Bebeğiniz siz farketmeden büyüyor ve beslenme şekilleri de değişiyor. 1 yaş bebek beslenmesi bölümünde bebeğiniz için sağlıklı tarifler hazırladık. 1 yaşına gelen bebekler artık daha fazla ek gıda tüketmeye başlar. Bu şekilde annelerin de bu konuda tercih edebilecekleri ek gıdalar çeşitleniyor. 1 yaşını dolduran bebeklerin çiğneme kabiliyeti gelişmiş olur. Ayrıca 1 yaş bebeklerde 6-7 aya göre, ek gıdaların sindirimi daha da kolay hale gelir. Hatta çoğunlukla bu dönemde bebekler kaşık tutmayı ve kendi kendine yemek yemeyi öğrenmeye başlar. Ayrıca bazı yemekleri seçmeye başladığı da gözlemlenebilir. Burada annenin bu konudaki dikkati de önemli olacaktır. Doğru ve lezzetli yiyecekler ile bebeği yemek yemeye teşvik etmelidir. Bebeğin bu dönemdeki beslenmesi önemlidir. Çoğunlukla bu yaşa gelen bebekler anne sütü alımını kesmiş olur. Bu nedenle de tüketeceği besinlerin, gelişimi için gerekli vitamin, mineral, lif gibi besin değerleri açısından zengin olması gerekmekte. 1 yaş bebek beslenmesine dair sizleri daha detaylı bilgilendirelim.
1 Yaş Bebek Beslenmesinde Gıdaların Önemi Nedir?
Anne karnında annenin tükettikleri ile beslenen bebeğin ihtiyaçları dengeli bir biçimde karşılanmaktadır. Bu ihtiyaçların karşılanmasıyla beraber bebeğin zihinsel ve psikolojik faaliyetleri tam olarak gelişmektedir. Ekstrem bir olay ya da travma olmadığı sürece de fiziksel ve zihnen sağlıklı bir bebek doğmaktadır. Doğumdan sonra bebeğin ihtiyaç duyduğu, gelişim için gerekli olan tüm besin anne sütü ile sağlanmaktadır.
Bebeklerin dişleri çıkana kadar anne sütü ile beslenmesi devam eder. Dengeli ve sağlıklı beslenmenin önemi ise bebeğin katı gıda tüketmeye başlamasıyla birlikte başlar. Bebeğin fiziksel olarak gelişmesinin, kemik sağlığını korumasının altında yatan faktörler, bu gelişimi sağlayacak minerallerin ve vitaminlerin alınmasıdır. Birinci yaştan itibaren de bebeğin beslenmesinde katı gıda tek alternatif olarak kalır. Yani bebeğe verilecek gıdalar ile bebeğin geleceği şekillendirilir.
Bir yaşa kadar gelen süre ve bir yaşı biraz geçen süreç bebeğin kemik sağlığının korunması ve geliştirilmesi açısından çok önemlidir. Bebeklerin en net ihtiyacı kalsiyumdur. Genel olarak günde 350 mg kalsiyum ihtiyacının olduğunu söyleyebiliriz. Bu ihtiyacın karşılanması için tüketilmesi gereken süt ve süt ürünleri oldukça önemlidir. Özellikle yağ açısından zengin olan sütlerin ve bu sütlerden yapılan ürünlerin tüketimi yapılmalıdır.
Ayrıca D vitamini, C vitamini, demir ihtiyacı gibi standart ihtiyaçların karşılanması için beslenme düzeninin çeşit barındıracak şekilde kurulması gerekmektedir. Bebekler birinci yaşlarını doldurmalarının ardından inek sütü ile beslenebilirler. Geçmişten gelen alışkanlıkla inek sütünü tek besin haline getirme eğilimine girerler. Katı gıda açısından yoksun olan bu beslenme tarzına müdahale edilmezse birçok vitamin ve mineralin eksik kalması söz konusudur. Ayrıca süt ağırlıklı beslenmeden dolayı bağırsak fonksiyonlarında sorunlar ortaya çıkmaktadır. Süt ve sıvı ağırlık beslenen çocuklarda ishal ile sık sık karşılaşılmaktadır ki bu durum ölümcül sonuçlar dahi doğurabilir.
