Üzüm, tarihteki en eski uygarlıklardan beri yetiştirilen faydalı bir meyvedir. Yeşil, kırmızı, siyah, mor ve sarı gibi çeşitli türleri mevcuttur. En çok Güney Avrupa, Afrika, Güney Amerika ve Avustralya’da yetiştirilmektedir.
Üzümün Faydaları Nelerdir?
- Kansere Karşı Korunmaya Yardımcı Olabilir
Üzüm ve diğer üzüm bazlı ürünlerin kanser gelişimini önleyici (kemopreventif) özelliği olduğu bulunmuştur. Bu bileşikler özellikle üzüm çekirdeğinde bulunmaktadır. Bu bileşikler ayrıca meme kanseri üzerinde olumlu etkilere sahiptir. -
Üzümdeki kanserin önlenmesine yardımcı olabilecek diğer biyoaktif bileşikler, kateşinler, resveratrol, antosiyaninler ve fenolik asitlerdir. Bu bileşikler, kansere büyük ölçüde katkıda bulunabilecek serbest radikallerin temizlenmesine yardımcı olur.
- Kalp ve Damar Sağlığını Artırır
Genel olarak meyveler açısından zengin bir beslenme, kalp sağlığının artırılmasına yardımcı olabilir. Meyveler arasında üzümlerin vücut sağlığı üzerinde birden fazla iyileştirici etkisi vardır. Üzümde bulunan flavonoidler, fenolik asitler ve resveratrol, kardiyovasküler hastalık riskini azaltmaya yardımcı olabilir. - Üzüm polifenolleri antioksidan özelliklere sahiptir. Bunlar kötü kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir, böylece aterosklerozu (damar sertliği) önler. Böylece vücuttaki kan akışı düzenli olarak devam eder.
-
Yapılan bir araştırmada, günlük üzüm tüketiminin, insanlarda sistolik kan basıncını (damar duvarlarına yapılan basınç) düşürdüğü bulunmuştur.
Üzüm Neye İyi Gelir?
- İltihapları Önler
Üzüm tüketmek, insan vücudundaki enflamatuarların (iltihapların) giderilmesini sağlar. Resveratrol ve polifenoller bu etkinin gösterilmesine yardımcı olurlar. - Bağışıklığı Artırır
Üzümün faydalarından biri de bağışıklık sistemini güçlendirmesidir. Yapılan araştırmalarda, üzüm tüketmek, kan dolaşımındaki gama-delta T hücrelerini (vücudun savunma sisteminde önemli bir rolü olan hücreler) çoğalmasına yardımcı olduğu bulunmuştur. Üzümdeki antosiyaninler de bağışıklığın geliştirilmesine yardımcı olur. - Göz Sağlığını Korur
Üzüm, sahip olduğu faydalı bileşikler sayesinde retina yapısını korumaya yardımcı olur. Ayrıca oksidatif stresin neden olduğu retina yıpranmasını da önler.
- Oksidatif stres, vücutta bulunan oksijen ve nitrojen türlerinin dengesinin bozulmasından dolayı ortaya çıkar. Oksidatif stres ve iltihap, görme sorunlarını ortaya çıkaran başlıca faktörler arasındadır. Üzümde bulunan polifenoller bu gibi durumların iyileşmesinde etkili rol oynarlar. Bu bileşikler ayrıca fotoreseptörleri (retinada bulunan ışığı elektrik sinyaline çeviren nöronlar) korumaya yarımcı olurlar.
- Kemikleri Sağlamlaştırır
Üzüm, vücuda giren kalsiyumun emilimini kolaylaştırır. Böylece etkili kalsiyum alımını ve kemik sağlığını artırmaya yardımcı olur. Üzüm tohumunda bulunan proantosiyanidler, kemik oluşumunu destekler ve yaşlanma sonuçu oluşan kemik kayıplarını yavaşlatır. Bu bileşikler ayrıca, kıkırdak hasarını önler ve kemik yapısını sağlamlaştırır. - Cilt Yaşlanmasını Yavaşlatır
Üzümdeki resveratrolün, cilt üzerinde faydalı etkileri vardır. Bu bileşik, cilt sağlığını olumsuz yönde etkileyebilecek bir faktör olan oksidatif stresle mücadele eder. Böylece ciltte erken yaşlanmaya neden olan serbest radikallerin vücutta atılmasına yardımcı olur. -
Resveratrol ayrıca cildi UV kaynaklı cilt hasarından koruyabilir ve cilt kanseri ve cilt iltihaplanmasını önlemeye yardımcı olur.
