Gastrit Nedir?
Gastrit, mide iç yüzeyinin iltihaplanması olarak bilinen bir mide rahatsızlığıdır. Gastrit diyeti ile gastrit rahatsızlığından kurtulmak mümkün. Mide iltihabı, mide üşütmesi ve ülser başlangıcı olarak da isimlendirilen gastritte iltihaplanma mukozadan serozaya kadar yer kaplamaktadır. Bu mide iltihaplanması tedavi edilmediği takdirde kişinin genel sağlık durumunu etkileyebilir ve yaşam kalitesini düşürebilir.
Gastrit genel olarak akut ve kronik olarak iki şekilde görülmektedir. Akut gastritte kişide görülen semptomlar ve iltihaplanma hızlı şekilde gelişmektedir.
Genel olarak aşırı yemek yemek, yanlış pişirilme teknikleri kullanılarak yemeklerin hazırlanması, aşırı baharatlı besinlerin tüketilmesi, sağlıksız beslenme alışkanlıkları akut gastrite neden olmaktadır. Ayrıca alerjik reaksiyonlar, bakteriel ve viral enfeksiyonlar, vücutta toksin maddelerin aşırı derecede birikmesi akut gastriti tetiklemektedir. Genetik faktörler, aşırı alkol ve sigara kullanımı, helicobacter pylori’nin vücutta bulunması ise akut gastrit oluşumunun diğer nedenleri arasında gösterilmektedir. Akut gastrit her şey gurubunda görülebilmektedir. Akut dönemdeki gastritin en belirgin özelliklerinden bir tanesi de yemek yenildikten sonra görülen mide rahatsızlığıdır.
Akut gastritin en belirgin özellikleri arasında iştahsızlık, bulantı, kusma, mide ekşimesi, şişkinlik, hazımsızlık, bağırsakların bozulması, ateşin yükselmesi, titreme, baş ağrısı, gaz oluşması yer almaktadır. Akut gastrit tedavi edilmezse eğer hastalık ilerlemekte ve kronikleşmektedir. Kronik gastritin belirtileri kişilerde belirgin olarak hissedilmemektedir. Kişilerde görülebilen mide bulantısı, karın ağrısı, kusma, iştahsızlık gibi şikayetlere nadiren rastlanmaktadır. Kişi kronik gastrit hastalığının tedavisini olmazsa eğer bu rahatsızlık kişide ülser, mide kanseri, mide kanaması gibi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Gastrit Belirtileri Nelerdir?
Gastrit problemi olan kişilerde genellikle karın bölgesinde kramp ve ağrılar görülmektedir. Yemek yedikten sonra kişide aşırı gaz oluşumu ve geğirme isteği oluşur. Mide bulantısı, kusma, midede şişkinlik hissi en sık görülen belirtiler arasında yer almaktadır. Ayrıca yemek yerken görülen erken doygunluk hissi ve iştahsızlık mide gastritinin en belirgin özelliklerindendir.
Gastritin Nedenleri Nelerdir?
– Gün içerisinde yeterli ve dengeli beslenmemek
– Gün içerisinde aşırı miktarda çay, kahve, asitli içecek gibi kafein içeriği yüksek içeceklerin günlük önerilen miktarından fazla tüketmek
– Helicobacter pylori’nin midede bulunması
– Aşırı yağlı, baharatlı besinlerin tüketilmesi
– Aşırı alkol ve sigara kullanımı
– Kişilerde aşırı strese neden olan olayların yaşanması
– Safra sıvısının onikiparmak bağırsağından mideye kaçması nedeniyle gastrit görülebilmektedir. Bu yüzden mümkün olduğunca sağlıksız beslenme alışkanlıklarından kaçınılmalı ve sağlıklı yaşam tarzı benimsenmelidir.
Gastrit Tedavisi Nasıl Olur?
Mide iltihabının tedavisi ilaç ve beslenme tedavisi ile gerçekleştirilmektedir. Tedavide ilk olarak mide asit miktarının düzenlenmesi ve semptomlara neden olan durumların düzeltilmesi hedeflenmektedir. Yüksek ateş, karın ve baş ağrısı gibi durumların giderilmesi için uzmanlar tarafından ilaç tedavisine başlanılır. Gastrit tedavisinde öncelik vücudun sıvı-elektorolit dengesinin sağlanmasıdır. Hem akut hem de kronik gastrit tedavisinde daha hızlı sonuç alabilmek adına hastalarda gastrit diyeti tedavisi de beslenme ve diyet uzmanları tarafından gerçekleştirilmelidir. Kişilerde görülen bulantı, şişkinlik, kusma, mide krampı ve ağrısı gibi semptomların daha hızlı bir şekilde düzeltilmesi amacıyla beslenme düzeni kişiye özel olarak oluşturulmalıdır.
Gastrit Diyeti Nedir Ve Nasıl Uygulanmalıdır?
Kişilerde görülen akut gastrit sırasında birkaç gün gastrit diyeti uygulanır ve kişilerin genel sağlık durumlarında iyileşme olabilir. Mide rahatsızlıklarının azalması adına mideye zarar verebilecek besin gruplarının diyet listesinden çıkartılması gerekmektedir. Bazen akut gastrit belirtileri kişilerde ara ara görülebilir. Böyle durumlarda kişinin diyet programına yeniden başlaması önerilmektedir. Mide rahatsızlığı olan kişilerde tamamen iyileşme sağlandıktan sonra ise yasak olan besinler yavaş yavaş kişinin beslenme listesine eklenmektedir. Öğünler yavaş yavaş mideyi zorlamayacak şekilde tüketilmelidir. Bu süreçte mideyi korumak adına yemekler ne çok sıcak ne de çok soğuk olmamalıdır. Ilık bir şekilde besin tüketimine dikkat edilmelidir. Ara öğünlerde meyve tercihi yaparken öncelikle elma, armut, şeftali gibi sulu meyvelerin tüketilmelidir. Mideye zarar verebilecek aşırı alkol kullanımından kaçınılmalıdır. Baharat, çeşni, koyu çay ve aşırı kahve tüketimi gibi mide rahatsızlıklarını tetikleyebilecek sağlıksız besinlerden de kaçınılması gerekmektedir.