Tüm insanlara olduğu gibi bebeklere de zararlı olan maddelerin başında tuz ve şeker gelir. Beyin fonksiyonları için şeker gerekli olsa da fazla alınmaya meyilli olduğundan dolayı şeker zararlı olarak kabul edilmektedir ve alımında kaynak farklılığı oluşturulmaktadır. Katı beslenmenin başlamasıyla birlikte çocuklarda tuzlu beslenmeye doğru bir kayma bulunur. Anne ve babaların bunun önüne geçmesi gerekir. Daha bu yaştan itibaren çocuğun tuzsuz yemeye alıştırılması, vücut sağlığının korunması açısından önemlidir. Yine aynı şekilde ihtiyaç olan şekerin de meyvelerden karşılanması, rafine şeker kullanılmaması gerekmektedir.
Bir yaşa gelene kadarki süreç ve sonraki iki yıl bebeğin fiziki gelişimi açısından çok önemlidir. Bu fiziksel gelişimin doğru şekilde olabilmesi için tüketilen gıdaların çok iyi seçilmesi gerekir. Porsiyonun içerisindekiler ve porsiyon büyüklüğü bebek gelişimini etkilemektedir. Fiziki gelişimin yanında bağışıklık sisteminin gelişimi de çok önemlidir. Bebeğin ileri yaşlarda geçireceği hastalıkları daha kolay atlatması, bu yaşlarda alınan besinlerden alınan gıdalara bağlıdır.
1 Yaş Bebek Beslenmesindeki En İyi Yiyecekler Nelerdir?
Bir yaşını dolduran bir bebeğin bir günlük menüsünde olması gereken besinler şunlardır:
- Bir su bardağının üçte ikisini dolduracak şekilde tam yağlı, pastörize edilmiş inek sütü
- Protein ihtiyacını karşılamak amacıyla peynir ve yumurta. Peynir kibrit kutusu büyüklüğünde olmalıdır. Ayrıca yumurtanın organik olması tercih sebebidir
- Doğal şeker içeren pekmez gibi gıdalardan bir yemek kaşığı. Yanında tercihen köy tereyağı
- Asit oranı düşük zeytin veya bir yemek kaşığı zeytinyağı
- Bir dilim tam buğday ekmeği. Ekmek alışkanlığı bu yaşlarda kazandırılmasa daha iyi olacaktır
- Sebze olarak salatalık veya domates seçilebilir
- Orta yağlı et ile hazırlanmış sebze yemeği
- Esmer pirinç ile hazırlanmış pirinç pilavı
- Yağlı süt ile hazırlanmış yarım kase yoğurt
- Kırmızı ya da beyaz et ile hazırlanmış akşam yemeği. Yarım porsiyon kadarı doyurmak için kafidir
- Et yemeğinin yanında mideyi ve bağırsakları rahatlatması için çorba
- Yatmadan önce de anne sütü veya anne sütü eşdeğerinde olan bir mama süt ile karıştırılarak verilebilir.
Bebeğin beslenme alışkanlıklarının belirlenmesinde bir uzmandan destek alınması çok önemlidir. Bu yaşlarda oluşturulacak yemek alışkanlığı bebeğin tüm ömrünü etkileyecektir. Ayrıca beslenme alışkanlıkları bebekten bebeğe değişebilir. Sabit listelere bağlı kalmamak daha iyi olacaktır.
1 Yaş Bebek Beslenmesi Tablosu
1-2 yaşlarındaki bebeğiniz artık ailenin geri kalanıyla benzer besinleri tüketmeye başlayabilir. Ayrıca artık yemeğini kendi yemeği de öğrenmeye başlar. Bazı yemekleri çiğneyebilir fakat dişlerinin hepsi çıkmadan çok sert ya da uzun süre çiğnenmesi gereken besinleri çiğneyemez. Emzirmeye devam ediyorsanız bunu ve katı beslenmeyi bir arada sürdürebilirsiniz.