Üzümün Vitaminleri Nelerdir?
Üzümler bazı önemli besin maddelerinde yüksektir. Bir bardak (150 gram) kırmızı veya yeşil üzüm aşağıdaki besin ve vitaminleri içerir:
- Kalori: 104 kcal
- Karbonhidrat: 27,3 gr
- Protein: 1,1 gr
- Yağ: 0,2 gr
- Lif: 1,4 gr
- C Vitamini: Günlük ihtiyacın %27’si
- K Vitamini: Günlük ihtiyacın %28’i
- Tiamin: Günlük ihtiyacın %7’si
- Riboflavin: Günlük ihtiyacın %6’sı
- B6 Vitamini: Günlük ihtiyacın %6’sı
- Potasyum: Günlük ihtiyacın %8’i
- Bakır: Günlük ihtiyacın %10’u
- Manganez: Günlük ihtiyacın %5’i
Bir bardak (150 gram) üzüm, kan pıhtılaşması ve sağlıklı kemikler için hayati önem taşıyan yağda çözünen bir vitamin olan K vitamininin günlük alınması gereken miktarının dörtte birini içerir.
Aynı zamanda bağ dokusu sağlığı için gerekli olan temel bir besin maddesi ve güçlü bir antioksidan olan iyi bir C vitamini kaynağıdır. C vitamini vücutta, kan dolaşımını, kemik yapısını ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
Tüm üzüm çeşitleri polifenol içerir. Polifenoller üzümlere ve diğer bazı bitkilere canlı renklerini veren bileşiklerdir. Ayrıca hastalıklara ve çevresel hasara karşı koruma sağlarlar.
Polifenoller vücuttaki serbest radikallerle savaşmaya yardımcı olan antioksidanlardır. Üzüm kabukları ve posası polifenol içerir. Diğer yiyeceklerdeki antioksidanlardan daha fazla yeteneğe sahiptirler.
Siyah üzümün Faydaları Nelerdir?
Üzümün birçok çeşidi vardır. Bunlar yeşil, kırmızı ve siyah üzümdür. Tüm çeşitler benzer yararlı bileşikler içerir. Yapılan araştırmalarda, koyu renkli üzümlerin daha faydalı olduğu ortaya çıkmıştır.
Siyah üzüm antioksidanlar açısından diğer üzümlere nispeten daha zengindir. Ayrıca yararlı lifler de içerirler. Siyah üzümün kabuğunda, fenolik asitler vardır. Üzümün faydaları ana kaynağı olan bu bileşikler, iltihap giderici, kanser önleyici, kardiyoprotektif (kalbi hasarlardan koruyucu) ve antidiyabetik özelliklere sahiptirler. Ayrıca siyah üzümde bulunan potasyum, kalp sağlığını desteklemeye yardımcı olur. Siyah üzümdeki ve diğer üzümlerdeki en önemli bileşik resveratrol’dür. Resveratrol, güçlü bir antioksidandır.
Araştırmalar bu bileşiğin, iltihapla savaşabileceğini, kalp hastalığını önleyebileceğini ve hatta tümör oluşumunu engelleyebileceğini ortaya çıkarmıştır.
Siyah üzümün diğer faydaları:
- Diyabetin Kontrolüne Yardımcı Olabilir
Siyah üzümdeki resveratrol, insülin duyarlılığını artırabilir. Bu durum vücudunuzun glikoz kullanma yeteneğini geliştirebilir. Böylece kan şekeri düzeyleri kontrol altına alınabilir. Resveratrol ayrıca hücre zarlarındaki glikoz reseptörlerinin sayısını arttırır. Bu kan şekeri seviyelerinin düzenlenmesine yardımcı olur. - Kalp Sağlığını Korur
Siyah üzümdeki polifenoller, kalp hastalığına neden olabilecek serbest radikallerle savaşır. Bu bileşikler hipertansiyon ve iltihaplanmanın tedavisine yardımcı olur. Ayrıca endotel (kan damarlarının) fonksiyonu da geliştirirler. Siyah üzüm, kardiyovasküler riskleri azaltabilen flavonoidler, fenolik asitler ve resveratrol içerir. Bu bileşikler ayrıca anti-trombosit etkilerine sahiptir. Trombositlerin agregasyonunu (trombositlerin topaklanması, pıhtı oluşturması) önler. Böylece felç veya kalp krizi riski azaltılmış olunur.
Üzümün Zararları Nelerdir?
- Çok miktarda üzüm, kuru üzüm, ya da çekirdeksiz kuru üzüm yemek ishale neden olabilir.
