Potasyum Nedir?
Potasyum, beyniniz, sinirleriniz, kalbiniz ve kaslarınız dahil olmak üzere vücudunuzun birçok bölümünün düzgün çalışması için gerekli olan bir mineraldir. Sizin için yaptığı her şeye ve sağlamış olduğu faydalara son derece şaşırabilirsiniz. Sodyum, kalsiyum ve diğer mineraller gibi bir elektrolittir. Vücudunuzdaki su miktarını yönetir ve vücudunuzun elektrik sisteminin korunmasına yardımcı olurlar.
Potasyum Ne İşe Yarar?
- Potasyum, yedi temel makro mineralden biridir. Vücut temel süreçleri desteklemek ve oluşturmak için potasyuma ihtiyaç duyar.
- Potasyum, diğer şeylerin yanı sıra kasların kasılmasına yardımcı olan, vücut hücrelerinin içindeki ve dışındaki sıvı ve mineral dengesinin düzenlenmesine yardımcı olan ve sodyumun etkisini sınırlayarak normal kan basıncının korunmasına yardımcı olan bir mineraldir.
- Potasyum ayrıca yaşlandıkça tekrarlayan böbrek taşı ve kemik kaybı riskini de azaltabilir.
- Potasyum böbreklerin, kalbin ve kasların işlevinde, aynı zamanda da sinir sistemi yoluyla mesaj iletilmesinde önemli bir rol oynar.
- Potasyum, birçok bitki bazlı gıdada bulunur, ancak işleme, bu besinin seviyelerini azaltır. İşlenmiş gıdalarda yüksek bir diyete sahip olan herkes düşük potasyum alımına sahip olabilir.
Potasyumun Faydaları Nelerdir?
- Potasyum vücut sağlığını korumak için gerekli bir elektrolittir.
- Kan basıncı ve kardiyovasküler sağlık: Yeterli bir potasyum alımı yüksek tansiyonu önleyebilir veya yönetebilir. Ve bir kişinin potasyum alımı yüksek ve sodyum alımı düşükse, kardiyovasküler hastalık ve inme riski azalır.
- Kemik ve kas bakımı: Potasyum kemik sağlığında rol oynayabilir. Çalışmalar Potasyum içeren meyve ve sebzeleri çok tüketen kişilerin daha yüksek kemik mineral yoğunluğuna sahip olabileceğini öne sürmüşlerdir.
- Böbrek Sağlığı: Sağlıklı bireylerde, düşük seviyedeki potasyum böbreklerin kalsiyumu tekrardan emme yeteneğini bloke edebilir. Böbreklerde bulunan yüksek kalsiyum da böbrek taşı oluşumuna sebep olabilir. Bununla birlikte, böbrek yetmezliği olan kişiler, olumsuz bir etkisi olabileceğinden çok fazla potasyum tüketmemelidir.
Potasyum İçeren Besinler Nelerdir?
Potasyum, birçok gıdanın içerisinde doğal bir şekilde bulunmaktadır. Vücut içerisindeki ana rolü hücrelerde bulunan sıvı seviyelerini korumaya destek olmaktır. Diğer bir mineral olan sodyum, hücre dışındaki sıvı seviyelerini korur. Potasyum diğer yandan kasların kasılmasına yardımcı ederek normal kan basıncını desteklemektedir.
Potasyum, birçok gıdada, özellikle meyve ve sebzelerde yaygın olarak bulunur. Yapraklı yeşillikler, fasulye, fındık, süt ürünleri ve kış kabağı gibi nişastalı sebzeler zengin kaynaklardır.
- Kuru meyveler (kuru üzüm, kayısı)
- Fasulye, mercimek
- Patates
- Kış kabağı (palamut, balkabağı)
- Ispanak, brokoli
- Pancar yaprağı
- Avokado
- Muz
- Kavun
- Portakal, portakal suyu
- Hindistan cevizi suyu
- Domates
- Süt ve bitki sütleri (soya, badem)
- Yoğurt
- Kaju, badem
- Tavuk
- Somon
Potasyumun Zararları ve Yan Etkileri Nelerdir?
- Yüksek dozlarda potasyum tehlikeli olabilir. Doktorunuzla konuşmadan potasyum takviyesi almayınız. Normal dozlarda potasyum oldukça güvenlidir. Mide rahatsızlığına neden olabilir. Bazı insanların potasyum takviyelerine alerjisi vardır.