Aşağıda 1 yaş için örnek bir beslenme tablosu bulabilirsiniz. Fakat bu sadece bir örnektir ve bebeğiniz farklı zamanlarda uyuyabilir. Tabloyu uyku zamanlarına göre tekrar düzenleyebilirsiniz.
- Kahvaltı: (07.00-8.00) Uyandıktan 15-30 dakika sonra kahvaltıya başlayabilir. Yaklaşık 118 mililitrelik bir öğün yeterli olur. Bu öğün yoğurt, yumurta ve biraz meyve veya sebze içerebilir.
- Öğle Yemeği: (12.00) Bebeğiniz ilk gündüz uykusundan uyandıktan 15-30 dakika sonra öğle yemeğine başlayabilirsiniz. Kahvaltıyla aynı miktarda peynir, tavuk ve kabak ile hazırlanmış tarifler yeterli olur.
- Akşam Yemeği: (17.30-18.00) Bebeğiniz ikinci gündüz uykusundan uyandıktan 15-30 dakika sonra akşam öğününü başlatabilirsiniz. Yulaf veya başka tahıllar, ekmek gibi herhangi bir karbonhidrat kaynağı, biraz sebze ve süt ile akşam öğününü tamamlayabilirsiniz.
Tüm öğünlerin dengeli miktarda karbonhidrat, protein ve yağ içermesi önemlidir. Besin değeri yüksek meyve ve sebzeleri öğünlere bölüştürebilirsiniz. Her öğüne süt eklemeniz de mümkündür. Fakat 1 yaşında bebeğin günlük süt ihtiyacı en fazla 473 miligramdır. Daha fazla tüketmemesine dikkat edebilirsiniz. Öğünlerde mevsim meyveleri ve sebzeleri püre haline getirmeyi deneyebilirsiniz.
1 Yaş Bebek Beslenmesi Nasıl Olmalıdır?
Dediğimiz gibi 1 yaş bebekler için doğru beslenme anne sütünü de bırakmış olacağı için oldukça önemlidir. Bu konuda uzmanlardan veya çocuk doktorunuzdan bilgi almanız en doğrusu. Bunun dışında anneler için özel dergiler ve kitaplar da mevcut. Bunları da edinerek, okuyup araştırma yaparak bebeğinizin beslenme programını en doğru şekilde belirleyebilirsiniz. Bunları yaparken en sağlıklı ve lezzetli tarifleri seçmeye özen göstermek gerek. Çünkü 1 yaş beslenmesi bebeğin de gıdalar açısından seçici davranmaya başladığı bir dönem olacaktır. Örneğin daha önce severek yediğini düşündüğünüz herhangi bir yiyeceği bu dönemlerde istemeyebilir. Ayrıca kısmen daha az beslenmeye başlayacaktır. Eskisi kadar bir şeyler yemeyi de reddedebilir.
1 Yaş Bebek Beslenmesinde Hangi Gıdalar Tercih Edilmelidir?
- Et, süt, tahıl, yağ, meyve ve sebze gibi temel gıdaları her gün yeterli ölçüde yemelidir.
- Haftada iki kez kırmızı et iki kez tavuk eti olmak üzere et yemesi gerekir.
- Süt, yoğurt, kefir ve ayran gibi kalsiyum değeri yüksek besinler tüketmelidir.
- Eğer bebeğin alerjisi yoksa hemen hemen her sabah 1 yumurta yemesini sağlamak önemlidir.
- Öğlen ya da akşam çeşitli sebzelerin yemeklerini ya da pürelerini yapıp yedirmelisiniz.
- Meyvelerden alacağı vitaminler de önemlidir. Bu nedenle mevsiminde ve çeşitli meyveler yemesini sağlamak gerekir.
- Kavurma veya kızartma yolu ile pişirdiğiniz yiyecekleri bebeğinize yedirmemelisiniz.
- Bebeğiniz için hazırladığınız bir yemeği en fazla 2 gün saklamalısınız.
- Su içme alışkanlığının kazanılması çok önemlidir.
- Tam buğday, yulaf veya çavdar ekmeklerini dönüşümlü şekilde yemesi sağlanmalıdır.
