Mide Ülseri Nedir?
Ülser diyeti ve ülser hastalarında beslenmek çok önemli bir etkendir. Mide ülseri genellikle Helikobakter pilori bakterisi nedeniyle oluşmaktadır.
Mideden salgılanan sindirim enzimleriyle midenin mukozal defans sisteminden salgılanan mukus arasındaki dengenin bozulması sonucunda mide dokusunda tahriş ve mide çeperinde yaralar oluşmaya başlar. Bu yaraların oluşmasıyla başlayan rahatsızlık ülser olarak adlandırılmaktadır. Mide ülseri olarak da bilinen gastrik ülser, sindirim boşluğunda yer alan yemek borusu, mide, duedenom çeperinde mide asidinin aşındırması sonucu oluşan açık yaralara denilmektedir. İlerleyen zamanlarda bu yaralar ilerleyerek doku kayıplarına neden olabilir.
Helikobakter pilori bakterisinin neden olduğu tüm ülserler tedavi edilebilmektedir. Ancak tedavisi yapılmayan ülserler iç kanama, kanser gibi sağlık problemlerine yol açabilir.
Mide Ülseri Nedenleri Nelerdir?
- Metabolizma tarafından sindirimi zor gerçekleştirilen besinlerin aşırı miktarda tüketimi sindirim sistemine vereceği tahribattan dolayı ülsere yol açabilir.
- Tedavi edilmeyen gastrit zamanla ilerleyerek ülsere dönüşebilmektedir.
- Romatizma ilaçları, nonsteroidal antiinflamatuar gibi ilaçların uzun vadede aşırı kullanımı mide ülserine sebep olabilmektedir.
- Çay, kahve, kola gibi asit ve kafein içeriği yüksek olan içeceklerin aşırı tüketilmesi mide içi asit dengesini bozduğu için mide duvarında tahribata sebep olup mide ülserini tetiklemektedir.
- Sağlıksız beslenme, aşırı şeker ve tuz tüketimi, besinlerin yeterince çiğnenmemesi, midenin gıdalarla aşırı doldurulması mide çeperinde tahribata neden olabilir. Bu durumda mide ülserini tetikleyen nedenler arasında gösterilmektedir.
- Sindirim sisteminde büyük bir önemi olan karaciğerin sağlıksız olması ve safra kesesinde sindirim için gerekli olan salgıların yeterli olmaması ülsere neden olmaktadır.
- Sinir hastalıkları, üzüntü, stres ve depresyon ülseri tetikleyen faktörlerdir.
- Aşırı sigara ve alkol tüketimi de mide ülserini tetiklemektedir.
Mide Ülseri Belirtileri Nelerdir?
- Mide ülseri genellikle kişide karnın üst bölgesinde şiddetli ağrı ve yanma şeklinde kendisini göstermektedir. Ülser belirtileri genellikle belirgin bir şekilde kişide görülebilmektedir.
- Yapılan birçok çalışmaya göre 12 saatten uzun süre aç kalan kişilerde midedeki asit salgısı artmakta ve midedeki mukus tabakası zarar görmektedir. Bu yüzden de öğün aralarında uzun süre aç kalan kişilerde mide de yanma ve ağrı görülmesi bu bilgiyle de desteklenmiş olmaktadır.
- Oniki parmak bağırsağında oluşan ülser ise kişiyi gece uykusunda uyandıracak kadar çok hissedilmektedir.
- Genel olarak kişilerde görülen midede yanma, iştahsızlık, karın bölgesinde şişkinlik, hazımsızlık, midedeki rahatsızlıktan dolayı yemek yeme isteğinde azalma görülmesi, istenilmeyen kilo kaybı, üst karın bölgesinde yanma ve ağrı oluşması, mide bulantısı, kusma, mide ekşimesi, sık sık acıkma hali ülser olan kişilerde görülen en yaygın belirtilerdendir.
Mide Ülseri Tedavisi Nasıl Olur?
Ülser tanısı koyabilmek adına doktorlar tarafından kişilere endoskopi ve gastroskopi yapılmaktadır. Tedavi için öncelikle üst gastrointestinal sistem endoskopisi olarak adlandırılan gastroskopi ile mide kamera ile görüntülenmektedir. Bu sayede uzmanlar tarafından ülserin yeri belirlenmektedir. Gastroskopi sırasında ülserli bölgede biyopsi yapılır. Bu inceleme sayesinde ülserin iyi ya da kötü huylu olduğu belirlenebilmektedir. Biyopsi sonucunda Helikobakter pilori pozitif çıkarsa antibiotik tedavisi ile tedavi sürecine başlanılabilir.
Ülserin başlıca nedeni midedeki asit salgısının dengeli gerçekleşmemesi olduğundan dolayı mide asidini düzenleyecek ilaçlar ülser tedavisinde kullanılmaktadır.
Ülser tedavisinde kullanılan ilaçlar H2 reseptör blokerleri ve proton pompa inhibitörleridir. Bu ilaçlar sayesinde mide üzerindeki asit salgısı azalır ve kişide yanma, ağrı gibi belirlerde azalmalar görülür. Doğru ilaç kullanımı ve hastaya uygulanan doğru tedavi yöntemiyle birçok ülser rahatsızlığı giderilebilmektedir.
