GGT Nedir?
Gama-glutamil transferaz bir tür enzimdir. Çoğunlukla karaciğerde bulunur ve karaciğer hasar gördüğünde Gama-glutamil transferaz kan dolaşımına sızabilir. Bu nedenle kanda normalden yüksek GGT seviyesi bir karaciğer hastalığının ya da safra kanallarında bir sorun olduğunun belirtisi olabilir. Safra kanalları, safrayı karaciğerin içine ve dışına taşıyan tüplerdir. Safra karaciğer tarafından üretilen bir sıvıdır ve sindirimde önemli rolleri bulunur.
Gama-glutamil transferaz, birçok dokunun hücre zarında bulunur. Özellikle bulunduğu yer karaciğer olsa da böbrekler ve pankreasta da önemli düzeyde yer alır. Daha az miktarda bağırsak, dalak, kalp, beyin ve seminal veziküllerde bulunur. En yüksek düzeyde böbreklerde bulunsa da normal enzim aktivitesinin kaynağı karaciğerdir.
GGT Değerleri Kaç Olmalıdır?
GGT vücudun birçok dokusunda bulunan bir enzimdir. Karaciğer, böbrekler, beyin ve kalp bunların arasındadır. Vücutta belli bir seviyede bulunması doğaldır. Fakat kandaki değerleri bir karaciğer hastalığı sırasında artabilir. Bu durum GGT’nin kana sızdığına işaret edebilir. Çünkü kan içinde GGT minimum düzeydedir.
Yetişkinlerde ve çocuklarda normal kabul edilen GGT aralığı litre başına 0-30 UI/L’dir fakat bu yaşa ve cinsiyete göre değişebilir. Yeni doğan bebeklerde bu oran değişecektir. Yeni doğan bebeklerde Gama-glutamil transferaz ciddi şekilde yüksektir, bu zamanla azalır. Gama-glutamil transferaz testi sonucunuz normal geldiyse muhtemelen bir karaciğer hastalığınız yoktur.
Alkol kullanım bozukluğu tedavisi gören birinin GGT değerleri normal çıktıysa, bu muhtemelen son zamanlarda alkol almadığı anlamına gelir. Ayrıca Gama-glutamil transferaz miktarı karaciğerdeki hasarın şiddetine göre değişir. Bu test tam olarak sorunun ne olduğunu tanımlamasa da bir şeyin karaciğere zarar verdiğini gösterebilir.
GGT Düşüklüğü Bir Problem Midir?
Kandaki GGT seviyeleri yaşa ve cinsiyete göre değişmekle birlikte 0-30 UI/L arasında normal kabul edilir. Dolayısıyla kanınızdaki GGT 0 (sıfır) UI/L çıksa bile bu bir probleme işaret etmez. GGT düşüklüğü adıyla tanımlanan bir hastalık ya da tıbbi problem yoktur. Düşük Gama-glutamil transferaz değerleri ancak başka testlerin sonuçlarıyla birlikte olumlu veya olumsuz bir anlam ifade edebilir.
GGT değerlerinin düşük olması değil, yüksek olması bir probleme işaret eder. Buna neden olan birçok hastalık olabilir. Örneğin karaciğer yağlanması, siroz, tümör, kronik viral hepatit gibi birçok hastalık kanınızda fazla GGT çıkmasına neden olabilir. Fakat 30 UI/L değerinin altında bir değer herhangi bir soruna işaret etmez. Aksine çoğu zaman normal kabul edilir.
GGT Düşüklüğünde Nasıl Beslenilmeli?
- Gama Glutamil Trensferaz (GGT) düşüklüğü olan kişilerin özellikle kahve tüketimlerine dikkat etmeleri gerekmektedir. Fazla tüketilen kahve gama glutamil trensferaz değerinin düşmesine sebep verebilmektedir.
- GGT düşüklüğü olan kişiler ıspanak, roka, kereviz, fasuyle, bezelye gibi yeşil yapraklı sebzeleri tüketilebilir.
- GGT düşüklüğünde içerisinde magnezyum barındıran kuruyemişler (fındık, badem, ceviz) tüketilebilir.
- GGT değeri düşük olan kişiler magnezyum yönünden zengin olan baklagilleri tüketebilirler.
- GGT değeri düşük olan kişiler kuru kayısı, muz ve karpuz gibi meyveler tüketebilirler.
- Gama Glutamil Trenferaz düşüklüğü olan kişiler tam tahıl gevreği tüketebilirler.
- GGT değeri düşük olan kişiler somon ve dil balığı başta olmak üzere deniz ürünlerini tüketebilirler.
GGT Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?
Gama-glutamil transferaz yüksekliği herhangi bir nedenle karaciğer hasarı olabileceğini gösteren bir işarettir. Dolayısıyla yüksek GGT değerlerinin belirtilerinden değil olası karaciğer hasarının belirtilerinden bahsedilebilir. Karaciğer hasarı farklı birçok nedenden kaynaklanabilir. GGT testiniz yüksek çıktığında doktorunuz nedenini anlamak için ek testler yapacaktır.
Karaciğer hasarının belirtileri şöyledir:
- Sarılık (cildin, gözlerin ve mukozanın sararması)
- Koyu renkli idrar
- Mide bulantısı
- Kusma
- Karın ağrısı
- Açık renkli dışkı
GGT yüksekliği alkol kullanım bozukluğu olan kişilerde de görülebilir. Genellikle tedavi olan kişilerin alkol alıp almadıkları Gama-glutamil transferaz testiyle anlaşılabilir.