- Bazı bireylerin üzüm ve üzüm ürünlerine karşı alerjik reaksiyonlar oluşturma ihtimali bulunur.
- Diğer bazı potansiyel yan etkiler arasında mide rahatsızlığı, hazımsızlık, mide bulantısı, kusma, öksürük, ağız kuruluğu ve baş ağrısı bulunur.
- Üzümün hamile kadınlarda ya da emziren kadınlarda olası miktarlarda kullanılmasının güvenli olup olmadığını bilmek için yeterli güvenilir bilgi bulunmuyor. Bu yüzden bu kategoriye dahilseniz normaldeki miktarlardan daha fazlasını tüketmekten kaçının.
- Boyutları ve şekli yüzünden bütün üzümlerin 5 yaş ve altındaki çocuklar için potansiyel boğulma tehlikesi yaratabileceğini unutmayın. Bu sebeple çocuklara verilmeden önce bütün üzümler yarıya ya da dörde bölünmelidir.
Sık Sorulan Sorular
Üzüm Mideye Zarar Verir Mi?
Üzüm vitaminler, mineraller ve lif ile doludur. Ancak, bazı insanlar için sindirim rahatsızlığı kaynağı olabilen, doğal olarak oluşan bir şeker olan fruktoz bakımından da yüksektirler. Uzmanlara göre, üzümlerden gelen mide ağrısı, bağırsağınızın meyvedeki şekeri yeterince işleyemediği bir tür diyet intoleransı olan fruktoz malabsorpsiyonundan kaynaklanabilir. Fruktoz emilim bozukluğunuz olmasa bile üzüm yemek gaza neden olabilir.
Diyette Üzüm Yenir Mi?
Üzüm genel olarak harika bir meyvedir fakat üzümler şeker ve yağlarla doludur. Bu da onları kilo vermek için diyet yaptığınız sırada tüketmek için yanlış meyve yapıyor. 100 gram üzüm içerisinde yaklaşık 67 kalori bulunur. 16 gram şeker içerir ve bu da bu küçük meyvenin düzenli bir şekilde tüketilmesinin kilo alımına neden olabileceği anlamına gelir.
Üzüm Kaç Kalori?
Yaklaşık 150 gram üzümün besin değerleri aşağıda belirtilmiştir:
- Kalori: 104
- Karbonhidrat: 27.3 gram
- Protein: 1.1 gram
- Yağ: 0.2 gram
- Lif: 1.4 gram
- C Vitamini: Günlük ihtiyacın %27’si
- K Vitamini: Günlük ihtiyacın %28’i
- Tiamin: Günlük ihtiyacın %7’si
- Riboflavin: Günlük ihtiyacın %6’sı
- B6 Vitamini: Günlük ihtiyacın %6’sı
- Potasyum: Günlük ihtiyacın %8’i
- Bakır: Günlük ihtiyacın %10’u
- Manganez: Günlük ihtiyacın %5’i
Üzüm Yemek Kilo Aldırır Mı?
Üzümler çok tatlı meyvelerdir. Olgun üzümlerin şeker içeriği %20 ila %30 kadar yüksektir. Çok fazla üzüm yemek kolayca obeziteye neden olabilir. Üzümdeki şekerin çoğu, az miktarda fruktoz ve sakaroz içeren glikozdur. Çok fazla üzüm yerken kandaki glikoz vücudun ihtiyacından yüksekse, bu esnada kan şekerini sabit tutmak için insülin fazla glikozu yağa çevirerek yağ birikmesine ve obeziteye yol açar.
Günde Ne Kadar Üzüm Yenmeli?
Günlük olarak otuz ila kırk üzümden oluşan bir kase üzüm kabul edilebilir, ancak bundan fazlası bazı kaçınılmaz yan etkilere neden olabilir. Üzüm doğal şeker bakımından yüksektir ve yüksek şeker içeriğine sahip gıdaların aşırı tüketimi ishale ve diğer mide bağırsak problemlerine neden olabilir. Ayrıca aşırı kilo alımına da sebebiyet verebilir.
Aç Karnına Üzüm Yersek Ne Olur?
Aç karnına tüketilen yüksek miktarlardaki üzüm asitliğe neden olabilir ve ayrıca mide, baş ağrısı ve kusmaya neden olan mide bağırsak astarına müdahale edebilir. İçeriğindeki salisilik asit nedeniyle üzümler midenizde tahrişe neden olabilir. Bu yüzden üzümü tok karnına tüketmeniz sizin için daha iyi olacaktır. Aç karnına tüketecekseniz de dozunu aşmadan tüketmeniz tavsiye edilir.
