A vitamini yağda çözünen bir vitamindir ve birçok besinde doğal olarak bulunur. Vücut sağlığı için önemi temelde şu alanlardadır:
İki farklı A vitamini türü bulunur. İlk tür olan önceden oluşturulmuş olandır bu; kırmızı et, beyaz et, balık ve süt ürünlerinde bulunur. Genel olarak hayvanların vücudundan bulunan A vitaminidir. İkinci tür provitamin A meyvelerde, sebzelerde ve diğer bitki bazlı ürünlerde bulunur. Besinlerde ve besin takviyelerinde en sık görülen provitamin A türü beta-karotendir. Vücudun sağlıklı çalışmasındaki temel etkilerinin yanında şöyle faydaları da bulunur:
A vitamini vücudun gelişimi ve sağlıklı işlemesi için gereken temel vitaminlerden biridir. Hücre büyümesi, bağışıklık sistemi ve anne karnında bebeğin gelişmesi ve görme üzerinde etkilidir. Yaşlanmanın göz üzerindeki etkisini azaltmanın yanında bazı formları cilt bakımında da kullanılır.
En yaygın bilinen etkisi göz sağlığına olan faydalarıdır. Bir A vitamini türü olan retinol renkli görme ve az ışıkta görmeyi sağlayan molekülü oluşturur. Ayrıca gözün dış tabakası olan korneanın ve üzerindeki zar olan konjonktivanın korunmasına yardımcı olur.
Cilt, bağırsaklar, akciğerler, mesane ve iç kulak gibi dokuların korunmasında etkilidir. Ayrıca bağışıklık sistemi için gereklidir. Vücudun bağışıklığında beyaz kan hücreleri olan T hücrelerinin büyümesini ve dağılımını destekler. Yeteri kadar tüketildiğinde sağlıklı cilt hücrelerine sahip olmayı, üremeyi ve bebek gelişimini destekler.
Tüm bunların yanında besinler yoluyla yeteri kadar vitamin almanın bazı hastalıkların risklerini azaltmak gibi etkileri vardır. Bu sayede bazı kanser türlerine yakalanma riskini azaltmak, yaşlanmaya bağlı göz hastalıklarından kaçınmak ve kızamık gibi çocuk hastalıkların hafif seyretmesi mümkün olur. Aynı zamanda cilt hücrelerinin sağlığına yardımcı olduğu için daha sorunsuz bir cilt görünümüne yardımcı olur.
A vitaminin birçok türü besinler yoluyla anılabilir. Hatta besinler yoluyla almak en etkili yoldur. Birçok hayvansal ve bitkisel gıda doğal olarak bu vitamini içerir. Fakat bitkisel kaynaklardan alacağınız vitaminler vücudunuzda çok daha kolay emilir ve kullanılır. Hayvansal gıdalardan aldığınız bu vitamini herkes aynı şekilde aktif hale getirmez. Genetik, beslenme alışkanlıklarınız, genel sağlığınız ve aldığınız ilaçlar bunu değiştirebilir. Bu nedenle yeterince vitamin aldığınızdan emin olmak istiyorsanız bitkisel kaynaklara daha fazla yönelebilirsiniz.
Bitkisel kaynaklardan alınan A vitamini vücutta daha kolay emilir ve aktifleşir. Bu nedenle yeterli miktarda aldığınızdan emin olmak için bitkisel vitamin kaynaklarını artırabilirsiniz.
Bunlar şöyle sıralanabilir:
A vitamini eksikliği gelişmekte olan devletlerde yaygındır. Fakat bu vitamini içeren besin kaynaklarını düzenli olarak tüketerek bu risk ortadan kaldırılabilir. Vücudun sağlıklı işleyişi için gereklidir. Özellikle bebek gelişiminde büyük etkilere sahiptir. Eksikliği durumunda bir süre doktorun önerdiği takviyeleri kullanmak ve ardından bunu içeren besinleri daha çok tüketmek gerekir.
A vitamini eksikliğinin belirtileri:
A vitamini eksikliğinin ilerlemesi belirtilerin şiddetlenmesine neden olur. Hamilelik dönemindeki kadınlar, kistik fibroz hastaları ve prematüre bebeklerde görülme olasılığı daha fazladır. Risk grubunda olanların aralıklarla doktora gitmeleri ve gerekiyorsa takviye kullanmaları önerilir. Bu vitaminin eksikliği ayrıca kızamık ve ishal gibi enfeksiyonlardan ölme riskini ve bunların şiddetini artırır. Bazı durumlarda kızamık hastalarının belirtilerini hafifletmek için vitamin takviyesi kullanılabilir.
Sağlık için en önemli vitaminlerden biri olan A vitamini vücudun sağlıklı işleyişini destekler. Yaygın tüketilen birçok besinden vücuda alınabilir. Genel sağlıklı durumu iyi kişiler çoğu zaman, sağlıklı bir beslenme rutini oluşturarak ihtiyacı kadar A vitamini alabilir. Aşırı almak ya da eksikliği sağlıksızdır.
A vitamininin iyi geldiği hastalıklar şöyledir:
Günlük vitamin ihtiyacı yaşa ve cinsiyete göre değişir. Yeteri kadar vitamin almak sağlık için gerekli olsa da eksik veya fazla alınması sağlık sorunlarına yol açabilir. Birçok insan yeterli vitamini besinler yoluyla alabilir. Burada sağlıklı bir beslenme rutini takip etmek yeterli olur.
Aşağıda yaşa ve cinsiyete göre günlük vitamin ihtiyacını bulabilirsiniz:
Hamilelik ve emzirme dönemlerinde birçok kadın vitamin takviyesine ihtiyaç duyar, bunun sizin için gerekli olup olmadığını doktorunuza danışabilirsiniz. Bunun dışında verilen değerler sağlıklı kişiler için besinlerden alınabilecek miktarlardır. Eğer takviye kullanıyorsanız günlük 10.000 IU’dan fazla vitamin almak A vitamini zehirlenmesine yol açabilir.
Ücretsiz Bilgi Alın