Gastrit diyeti sırasında mideye zarar vermeyen az posalı ve besin değeri yüksek öğünler tercih edilmelidir. Özellikle günlük beslenmede protein ve vitaminlerden de A,C ve E vitaminin alımına özen gösterilmelidir. Kronik gastrit tedavisinde de diyet tedavisinden yararlanılmaktadır. Gastritin kronikleşmesiyle mide suyu akışı yeterli değildir. Bu yüzden kronik gastrit diyetlerinde küçük porsiyonlar ile az az sık sık beslenilmelidir.
Gastrit Tedavisine Yönelik Beslenmede Dikkat Edilmesi Gerekenler
-Mideye zarar verebilecek besinlerin tüketiminden kaçınılmalıdır. Bu yüzden mide gastriti olan bireylerin yasak olan gıdaları iyi bilmesi ve bu besinleri gün içerisinde kesinlikle tüketmemesi gerekmektedir.
-Öğünler küçük porsiyonlar ile az az sık sık yapılmalıdır. Düzenli öğün yapma alışkanlığı kazanılmalıdır.
-Mide tahrişine neden olabilecek aşırı baharat ilave edilmiş besinler, hardal, mayonez, turşu, sarımsak gibi besinlerin tüketiminden kaçınılmalıdır.
-Aşırı yağlı ve kızartılmış gıdalar tüketilmemelidir.
-Yemekler yapılırken margarin ve kuyruk yağı gibi sağlıksız yağlar yerine zeytinyağı, ayçiçek, fındık yağı gibi sağlıklı yağ çeşitleri kullanılarak yapılmalıdır.
-Olgunlaşmış meyve tüketimine özen gösterilmelidir. Portakal, mandalina, greyfurt gibi mideye zarar verebilecek asitli meyve tüketiminden kaçınılmalıdır.
-Kurubaklagil gibi gaz ve hazımsızlığa neden olabilecek gıdaların tüketiminden kaçınılmalıdır.
-Salam, sucuk, sosis, pastırma gibi şarküteri ürünlerinin tüketiminden kaçınılmalıdır.
-Öğün tüketimi sırasında aşırı çiğ sebze tüketiminden kaçınılmalıdır.
-Tatlı ihtiyacı duyulursa sütlü tatlı ve şekersiz meyve kompostosu gibi alternatifler değerlendirilmelidir.
-Aşırı alkol ve sigara kullanımından kaçınılmalıdır.
-Gün içerisinde en az 1.5-2 ltre su içmeye özen gösterilmelidir.
Gastritte Tüketilmemesi Gereken Besinler
Gastrit diyeti programında aşağıda yer alan besinlerin tüketiminden kaçınmalısınız.
– Salam, sosis, sucuk, pastırma gibi şarküteri ürünleri
– Kuru fasülye, nohut, mercimek gibi kurubaklagiller
– Asitli içecekler, şalgam suyu, alkol
– Sarımsak, hardal, mayonez, acı biber, domates
– Margarin, kuyruk yağı, yağlı peynir
– Yağda kızartılmış ve kavrulmuş besinler
– Hazır çorba
– Baharat gibi besinler tüketilmemelidir.
Gastrite Karşı Alınması Gereken Önlemler
-Mide rahatsızlığına neden olabilecek ilaçlar tüketilmemelidir. Eğer kullanmak zorunda iseniz mutlaka mide koruyucusu ile birlikte kullanmalısınız.
-Mide rahatsızlıklarını tetikleyen stres faktöründen kaçınmalısınız. Aşırı stresli ortamlarda bulunmamaya özen göstermelisiniz.
-Kafein içeriği yüksek olan besinlerin tüketiminden kaçınmalısınız.
-Genç yaşlarda sigara kullanmaya başlamamalısınız.
-Sağlıklı ve dengeli beslenmelisiniz. Günlük beslenme programınızda her üç besin grubundan da yeterli miktarda besin olmasına özen göstermelisiniz.
1 Haftalık Gastrit Diyeti Listesi Örneği
Kahvaltı:
- 1 adet haşlanmış yumurta
- 1 dilim light beyaz peynir
- 1 ince dilim tam buğday ekmeği
- 1 fincan şekersiz ılık çay
Ara Öğün:
- 1 orta boy kabuksuz elma
Öğle Yemeği:
- 1 kepçe çorba (tarhana ve domates çorbası hariç)
- 90-120 gram fırında/ızgara/haşlama yağsız et, tavuk, balık
- Haşlanmış sebze
Ara Öğün:
- 4 yemek kaşığı probiyotik yoğurt
Akşam Yemeği:
- 1 porsiyon zeytinyağlı sebze yemeği
- 4 yemek kaşığı light yoğurt
- 3-4 yemek kaşığı makarna/ pirinç lapası
Gece:
- 1 su bardağı laktozsuz süt
Bu diyet programı gastrit rahatsızlığı olan kişiler için örnek bir beslenme programıdır. Kişinin yaş, boy, mevcut kilo, metabolik rahatsızlıkları, besin tüketim durumu ve mide gastrit düzeyi göz önünde bulundurularak kişiye özgü bir şekilde revize edilmelidir. Bu yüzden uygulamadan önce mutlaka diyetisyeninize danışmalısınız.
Diğer Hastalıklar içinde diyet yapmak mümkün. Tıklayınız!