Cilt Çatlağı Nedir?
Cilt çatlakları büyüme ya da kilo alma nedeniyle cildiniz hızla şekil değiştirdiğinde ortaya çıkar. Sağlığınızla ilgili herhangi bir sorun olduğuna işaret etmez. Hamilelik, kilo almak, kilo kaybı ya da ergenlik nedeniyle hızlı bir büyüme döneminden sonra cildin normal şekline geri dönemediğinde meydana gelir. Bu dönemlerde cilt aniden gerilir ve eski haline dönemez.
Kadınların yüzde 50’sinden fazlasında hamilelik sırasında çatlaklar oluşur. Fakat çatlaklar erkeklerde de olabilir. Ergenlik ve hamilelik bunun ortaya çıktığı yaygın dönemlerdir. Çatlaklar oluşmaya başlarken ince kırmızı ya da mor bir çizgi halinde bir çatlak izi görünecektir. Sonunda, çatlakların rengi solar ve daha açık, neredeyse yarı saydam bir renk alır ve parlak hale gelir.
Çatlaklardan tamamen doğal bir şekilde kurtulmak pek olası değildir. Tamamen görünmez hale gelmesi çok nadir gerçekleşir. Bununla birlikte, çatlakların görünümünü en aza indirmeye ve daha hızlı solmasına yardımcı olabilecek bazı yöntemler vardır. Aynı şekilde önlemek de mümkündür.
Erkeklerden daha fazla kadını etkileme eğiliminde olmasına rağmen, herkeste çatlak görülebilir. Mide, uyluklar, kalçalar, göğüsler, üst kollar ve sırtın alt kısmı dâhil olmak üzere çeşitli vücut kısımlarında ortaya çıkabilir. Bu durum sağlıksız olmadığı gibi mutlaka giderilmesi gereken bir durumda değildir. Sizin için önemliyse azaltma ve önleme yöntemlerini deneyebilirsiniz.
Çatlağın Oluşma Nedenleri Nelerdir?
Çatlak tüm insanlar arasında yaygın bir cilt durumudur. Çatlağın oluşmasına neden olan cildin aşırı gerilmesi ya da büzülmesidir. Derinin aniden gerilmesine ya da büzülmesine neden olan etkenler çatlağın nedenlerini oluşturur. Cilt çatlağının nedenleri:
- Ergenlik: Ergenlik dönemi tüm insanlar için hızlı bir büyüme evresidir. Bu hızlı büyüme sonucu cilt gerilebilir ve çatlaklar oluşur. Birçok insanda çatlaklar ergenlik döneminde ortaya çıkar.
- Hamilelik: Hamilelik döneminde beklenen düzeyde kilo almış olsanız bile özellikle karın bölgesinde çatlakların oluşması muhtemeldir. Hamilelik geçirenlerin %50’sinde çatlaklar oluşur.
- Hızlı kilo almak: Kısa sürede çok fazla kilo almak cildi aniden gererek çatlaklara neden olur.
- Bazı sağlık durumları: Marfan ve Cushing sendromu cilt çatlaklarına yol açan durumlar arasındadır.
- Kortikosteroidler: Kortikosteroid içeren krem ve losyonları uzun süre kullanmak ciltteki kolajen seviyelerini düşürür.
Vücut büyüdükçe derinin katmanlarından biri olan dermisteki bağlayıcı lifler yavaşça gerilir. Ancak büyüme ani geliştiğinde dermiş yırtılabilir ve daha derin cilt katmanları görünür hale gelir. Bu çatlak oluşum süreci ihtimalini artıran bazı etkenler vardır:
- Aile öyküsü
- Kronik hastalıklar
- Hamilelik öncesi vücut kitle indeksinin fazla olması
- Hamilelik sırasında bebeğin büyük olması
Karın Çatlakları Neden Oluşur?