GGT Yüksekliği Nedenleri Nelerdir?
GGT yüksekliği muhtemelen bir karaciğer hasarının olduğuna işaret eder. Testin yüksek çıkması hastalığı tam olarak tanımlayamaz. Fakat herhangi bir nedenle karaciğerde bir sorun olduğunu gösterir. Bu nedenle Gama-glutamil transferaz sonuçlarınız yüksek çıktıysa birkaç test daha yapılması gerekir. Bunu yükseltebilecek bazı nedenler şöyledir:
- Aşırı alkol kullanımı
- Kronik viral hepatit
- Karaciğere kan akışı eksikliği
- Karaciğer tümörü
- Siroz ya da hasarlı karaciğer
- Bazı ilaçların fazla kullanılması
- Bazı toksinlere maruz kalmak
- Kalp yetmezliği
- Şeker hastalığı
- Pankreatit
- Karaciğer yağlanması
Gama-glutamil transferaz genellikle başka bir enzim olan alkalin fosfataza (ALP) göre ölçülür. GGT ve ALP’nin her ikisi de yükselmişse, doktorlar karaciğerinizde veya safra kanallarında sorunlarınız olduğundan şüphelenir ve başka testlere ihtiyaç duyar. GGT normalse ve ALP yükselmişse, bu kemik hastalığını gösterebilir.
GGT Yüksekliğinde Nasıl Beslenilmeli?
- Gama Glutamil Trensferaz (GGT) yüksekliği olan kişiler alkol tüketirken çok dikkatli olmalılardır. Aşırı tüketilen alkol gama glutamil trensferaz değerinin yükselmesine sebebiyet verilmektedir. Bu sebeple GGT değeri yüksek olan kişiler alkol tüketmekten mümkün olduğunca uzak durmalıdır.
- GGT yüksekliği olan kişiler özellikle rafine şeker olmak üzere şeker tüketimlerine dikkat etmeli mümkün olduğunca şeker tüketmekten kaçınmalıdır.
- Gama Glutamil Trensferaz (GGT) yüksekliği olan kişiler sigara tüketmekten mümkün olduğunca uzak durmalıdır.
- GGT yüksekliği olan insanlar kırmızı et tüketirken dikkatli olmalıdırlar. Aşırı tüketilen kırmızı et GGT yüksekliğine sebebiyet verebilmektedir.
- GGT değeri yüksek olan kişiler ıspanak, taze fasulye ve turp gibi besinleri tüketebilirler.
GGT Nasıl Düşürülür?
GGT düşürmek için izlenebilecek yöntemler şu şekilde sıralanabilir;
- Beslenme ve yaşam tarzınıza dikkat edin. Sağlıklı beslenmeye özen gösterin.
- Sebze tüketimini arttırmak adına öğünlerinizde çeşitli sebzelere yer verin. Ayrıca daha fazla meyve de tüketebilirsiniz.
- Özellikle de enginar karaciğer dostu olarak bilinmektedir. Enginar tüketmeyi deneyebilirsiniz.
- GGT düşürmek için ekmek seçimlerinizi de değiştirebilirsiniz. Esmer, kepekli, tam buğday ya da çavdar ekmeği tercih edebilirsiniz.
- Hızlı kilo vermek GGT yüksekliği başta olmak üzere karaciğer rahatsızlıklarını tetikler. Bu nedenle hızlı bir şekilde kilo verdiren diyetleri uygulamamaya özen gösterin.
- Metabolizma hızlandırmak adına egzersiz yapın. Gün içerisinde en az 30 dakika egzersiz ve spor yapmanız kısa süre içerisinde olumlu etkiler göstermeye başlayacaktır.
Sık Sorulan Sorular
GGT Kaç Olursa Tehlikeli?
GGT kişilerin karaciğer enzimlerinde herhangi bir sorun olup olmadığını göstermektedir. GGT kandan alınan örneğin incelenmesiyle saptanmaktadır. GGT değerleri yetişkin kadınlarda 0 – 45 aralığında olmalıdır. Yetişkin erkeklerde ise bu aralık, 0 – 65 olmalıdır. GGT’nin bu değerlerden yüksek olması karaciğer enzimlerinde sorun olduğunu gösterirken, kişilerde karaciğer hasarı olduğunun da bir göstergesi olabilir.
GGT Yüksekliği Kanser Belirtisi Midir?
GGT yüksekliği tek başına akciğer ya da pankreas kanseri belirtisi olarak kabul edilmez. Fakat bu değerin referans aralığının üstünde olması tehlikeli bir durum olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle GGT yüksekliği görülen kişilerin ileri tetkik ve araştırma yöntemleriyle incelenmesi gerekmektedir. Ancak bu incelemeden sonra GGT yüksekliğinin kanser kaynaklı olup olmadığı anlaşılabilmektedir.
merhaba 40 yaşında bir bayanım kan testlerimde ggt değerim 90 çıktı alt ve ast değerlerim normal tehlikeli bir durum söz konusu mudur teşekkürler
Merhaba kan tahlillerinizi detaylı incelemek adına 05078409714 telefonundan iletişime geçebilirsiniz