1 Yaş Bebek Kaç Saat Arayla Beslenmeli?
Bir yaşına girmiş bebeklerde beslenme düzeni oldukça önemlidir. Bu yüzden 1 yaş bebek beslenmesi planlanırken üç ana öğün ve iki ara öğün olarak düzenlenebilir. Bu sırada anne sütüne devam etmek ise oldukça önemlidir. Bir yaşındaki bebeklerin kahvaltısı ya da anne sütü ilk öğün olarak planlanıyorsa ortalama 3-4 saatte bir ana ve ara öğünlerle bebek beslenmelidir.
1 Yaşında Bebeklerin Sevdiği Yemekler Nelerdir?
Hem bebeğinizin severek yiyeceği hem sağlıklı birçok tarif var. Hatta kendiniz de bunlara benzer tarifler üretebilirsiniz. Bebeğiniz 12 aya ulaştığında sağlıklı büyümelerini desteklemek için her gün yaklaşık 1.000 kalori, 700 mg kalsiyum, 600 IU D vitamini ve 7 mg demire ihtiyaçları vardır. Bunun yanına birçok vitamin ve minerali de ekleyebilirsiniz. Bebeğiniz severek yiyeceği ve ihtiyacı olan maddeleri alacağı tarifler için aşağıdakilerden ilham alabilirsiniz.
Doğal Meyveli Yoğurt
- 1 şeftali
- 1 muz
- 1 kase yoğurt
- 1 çay kaşığı bal
Tüm malzemeleri çatalla ezerek veya blender ile öğüterek karıştırın. Bu bir yandan enerji verecek diğer yandan meyvelerden yararlanmasını sağlayacaktır. Yumuşak meyveleri küçük parçalara ayırarak öğütmeden de tüketmesini sağlayabilirsiniz. Fakat büyük parçalar veya üzüm gibi meyveleri bütün tüketmek boğulma riskini artırabilir. Ek olarak inek sütü ve ürünlerine karşı bebeğiniz alerji belirtileri gösteriyorsa bunları bırakmanız gerekecektir.
Çırpılmış Yumurta
- Bir tutam lor peyniri
- 1 yumurta
- Çok az tuz
- Bir tatlı kaşığı yağ
Tüm malzemeleri çırpıp tavada pişirebilirsiniz. Bu basit tarif protein oranı yüksek olan lor peynirinden ve yumurtadan faydalanmasını sağlar. Yumurta bebeğinizin göz ve beyin gelişimini destekler. Fakat bebeğiniz alerji belirtileri gösteriyorsa bırakmanız gerekir.
Bebeğiniz yeni meyveleri ve yemekleri hemen kabul etmeyebilir. Araştırmalar bebeklerin yeni bir yiyeceğe 6-15 kez maruz kaldıktan sonra kabullendiklerini gösterir. Yeni bir meyveyi tanıtmak için sabırlı olup 6-15 kez denediğinizde büyük ihtimalle sevecektir.
1 Yaş Bebek Yemek Tarifleri
1 yaş bebekler için hazırladığım yemek tarifleri ile sizde sağlıklı bebekler yetiştirebilirsiniz.
Balıklı Bebek Çorbası
Malzemeler
- 200 gr dil balığı
- 1 adet küçük havuç
- 1 adet küçük patates
- 1 kâse kadar doğranmış maydanoz ve dereotu
- Küçük bir kırmızı soğanın dörtte biri
- 2 yemek kaşığı kırmızı mercimek
- 300 ml sıcak su
Hazırlanışı
Öncelikle balığınızı güzelce yıkayın. Uygun bir tencerenin içerisine balığı koyun ve üzerini biraz geçecek kadar su ekleyip kaynatın. Kaynayan suyu süzün. Ardından daha önceden kaynatmış olduğunuz 300 ml suyu balığın üzerine ekleyin. Yaklaşık 10-15 dakika kadar balığınızı pişirin. Ardından pişen balığın suyunu bir kaba süzgeç yardımı ile süzün. Süzdüğünüz suda kılçık olmamasına dikkat edin. Başka bir tencereye aldığınız soğanları az bir miktar yağda kavurun. Yanına doğramış olduğunuz havuç ve patatesi de ekleyin. Biraz kavrulduktan sonra balık suyunu üzerine ilave edin. Su kaynamaya başladığında hazırlamış olduğunuz maydanoz ve dereotunu da mercimek ile birlikte çorbaya ekleyin. Kısık ateşte pişirin. Çorbanın pişmesine yakın haşladığınız balığı ayıklayın ve balık etini de çorbaya ilave edin. Ardından bir blender yardımı ile tüm malzemeleri ezin. Tarif hazır. Bebeğinize afiyetle yedirebilirsiniz.