- Kilo alıp-verme
Kısa sürede çok kilo almak, artan vücut kütlesine uyum sağlamak için gerilmesi gereken cildinize baskı uygular. Fazla kilolarınızın bulunduğu bölgeye bağlı olarak, vücudun herhangi bir yerinde kırmızı çatlaklar meydana gelebilir. Bazen hızlı kilo alıp verme nedeniyle çatlaklar da oluşabilir. - Gebelik
Hamilelik sırasında, ikinci ve üçüncü trimesterlerde özellikle karın, uyluk ve kalça bölgelerinde hızlı vücut büyümesi atakları yaşayabilirsiniz. Artan basınç cildi gerebilir ve böylece kırmızı çatlak izlerine yol açabilir. - Büyüme atakları
Ergenler ergenlik döneminde kırmızı çatlaklar geliştirebilir. Bunlar ani vücut büyümesinin bir sonucudur. - Hızlı kas büyümesi
Hem ağırlık çalışması hem de vücut geliştirme, bazen kısa sürede çok daha büyük büyüyen kaslarda kırmızı çatlaklara neden olabilir. - Göğüs büyütme
Göğüs büyütme, göğüs bölgesinde cildin gerginleşmesine neden olabilir. Cildinizin elastikiyetine ve aldığınız implantların boyutuna bağlı olarak çatlak izi riski daha yüksek olabilir. - Kortikosteroidler
Kısa süreli kullanım için tercih edilmiş olsa da, kortikosteroidlerin kullanılması olumsuz yan etkilere sebep olabilir. Vücutta iltihaplanmaya neden olarak kilo alımına ve gergin cilde yol açabilirler. Reçetesiz hidrokortizon kullanmak da cildinizi zamanla inceltir ve sizi çatlaklar için risk altına sokar.
Karın Çatlakları Nasıl Geçer?
- Günde 8 ila 10 bardak su içmek cildin elastikiyetini geri kazanmasına yardımcı olur, onu esnek ve yumuşak tutar, böylece çatlakların önlenmesine yardımcı olur.
- Su içmenin yanı sıra, zaman zaman cildinizi nemlendirdiğinizden ve peeling yaptığınızdan emin olun.
- Toksinler ve serbest radikallerle savaşmak için çilek, çiğ lahana, turunçgiller, kivi, kavun, bezelye, biber, brokoli, ananas, ıspanak, domates ve şalgam gibi c vitamini açısından zengin yiyecekleri de günlük diyetinize dâhil edebilirsiniz.
- Ek olarak, hepsi omega-3 yağ asitleri açısından zengin olan keten tohumu, chia tohumu, somon, sardalye, morina karaciğeri, ceviz, soya fasulyesi, sığır eti, soya peyniri, karides ve karnabahar da çatlakları uzak tutmaya yardımcı olabilir.
Çatlağın Çeşitleri Nelerdir?
Cilt çatlakları ani büyüme dönemlerinde cildin bu gerilmeye ayak uyduramaması sonucu oluşur. Ergenlik bunun ortaya çıktığı dönemlerden biridir. Aynı şekilde hamilelik döneminde de çoğu kişide ortaya çıkar. Kadınları daha sık etkilese de erkeklerin de %40’ını etkilediği düşünülür. Bu yaygın cilt durumunun sağlık açısından bir tehlikesi yoktur ve genellikle normal süreçlerin bir sonucudur. Çatlaklar ilk ortaya çıktıklarında kırmızı-mor renklidir. Daha sonra renkleri açık ve parlak hale gelir:
- Kırmızı çatlaklar: Kırmızı ile mor arası renklerde olan bu çatlaklar cildin gerilmesinin ilk belirtileridir. Bunlar kan damarlarını gösterdiği için kırmızımsı renktedir. Hala oluşma aşamasında oldukları için geri almak daha kolaydır. Çatlaklar sizi rahatsız ediyorsa bu süreçte çeşitli uygulamalar daha efektif sonuç getirecektir.
- Beyaz çatlaklar: Bunlar kırmızımsı çatlaklardan sonraki süreçte beyaza dönüşmesidir. Uzun süreli gerginliğin bir sonucu olarak ortaya çıkar ve parlak bir yapıdadır. Beyaz çatlaklar diğerlerinden daha yerleşik olma eğilimdedir. Bu nedenle cilt yüzeyinden uygulanan kremlerle geri almak çoğu zaman mümkün olmaz. Çoğu zaman daha etkili yöntemlerin kullanılması gerekir. Fakat tekrar etmek gerekir ki bu tüm insanlar arasında yaygın, normal bir durumdur ve sizi rahatsız etmiyorsa giderilmesi gerekmez.