Ülser tedavisi ilaçla birlikte sağlıklı beslenme ile de desteklenmelidir. Sağlıklı beslenme ve düzenli yaşam tarzıyla birlikte iyileşme süreci hızlandırılmış olacaktır. Bu nedenle ülser rahatsızlığı olan kişilerin düzenli öğün yapması önemlidir.
Ülserde Beslenme Listesi Nasıl Olmalıdır? Nelere Dikkat Edilmesi Gerekmektedir?
- Ülser rahatsızlığı olan kişilerin ara öğün tüketimi dahil tüm öğünlerini ihmal etmemesi gerekmektedir. Sağlıklı besin tüketimi, az az sık sık yeme alışkanlığı, gün içerisinde yeterince sıvı alımı ülser diyetinin en önemli noktalarındandır.
- Ülser diyeti uygularken paketli gıdalardan, kızartılmış besinlerden, baharatlı besinlerden, asitli ve kafeinli içeceklerden kesinlikle kaçınılmalıdır.
- Antioksidan ve posa içeriği yüksek besinlere ülser diyetlerinde yer verilmesi büyük önem taşımaktadır. Antioksidan içeriği yüksek besinler ülser hastalığının iyileşme sürecini hızlandıracaktır. Lahana, turp, havuç, karnabahar, brokoli, koyu yeşil yapraklı sebzeler antioksidan ve flavanoid içeriğinden dolayı ülser diyetlerinde mutlaka yer verilmesi gereken sebzelerdendir.
- Yağ ve protein içeriği yüksek besinlerin midedeki sindirim süreci diğer besinlere göre daha uzundur. Bu nedenle mide bu besinleri sindirebilmek adına daha fazla asit salgılar ve bu durum da mideye zarar verir. Bu yüzden yağlı besinlerin tüketiminden kaçınılmalıdır.
- Ülseri iyileştirici yönde olan ilaçlar bireylerde kabızlığa neden olur. Bu yüzden ülser diyetlerinde bol posalı ve lif içeriği yüksek besinlere yer verilmelidir.
- Salamura edilmiş besinler ve turşu gibi fermente edilmiş besinlerin tüketimi gastrik mukoza için sağlıksızdır. Bu yüzden tuzlanmış ve fermente edilmiş besinlerin tüketiminden kaçınılmalıdır.
- Ayrıca probiyotik içeriği yüksek besinler sindirim sistemine ülserin iyileşmesine katkı sağlar. Bu yüzden öğünlerde kefir, yoğurt ve ayran tüketimine özen gösterilmelidir.
Diyet ile Ülseri Yenmek Mümkün Müdür?
Diyeti genelde zayıflamak için duymuş olmanıza rağmen hastalıkların tedavisinde de kullanılabildiğini biliyor muydunuz? Ülser diyeti ile ülseri yenmek kolaylaşabilmektedir. Ülser hastalığını tetikleyen gıdaları bulmak ve uzak durmak, hastalığın tedavisinde son derece etkilidir. Özellikle yağlı besinlerden son derece uzak durulmalıdır. Birçok kişi ülser diyeti yaparak bu hastalığın belirtilerinde ciddi derecede kurtulmuştur.
Ülser diyeti hastanın kriterlerine göre belirlenen bir diyet listesidir. Bu diyetin içerikleri genel olarak doğal gıdalar olmaktadır. İçerisindeki gıdalardan çok olmayanlar önemli kısımlardır. Çünkü ülseri tetikleyen gıdalardan uzaklaştığınızda hastalıktan da uzaklaşmış olursunuz.
Aynı zamanda ülser diyeti sadece gıdaların seçimi ile oluşmamaktadır. Bu süreçte dikkat etmemiz gereken bazı yaşam alışkanlıklarımızda vardır. Alkol ve sigara tüketimi vücudumuza genel olarak zararlı olduğu gibi ülser hastalığına da olumsuz etkileri bulunmaktadır. Bu yüzden ülser diyeti boyunca bu tüketimi yapmamalı hatta geri kalan hayatımızda da kullanmamamız gerekmektedir.
Uzak Durmanız Gereken Besinler Nelerdir?
Asit içeriği yüksek besinlerin tüketiminden kaçınılmalıdır. Limon, portakal ve domates gibi asit içeriği yüksek besinlerin tüketim miktarlarına dikkat edilmelidir.
- Çay, kahve gibi kafein içeriği yüksek olan içeceklerin tüketimi diyetisyeninizin günlük önerdiği miktarda yapılmalıdır. Aşırı kafein içeren içeceklerin tüketimi sınırlandırılmalıdır.
- Ülser problemi olan kişilerin sigara kullanımından kaçınması gerekmektedir. Çünkü sigara kullanımı sırasında mide sindirim enzimi salgıladığı için ülserli bölgede tahribat oluşumuna neden olur.
- Ülser rahatsızlığı olan kişilerin kesinlikle alkol tüketiminden kaçınması gerekmektedir.
