansızlığa Ne iyi Gelir? Merak ettiğiniz yanıtlar bu sayfada!
Kansızlık Nedir?
Kansızlık, diğer adıyla anemi, yeteri kadar sağlıklı kırmızı kan hücresinin bulunmamasıdır. Bu durum vücudun dokularına yeteri kadar oksijen taşıyamamanıza neden olur. Kansızlık yaşayan insanlar genellikle yorgun ve güçsüz hisseder.
Her birinin kendine has nedeni olan birçok kansızlık (anemi) türü vardır. Bu durum geçici veya uzun süreli olabilir ve hafiften şiddetliye kadar değişebilir. Aneminiz olduğundan şüpheleniyorsanız doktora görünmeniz ve tıbbi tedaviye başlamanız gerekir.
Bu durum aynı zamanda ciddi bir hastalığın uyarı işareti olabilir. Anemi tedavileri, takviye kullanmaktan tıbbi prosedürlere kadar çeşitlilik gösterir. Sağlıklı, çeşitliliğe sahip bir beslenme düzeni ile bazı anemi türlerini önleyebilirsiniz.
Kansızlık Belirtileri Nelerdir?
Kansızlık belirtileri buna neden olan duruma göre değişir. Buna kronik bir hastalık neden oluyorsa belirtileri fark etmek ya da ayırt etmek zor olabilir. Böyle durumlarda kansızlık genellikle diğer hastalık için yapılan testlerle anlaşılır. Diğer yandan bazı anemi türleri bazı insanlarda belirgin bir belirti vermez. Eğer kansızlık belirtileri ortaya çıkıyorsa genellikle şu şikâyetler görülür:
- Yorgunluk
- Güçsüzlük
- Soluk renkli veya sarımsı cilt
- Kalp atışlarında düzensizlik
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi
- Göğüs ağrısı
- Ellerin ve ayakların soğuk olması
- Baş ağrısı
Bu belirtiler başlarda hafiftir. Genellikte tedavi edilmedikçe şiddetlenir. Bu belirtileri yaşıyor ve nedenini bilmiyorsanız doktora görünebilirsiniz.
Kansızlık Neden Oluşur?
Genel olarak kansızlık veya anemi kanda yeterince kırmızı kan hücresi bulunmadığı zaman ortaya çıkar. Bunun nedeni vücudunun yeterince kırmızı kan hücresi üretmemesi, kanama veya vücudun kırmızı kan hücrelerini yok etmesi olabilir. Farklı anemi türleri farklı nedenlerle ortaya çıkabilir. Türlere göre nedenleri şöyle sıralanabilir:
- Demir eksikliği anemisi: Vücudunuzda yeterince demir olmadığında demir anemisi oluşur. Kemik iliği yeterince demir olmadan hemoglobin üretemez ve kansızlık meydana gelir. En yaygın kansızlık türüdür. Genellikle demir takviyesi kullanmayan hamilelerde ortaya çıkar.
- Vitamin eksikliği anemisi: Kan üretebilmek için demirin yanında folat ve B12 de gerekir. Bunlar vücudunuzda yeterince yoksa kırmızı kan hücresi üretimi de azalır. Bazı insanlar folat ve B12 içeren besinleri yeterince tüketmediği için, bazıları ise bu besinleri tüketse de eksiklik yaşayabilir. Bunun nedeni besinlerden gelen vitaminleri sindirmenizi engelleyen sorunlar olabilir.
- Enflamasyon anemisi: Kanser, AIDS, romatoid artrit, böbrek hastalığı, Crohn hastalığı gibi bazı sorunlar kırmızı kan hücrelerinin üretimine müdahale edebilir ve kansızlığa neden olur.
- Aplastik anemi: Nadir görülen bir kansızlık türü olmasına rağmen yaşamı tehdit eden bir sorundur. Bazı enfeksiyonlar, bazı ilaçlar, otoimmün hastalıklar ve zehirli kimyasallar vücudun yeterince kırmızı kan hücresi üretememesine neden olabilir.
- Kemik iliği hastalığıyla ilgili anemiler: Lösemi ve miyelofibroz gibi çeşitli hastalıklar, kemik iliğinizdeki kan üretimini etkileyerek anemiye neden olabilir.
- Hemolitik anemiler: Bu gruptaki anemilerde kırmızı kan hücreleri çok hızlı yok edilir ve kemik iliği bu kadar hızlı kırmızı kan hücresi üretemez. Bu genetik bir durum olabildiği gibi sonradan da gelişebilir.
- Orak hücre anemisi: Kalıtsal bir hastalıktır. Bu nadir görülen kansızlık türünde kırmızı kan hücrelerinin şekli hilal şeklindedir. Bu hilal şeklinde hücreler sağlıklı olanlara göre daha hızlı ölür ve damarlardan geçmek için pek uygun değildir. Bu durum kronik kırmızı kan hücresi eksikliği ile sonuçlanır.