Vücuttaki Çatlaklar Nasıl Giderilir?
Kırmızımsı, mor çatlaklar cilt üzerinden uygulanan losyonlar, yağlar ve çeşitli uygulamalarla geri alınabilir. Aynı şekilde önlemek de mümkündür. Fakat beyaz çatlaklar daha yerleşiktir. Bunları tamamen ortadan kaldırmak çoğu zaman mümkün olmasa da görünürlüğünü ciddi şekilde azaltmak mümkündür. Fakat beyaz çatlaklarda çoğu zaman ev uygulamaları daha az etkili olacaktır. Daha çok tıbbi uygulamalar bunlar üzerinde etkilidir. Renkli çatlakları gidermek için:
- A vitamini içeren ürünler: Yeni oluşmuş, kırmızımsı çatlaklar için retinol, tretinoin (retin-A) türevleri içeren kozmetik ürünler etkili olabilir. Bunlar cildin kolajen üretimini artırır ve üst yüzeyi soyarak yenilenme sağlar. Fakat düzenli kullanmak gerekir.
- Centella asiatica içeren ürünler: Bu içerik kolajen üreten ve cilt dokusunu oluşturan hücreleri besler. Yara iyileşmesinde etkili bir üründür. Yeni oluşmuş renkli çatlaklar için tercih edilebilir. Makul bir süre düzenli kullanmak gerekir.
Beyaz renkli çatlaklar daha yerleşiktir. Bunlar cilt üzerinden uygulanan kozmetik ürünlere ya da bitkisel ürünlere cevap vermezler. Bu nedenle daha efektif uygulamalar gerekir:
- Radyofrekans: Radyo frekans dalgalarını kullanarak ısı oluşturan bir tedavi yöntemidir. Bu dalgalar uygulandığı bölgede kolajen üretimini artırır. Güvenli kabul edilen uygulamalardan biridir ve başka cilt durumları için de tercih edilir. Çatlakların görünümünü azaltabilir.
- Fraksiyonel CO2 lazer: Beyaz çatlaklar için sıkça tercih edilen bir yöntemdir. Başka cilt sorunları için de sıkça tercih edildiği için yaygındır. Seanslar halinde uygulanır ve kaç seans alacağınıza uygulayan uzmanla birlikte karar vermeniz gerekir.
- Kimyasal peeling: Kimyasal peeling cildi üst yüzeyden soyan bir uygulamadır. Yeni cilt dokusunun gelişmesini teşvik eder. Bu tedavi çatlakların görünümünü azaltır.
Gebelikte Oluşan Çatlaklara Ne İyi Gelir?
Hamilelik döneminde kadınların birçoğunda çatlaklar oluşur. Bunlar genellikle karın bölgesinde yoğunlaşır. Cildin aniden yaşanan bu gerilmeye ayak uyduramaması çatlaklara neden olur. Çatlakların oluşmasını önlemek için hamilelik dönemi başlangıcından itibaren bazı önlemler alabilirsiniz. Gebelikte oluşan çatlakları önlemek için:
- E vitamini cildin ani gerilmelere ayak uydurmasını sağlamak için kullanılabilir.
- Badem yağı, zeytinyağı, Hindistan cevizi gibi cildin esnekliğini destekleyen bitkisel yağlardan faydalanabilirsiniz.
- Anlamlı düzeyde centella asiatica içeren krem ve losyonları gebeliğin başından itibaren neredeyse her gün kullanabilirsiniz.
- Gebelik döneminde yavaş ve sağlıklı kilo almaya dikkat etmek çatlakların oluşmasını azaltabilir.
Bu tip ürünleri gebeliğin başından itibaren neredeyse her gün kullanarak cildinizin gerilmeleri kaldırabilmesine destek olabilirsiniz. Çatlak oluşması muhtemel bölgelere bu tip içerikleri uygulama alışkanlığı edinmek doğum sonrası cildinizdeki olası değişimleri azaltır. Fakat gebelik döneminiz bittiyse ve çatlaklarınız varsa bir önceki başlıktan azaltma yöntemlerini inceleyebilirsiniz.