- Tuz tüketimi sınırlandırılmalıdır. Tuz içeriği yüksek olan turşu, salamura edilmiş besinler; salam, sucuk gibi şarküteri besinlerin tüketimin kaçınılmalıdır.
- Yağ oranı yüksek olan besinlere günlük beslenme programında yer verilmemelidir. Yemekler kızartma gibi sağlıksız pişirme yöntemleri yerine ızgara, fırında, buğulama gibi sağlıklı pişirme yöntemleri kullanılarak pişirilmelidir.
- Midede sindirimi uzun süren ve yağ içeriği yüksek olan besinlere diyet programında yer verilmemelidir. Et gibi protein ve yağ içeriği yüksek olan besinlerin tüketimi sınırlandırılmalıdır.
Ülsere Hangi İçecekler İyi Gelir?
- Ülseriniz varsa, diyet değişiklikleri mide asidi seviyelerini azaltarak ve ağrı alevlenmelerini azaltarak semptomlarınızı hafifletmeye ve iyileşmeyi hızlandırmaya yardımcı olabilir.
- Ülserler aktif olduğunda günde en az 2 litre su için ve rahatsızlık hissettiğinizde bir bardak dolusu için. İçme suyu midedeki asidi seyreltmeye yardımcı olur. Sütün aksine, daha fazla asit üretimini teşvik etmez.
- Halk arasındaki insanlar geleneksel olarak insanlara ülser alevlenmeleri sırasında lahana suyu içmelerini tavsiye eder. Lahana, bağırsak iyileşmesini hızlandırdığı düşünülen glutamin adı verilen bir amino asit içerdiğinden denemeye değer olabilir.
- Alkol midenin koruyucu astarını aşındırarak iltihaplanma ve kanamaya neden olabilir.
- Meyan kökü ise bağırsak astarını yatıştırıp güçlendirdiği ve ülserlerin daha çabuk iyileşmesine yardımcı olduğu düşünülen bir bileşik olan glisirizik asit içerir.
Ülsere Ne İyi Gelir?
- Ülser ile mücadele için en iyi tedavi öncelikle neyin sebep olduğuna ve sahip olduğunuz diğer sağlık koşullarına veya aldığınız reçeteli ilaçlara bağlı bir durum olarak karşımıza çıkar.
- Yaygın bir ülser tedavisi, hücrelerin asit üreten kısımlarının etkisini bloke ederek mide asidi seviyelerini düşüren bir proton pompası inhibitörüdür.
- Diğer seçenekler arasında mide asidini nötralize etmek için antasitler veya asit seviyelerini azaltan asit blokerleri bulunur.
- Asit seviyelerini düşürmek, ağrı semptomlarını azaltmaya ve iyileşmeyi desteklemeye yardımcı olabilir.
- Ülserinize H. pylori enfeksiyonu neden olduysa, doktorunuz bakteriyel enfeksiyondan kurtulmak için antibiyotik önerebilir.
- Belirtilerinizi azaltmak için mide asidini azaltan yiyeceklere yüklenebilir ve ülserlerden kaçınmak için önerilen yiyecekleri araştırabilirsiniz.
- H. pylori diyet önerileri, C vitamini alımınızı artırmayı içerir.
1 Haftalık Örnek Ülser Diyeti
Ülser rahatsızlığı olan kişiler kendi beslenme alışkanlıklarına uygun hazırlanmış bir program ile diyet yapmalıdır. Kişilerde ağrı, kanama durumu varsa veya kişi ülser ameliyatı olmuşsa posasız ve sıvı yiyecekler ile beslenmelidir. Hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak daha sonrasında ise kişiler ülser diyetini uygulamaya başlayabilirler. Ülser rahatsızlığı olan kişiler için örnek beslenme programı:
Kahvaltı
- 1 adet haşlanmış yumurta
- 1 dilim beyaz peynir
- 1 tatlı kaşığı bal
- 1 dilim etimek
Öğle
- 60-90 gram kadar ızgara/ fırında/ haşlama et, balık, tavuk
- 4 yemek kaşığı yoğurt
- 1 dilim etimek
İkindi
- 1 su bardağı süt
Akşam
- 1 kase çorba
- 8 yemek kaşığı kıymalı sebze yemeği
- 1 porsiyon yeşil salata
- 1 dilim etimek
Ülser diyeti örnek bir beslenme programıdır. Kişinin genel sağlık durumu, metabolik rahatsızlıkları, yaş, cinsiyet ve sosyo-ekonomik düzeyi göz önünde bulundurularak günlük beslenme programı değişkenlik gösterebilmektedir.
Ülser İlaçsız Geçer Mi?
Ülseri tedavi etmek için çoğu insanın midedeki asit miktarını azaltan ve bloke eden ilaçlar alması gerekir. Eğer ülser H. pylori enfeksiyonu yüzünden ortaya çıkmışsa ayrıca antibiyotik alması gerekecektir. Sigarayı bırakıp alkolü sınırlandırırsanız ülserinizin iyileşmesini hızlandırabilir ve geri gelmesini önleyebilirsiniz. Aspirin, ibuprofen veya naproksen gibi ilaçların sürekli kullanımı ülserinizin geri gelme olasılığını artırabilir.