Kansızlığa Ne İyi Gelir?
Anemi türlerinin hemen hemen hepsi tıbbi tedavi gerektirir. Ayrıca bazı anemi türlerinin beslenme ya da yaşam tarzıyla ilgisi yoktur. Eğer kansızlık yaşıyorsanız doktorun önerdiği tedavi planına ve varsa beslenme önerilerine uymanız gerekir. Sadece “demir eksikliği anemisi” ve “vitamin eksikliği anemisi” –bir emilim problemi yoksa- sağlıklı yaşam tarzına uyarak önlenebilir. Bu iki tür anemiyi önlemek için:
- Demir açısından zengin besinler tüketerek demir eksikliği anemisini önleyebilirsiniz. Eğer bir emilim problemi ya da başka bir tıbbi durum yaşamıyorsanız kırmızı ve beyaz et, fasulye, mercimek ve yeşil yapraklı sebzeler demir içerir.
- Folat veya folik asit kırmızı kan hücrelerini üretmek için gerekli maddelerden biridir. Yeşil yapraklı sebzeler, bezelye, barbunya, yer fıstığı gibi gıdalar folat içerir. Buna dikkat etmek vitamin eksikliği anemisini önleyebilir.
- B12 vitamini de kan üretim sürecinde işlevi olan bir vitamindir. Vitamin eksikliği anemisini önlemek için kırmızı-beyaz et ve süt ürünlerini daha fazla tüketebilirsiniz.
- Demir eksikliği anemisini önlemek için C vitamininin de önemi vardır. C vitamini vücutta demirin emilmesini artırır. Turunçgiller, biber ve domates gibi yiyecekler sağlıklı C vitamini kaynaklarıdır.
Yiyeceklerden yeterince vitamin ve mineral alamadığınızı düşünüyorsanız doktorunuza takviye kullanma konusunda danışabilirsiniz.
Kansızlığa İyi Gelen Besinler Nelerdir?
Birçok farklı türü olan kansızlık, temelde tıbbi tedavi gerektirir. Kansızlık yaşayanların öncelikle bu tedavileri uygulaması ve gerekiyorsa beslenme düzenlerini değiştirmeleri gerekir. Fakat kansızlık türlerinden sadece iki tanesi beslenme ile ilgili olabilir. Diğerleri kalıtımsal veya başka hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkabilir. Dolayısıyla kansızlığın sadece 2 türü -eğer bir emilim sorunu yoksa- beslenme ile önlenebilir. Demir eksikliği anemisi ve vitamin eksikliği anemisini önlemek için aşağıdaki besinleri daha sık tüketmeyi deneyebilirsiniz:
Demir İçeren Besinler:
- Karaciğer (hamilelik döneminde kaçınmak gerekir)
- Kırmızı et
- Fasulye ve nohut
- Kuru yemişler
- Kuru meyveler
- Soya fasulyesi unu
Folat İçeren Besinler:
- Lahana türleri
- Brokoli
- Yeşil yapraklı sebzeler
- Nohut ve barbunya
B12 İçeren Besinler:
- Kırmızı ve beyaz et
- Balık
- Süt ve süt ürünleri
- Yumurta
C Vitamini İçeren Besinler:
- Biber
- Mandalina, portakal, greyfurt
- Kavun
- Domates
- Çilek
- Brokoli
Kansızlığı Geçirmek için Öneriler
Kansızlık genel olarak vücutta yeteri kadar, sağlıklı kırmızı kan hücresinin bulunmaması halidir. Bu durumda dokulara gerektiği gibi oksijen taşınamaz ve birçok sağlık sorunu ortaya çıkabilir. Farklı nedenlerle ortaya çıkan birçok kansızlık türü vardır. Bunlardan bazılarını önlemek mümkün değildir, çünkü kalıtımsal ya da başka hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkabilir. Kansızlığa neden olan şey farklı bir tıbbi durumsa öncelikle buna yönelik bir tedavi uygulanması gerekir. Aşağıda en genel haliyle kansızlık için öneriler bulabilirsiniz:
- Kansızlık teşhisi konulduysa doktorun belirlediği tedavi planını uygulamak gerekir.
- Kansızlığa neden olan başka bir hastalığınız varsa (bağırsak emilim problemi gibi) buna yönelik tedavileri aksatmamanız ve doktorunuzun belirlediği tedavileri uygulamanız gerekir.
- Kansızlığa neden olabilecek ilaçlar kullanıyorsanız doktorunuza yan etkileri azaltmanın yollarını danışabilirsiniz.
- Herhangi bir tıbbi durum olmadığı halde demir eksikliği anemisi ya da vitamin eksikliği anemisi yaşıyorsanız öncelikle doktorun verdiği takviyeleri kullanmanız gerekir. Bununla birlikte demir, B12 ve folat içeren besinleri daha fazla tüketmeniz gerekir.