Çatlaklara Hangi Krem İyi Gelir?
Çatlakları önlemek geçirmekten daha kolaydır. Eğer oluştuktan sonra azaltmak istiyorsanız çatlaklar henüz renkliyken krem ve losyonlardan faydalanabilirsiniz. Fakat beyaz çatlaklar krem ve losyonlarla geri çevrilemez. Onlar için daha etkili uygulamaların yapılması gerekir. Yeni oluşmuş kırmızı-mor çatlaklar için aşağıdaki maddeleri içeren kremleri deneyebilirsiniz:
- A vitamini: A vitamini türevleri kozmetikte sıkça kullanılır. Retinol, retinyl-A, tretin gibi A vitamini türevleri cildin üst tabakalarını soyar ve kolajen üretimini artırır. Yeni oluşmuş renkli çatlaklar için A vitamini türevi içeren kremler tercih edebilirsiniz.
- Centella asiatica: Centella asiatica Asya’da yetişen bir bitkidir. Geleneksel olarak yara iyileşmesi için kullanılan bu bitki bazı kozmetik ürünlerin içeriğinde de bulunur. Anlamlı düzeyde centella asiatica içeren losyon ve kremleri yeni oluşmuş çatlaklar üzerinde kullanabilirsiniz.
- Kollajen arttıran kremler: Kollajen üretimini teşvik eden içerikler önleyici olarak da tercih edilir. Fakat zaten oluşmuş olan çatlaklar için etkisi kesin değildir. Yeni oluşan renkli çatlakların giderilmesi için tercih edilebilir.
Sık Sorulan Sorular
Vücut Çatlakları Geçer Mi?
Çatlakların ilk belirtisinde hemen çatlak tedavisi uygulamalarına başlamalısınız. Cilt üstünde meydana gelmiş bulunan çatlakların kendi kendine geçmesi gibi bir durum söz konusu olamaz. Bununla beraber ergenlik döneminde meydana gelmiş ya da kilogram alımı ve hamilelik neticesinde oluşan çatlaklarda azalma dahi gözlenmez. Yine, çatlaklarınızın tamamen kaybolmayacağını ve herkesin cildinin topikal tedavilere farklı tepki verdiğini unutmamalısınız.
Çatlak Tedavisi Evde Nasıl Yapılır?
- Zeytinyağı
Nemlendirme özellikleri bakımından zengin olan zeytinyağı çatlak tedavisi için kullanılmaktadır. Cilt hasarını onarmak için son derece iyi olan antioksidanlar ve diğer besinlerle doludur. Soğuk sıkım zeytinyağının çatlaklara uygulanması, zamanla solmalarına yardımcı olacaktır. - Hint Yağı
Hint yağını doğrudan çatlaklara uygulayın ve 15-20 dakika dairesel hareketlerle masaj yapın. Masaj yaptıktan sonra bölgeyi ince bir pamuklu bezle örtün ve bir ısıtma yastığı kullanarak biraz ısı uygulayın. En iyi çatlak tedavisi sonuçları için bunu bir ay boyunca olabildiğince sık yapın.
Vazelin Çatlakları Geçirir Mi?
Vazelin cildin elastikiyetini korumak için gerekli olan nemi cilde hapsetmesini sağlar. Cilt kuruduğunda korneositler (cilt hücreleri) hücrelerine nem gelemez, bu sebeple güçlerini ve yapılarını bir miktar kaybederler. Vazelin çatlak tedavisi için doğal cilt hücresi yenileme sürecini hızlandırır. Nemi hapsederek kuru, hasarlı cilt hücrelerinin onarılmasına yardımcı olur.
Ergenlerde Vücut Çatlakları Neden Oluşur?
Ergenlik döneminde gençler ani bir büyüme atağı yaşarlar ve hızla kilo alıp verebilirler. Cildin bu ani gerilmesi ve büzülmesi kalçalarda, uyluklarda ve göğüslerde çatlaklara neden olur. Cilt genellikle oldukça gergindir, ancak aşırı gerildiğinde, normal kollajen üretimi (ciltte dokuyu oluşturan ana protein) bozulur. Kortikosteroid kremler ve haplar cildin elastikiyetini azaltır. Böylece oluşumuna sebep olabilir.