- Böbrek hastalığı, şeker hastalığı, kalp hastalığı, Addison hastalığı, mide ülseri ya da diğer sağlık sorunları olan kişiler öncelikle bir doktorla konuşmadan asla potasyum takviyeleri almamalıdır.
- Potasyum doz aşımı belirtileri arasında kas zayıflığı veya felç, düzensiz kalp atışı, kafa karışıklığı, uzuvlarda karıncalanma hissi, düşük tansiyon ve koma bulunur.
- Diğer olası yan etkiler şunlardır: kas zayıflığı veya felç, kardiyak iletim anormallikleri ve sinüs bradikardisi, sinüs arresti, yavaş idioventriküler ritimler, ventriküler taşikardi, ventriküler fibrilasyon ve asistol dahil kardiyak aritmiler.
Potasyumdan Kısıtlı Diyet Nasıl Yapılır?
Yüksek potasyumlu yiyecekler listesi biraz bunaltıcı gelebilir, ancak kaçınılması gereken her yüksek potasyumlu yiyecek için, tadını çıkarabileceğiniz en az bir düşük potasyumlu yiyecek olduğunu unutmayın.
Düşük potasyumlu meyveler:
- Elma
- Böğürtlenler
- Yaban mersini
- Kızılcık
- Meyve kokteyli
- Üzüm ve üzüm suyu
- Greyfurt
- Mandalina
- Şeftaliler
- Armutlar
- Ananas ve ananas suyu
- Erik
- Ahududu
- Çilekler
- Mandalina
- Karpuz
Düşük potasyumlu sebzeler:
- Kuşkonmaz
- Brokoli
- Lahana
- Havuç
- Karnabahar
- Kereviz
- Salatalık
- Patlıcan
- Yeşil fasulye veya balmumu fasulyesi
- Kara lahana
- Marul
- Beyaz mantar
- Soğan
- Maydanoz
- Bezelye
- Biberler
- Turp
- Kestane
- Su teresi
- Sarı kabak ve kabak
Diğer düşük potasyumlu gıdalar:
- Ekmek
- Kek
- Kahve
- Kurabiye
- Erişte
- Makarna
- Turtalar (çikolata veya yüksek potasyumlu meyve kullanmadan)
- Pirinç
- Çay
Sık Sorulan Sorular
Potasyum Eksikliği Nasıl Anlaşılır?
Yüksek potasyum problemi genel olarak başka bir rahatsızlığı ya da durumu teşhis etmeye yardımcı olmak veya aldığınız ilaçları kontrol için kan testleri istediği zaman bulunur. Genellikle tesadüfen keşfedilir. Yüksek potasyum semptomlarınız bulunuyorsa ve özellikle de böbrek rahatsızlığınız varsa ya da potasyum seviyenizi yükselten ilaçlar kullanıyorsanız hemen doktorunuzu arayın. Hiperkalemi yani potasyum yüksekliği ciddi bir şekilde yaşamı tehdit eden bir problemdir.
Potasyum Değeri Kaç Olmalıdır?
Normal olarak kan potasyum seviyenizin olması gereken değer litre başına 3,6 ila 5,2 milimoldür (mmol/L). Çok fazla bir şekilde düşük bir potasyum seviyesi (2,5 mmol/L’ den az) yaşamı ciddi bir şekilde tehdit edebilir ve acil bir tıbbi müdahale gerektirir. Potasyum diğer yandan vücudunuzdaki hücrelere elektrik sinyallerinin taşınmasına yardımcı olur.
Günlük Potasyum İhtiyacı Nasıl Karşılanır?
Tıp Enstitüsü potasyum için yeterli bir alım miktarı belirlemiştir. Takviyeli veya takviyesiz diyetten bu miktarda potasyum almak sizi sağlıklı tutmak için yeterli olmalıdır. FDA, en az 350 miligram potasyum içeren gıdalar için İyi potasyum kaynakları ve düşük sodyum içeren gıdalar içeren diyetler, yüksek tansiyon ve felç riskini azaltabilir demiştir.
Potasyum Takviyesi Almak Sağlıklı Mı?
Potasyum, meyveler, tahıllar, fasulye, süt ve sebzeler dahil olmak üzere birçok gıdada bulunur. Yeterli beslenmeyi sürdürmek için yetişkin dişilerin günde 2,6 gram ve yetişkin erkeklerin günde 3,4 gram tüketmesi önerilir. Hamileyken günde 2.9 gram, emzirirken günde 2.8 gram tüketilmelidir. Eğer bu durumlarla ilgili bir eksiğiniz bulunuyorsa doktorunuzla ortak bir karar sonucu takviye alabilirsiniz.
