Tip 1 Diyabet Nedir?
Tip 1 diyabet, bağışıklık sisteminizin pankreasınızdaki insülin üreten hücreleri yok ettiği bir durumdur. Bunlara beta hücreleri denir. Durum genellikle çocuklarda ve gençlerde teşhis edilir, bu nedenle eskiden juvenil diyabet olarak adlandırılırdı. İkincil olarak adlandırılan durum diyabet gibi tip 1, fakat beta hücreleri yerine bağışıklık sistemi tarafından bir hastalık ya da pankreas bir yaralanma gibi başka bir şey, tarafından yok edilir.
Tip 1 Diyabet Neden Olur?
- Dehidrasyon
Kanınızda fazladan şeker olduğunda, daha çok işersiniz. Bu idrarla birlikte çok miktarda su dışarı çıkar ve vücudunuzun kurumasına neden olur. - Kilo kaybı
İşediğinizde dışarı çıkan glikoz kaloriyi de beraberinde götürür. Bu nedenle kan şekeri yüksek olan birçok kişi kilo verir. - Diyabetik ketoasidoz (DKA)
Vücudunuz yakıt için yeterli glikoz alamazsa, bunun yerine yağ hücrelerini parçalar.
Tip 1 Diyabet Belirtileri Nelerdir?
İşaretler genellikle belirsizdir, ancak zaman içerisinde şiddetli bir hale gelebilirler. Genel olarak belirtiler şunları içerir:
- Aşırı susuzluk
- Artan açlık (özellikle yemekten sonra)
- Kuru ağız
- Mide bulantısı ve kusma
- Sık idrara çıkma
- Yemek yerken ve aç hissetmenize rağmen açıklanamayan kilo kaybı
- Tükenmişlik
- Bulanık görüş
- Ağır, zahmetli solunum (doktorunuz buna Kussmaul solunumu diyebilir)
- Cildinizin, idrar yolunuzun veya vajinanızın sık görülen enfeksiyonları
- Huysuzluk veya ruh hali değişiklikleri
- Geceleri kuru olan bir çocukta yatak ıslatma
Tip 1 diyabetli bir kişi için acil durum ve acil tedavi gerektiren belirtiler şunları içerir:
- Sarsıntı ve karışıklık
- Hızlı nefes alma
- Nefesinize meyveli koku
- Göbek ağrısı
- Bilinç kaybı (nadir)
Tip 1 Diyabette Tedavi Nasıl Olmalıdır?
- Tip 1 diyabetli insanlar da normal ve sağlıklı bir hayat sürebilirler. Bunun için kan şekeri seviyelerinizi kontrol altında tutmalısınız. İnsülin iğnenizi, beslenme ve aktivitelerinizi doktorunuzun belirttiği şekilde ayarlayın.
- Tip 1 diyabetli herkesin kan şekerini kontrol etmek için insülin iğneleri kullanması gerekir.
- Doktorunuz insülin hakkında üç ana durumdan bahseder:
- “Başlangıç”, kan dolaşımınıza ulaşmanın ve kan şekerinizi düşürmeye başlamanın ne kadar sürdüğüdür.
- “Yoğun zaman”, insülinin kan şekerinizi düşürme açısından en çok işi yaptığı zamandır.
- “Süre”, başlangıçtan sonra ne kadar süreyle çalışmaya devam ettiğidir.
- Doktorunuz size günde iki enjeksiyon iki tip insülin ile başlayabilir. Daha sonra daha fazla çekime ihtiyacınız olabilir.
Tip 1 Diyabet Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
- Egzersiz, tip 1 tedavisinin önemli bir parçasıdır. Ancak koşuya çıkmak kadar basit değildir. Egzersiz kan şekeri seviyenizi etkiler. Bu yüzden ev veya bahçedeki basit işler de dahil olmak üzere herhangi bir aktivite ile yediğiniz yemek ve insülin dozunuzu dengelemeniz gerekir.
- Ayrıca, yiyeceklerin kan şekerinizi nasıl etkilediğini de anlamanız gerekecek. Karbonhidratların, yağların ve proteinin oynadığı rolleri öğrendikten sonra, seviyelerinizi olması gereken yerde tutmanıza yardımcı olacak sağlıklı bir beslenme planı oluşturabilirsiniz. Bir diyabet eğitimcisi veya kayıtlı bir diyetisyen, başlamanıza yardımcı olabilir.
- Sizi nasıl etkilediğini öğrenmek için bir aktivite öncesinde, sırasında ve sonrasında kan şekerinizi kontrol edin. Bazı şeyler seviyenizi yükseltecek; diğerleri yükseltmeyecek. İnsülininizi düşürebilir veya çok düşmesini önlemek için karbonhidratlı bir atıştırmalık yiyebilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular
Kan Şekeri Düştüğünde Neler Yapılmalıdır?
Öncelikle kan şekerinizi test edin. Hızlı etkili karbonhidratlar yiyin veya için. Kan şekeriniz düşükse hemen önlem almanız gerekir. Uzmanlar en iyi yöntemin yaklaşık 15 gram karbonhidrat tüketmek olduğunu söylüyor. Ayrıca üç ila dört glikoz tableti veya bir tüp glikoz jeli de alabilirsiniz. Bir sonraki adım, 15 dakika beklemek, ardından kan şekerinizi tekrar test etmektir.
Kan Şekeri Yükseldiğinde Neler Yapılmalıdır?
Doğru insülin tipini ve doğru dozu doğru zamanda aldığınızdan emin olun. İnsülinin süresinin dolmadığını kontrol edin. Tüm ekipmanların (pompalar, sayaçlar vb.) düzgün çalıştığından emin olun. Diyabet ilaçlarının değiştirilmesi veya ayarlanması gerekebilir bu yüzden doktorunuza başvurun. Yemek planınızda gerektiği gibi ayarlamalar yapmak için kayıtlı bir diyetisyenle birlikte çalışmanızda fayda vardır.
Tip 1 Diyabet Tamamen İyileşir Mi?
Tedavi planına uymak kişinin sağlıklı kalmasına yardımcı olabilir, ancak diyabet için bir tedavi değildir. Şu anda diyabetin tedavisi yok, bu nedenle tip 1 diyabetli kişilerin hayatlarının geri kalanında tedaviye ihtiyacı olacak. İyi haber şu ki, plana bağlı kalmak, insanların kendilerini sağlıklı hissetmelerine ve daha sonra diyabet problemlerinden kaçınmalarına yardımcı olabilir.
Tip 1 Diyabet İlerlerse Ne Olur?
Tip 1 diyabet, özellikle iyi kontrol edilmezse başka sorunlara yol açabilir. Kardiyovasküler hastalıklar buna örnektir. Diyabet, sizi yüksek kan basıncı ve kolesterolün yanı sıra daha yüksek kan pıhtılaşması riskine sokabilir. Ayrıca Cilt sorunlarına da yol açabilir. Diyabetli kişilerin bakteri veya mantar enfeksiyonlarına yakalanma olasılığı daha yüksektir. Diyabet ayrıca kabarcıklara veya döküntülere neden olabilir.