Bezelye Çorbası
Malzemeler
- 1 büyük çay bardağı kadar bezelye (taze olmasına dikkat edin)
- 1 adet küçük soğan
- 1 tatlı kaşığı kadar doğranmış dereotu
- 1 tatlı kaşığı irmik
- 1 yemek kaşığı yağ (tercihen zeytinyağı)
- 250 ml sıcak su
Hazırlanışı
Öncelikle bütün malzemeleri güzelce yıkayıp gerektiği gibi hazırlayın. Doğramış olduğunuz taze soğanı uygun bir tencereye dökmüş olduğunuz yağda kavurun. Ardından sıcak suyu ekleyin. Su kaynamaya başladığında bezelyeleri ve dereotunu ilave edin. 10 dakika kadar piştikten sonrada irmiği ekleyin. Bezelyelerin yumuşadığından emin olana kadar pişirin. Ardından bir blender yardımı ile malzemeleri ezin. Çorbanız hazır. Bebeğinize gönül rahatlığı ile yedirebileceğiniz lezzetli bir tarif.
Elmalı Brokoli Püresi
Malzemeler
- 1 kâse dolusu brokoli
- 1 adet elmanın dörtte biri
- 1 tatlı kaşığı zeytinyağı
- 1 tatlı kaşığı kadar soğan (istemezseniz eklemeyebilirsiniz.)
- 1 çorba kaşığı elma suyu
- 1 tutam tarçın
- 1 çay bardağı su
Hazırlanışı
Öncelikle güzelce yıkamış olduğunuz brokolileri haşlayın. Onları bir tabağa alın. Tencereye yağı koyup üzerine soğanları ilave edin. Soğanları 2 dakika kadar çevirip üzerine elma, elma suyu ve 1 çay bardağı su ekleyin. Elmalar yumuşayana kadar aralıklarla karıştırıp pişirmeye devam edin. Ardından brokolileri de tencereye ilave edin ve biraz karıştırın. Karışımı ateşten aldıktan sonra tarçını dökün. Ardından karışımı blender yardımı ile ezip sıcaklığını ayarladıktan sonra bebeğinize yedirebilirsiniz.
Bebe Bisküvisi
Malzemeler
- 10 yemek kaşığı un
- 100 gr tereyağı (oda sıcaklığında)
- 1 çay bardağı üzüm pekmezi
- 1 yumurta
- 1 tutam vanilya tozu
Hazırlanışı
Sırayla tereyağı, un, vanilya, yumurta ve üzüm pekmezini bir kabın içerisine ilave edip yoğurun. Pürüzsüz bir hamur elde edene kadar yoğurmaya devam edin. Tadının daha yoğun olmasını isterseniz biraz daha pekmez ekleyebilirsiniz. Ardından hamuru bir merdane veya oklava ile serçe parmak kalınlığında açın. Hamurun çok ince olmamasına dikkat edin. Bisküviler piştiğinde sert olmamalı. Varsa kurabiye kalıbı ile yoksa çay bardağının ağzı ile hamuru kesin. Ardından 170 derece de ısıtmış olduğunuz fırında 15 dakika kadar hafif pembeleşene kadar pişirin. Eğer fazla pişirirseniz bisküviler sert olacaktır. Ardından çıkarıp soğumaya bırakın. Soğuduktan sonra bebeğinizin yemesi için hazır olacaktır. Ancak bu bisküvilerden bebeğinize sıklıkla değil de hazır bisküvileri tüketmesini istemediğiniz zamanlarda yedirin.
