Şüphesiz ki en çok tüketilen besinlerin başında gelir yumurta. Kalsiyum ve protein açısından oldukça zengin olan yumurta beyazı ve sarısı olmak üzere neredeyse çoğu tatlılarda, kahvaltılarda ve yemeklerde sıklıkla kullanılır. Ancak bilinmesi gerekir ki yumurtanın beyazı ne kadar faydalı ise sarısı bir o kadar sakıncalıdır çünkü içerisinde doğal olarak kolesterol içerir. Bu nedenle de uzmanlar yumurtanın sınırsızca tüketilmesine karşı uyarılar yaparak kısıtlamalar getirilmesine ilişkin açıklamalarda bulunuyor.
Yumurtanın Faydaları Nelerdir?
- Kasları güçlendirir: Yumurtadaki protein, kas ve vücut dokularının korunmasına ve onarılmasına yardımcı olur.
- Sinir sistemini destekler: Yumurta, beyin ve sinir sisteminin etkili bir şekilde çalışması için gerekli olan vitamin ve mineralleri içerir.
- Enerji verir: Yumurta, vücudun enerji üretmek için ihtiyaç duyduğu tüm besinleri içerir.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir: Yumurtadaki A vitamini, B-12 vitamini ve selenyum, bağışıklık sistemini sağlıklı ve güçlü tutar.
- Kalp sağlığını destekler: Yumurtanın faydalarından bir diğeri de yumurtanın içerisinde bulunan kolinin (esasiyel yağ), kanda bulunan ve kalp hastalığına yol açabilecek bazı amino asitlerin parçalanmasını sağlamasıdır.
- Sağlıklı bir hamilelik süreci sağlar: Yumurta, spina bifida (bebeklerde, anne karnında oluşan omurga hastalığı) gibi konjenital sakatlıkların önlenmesine yardımcı olabilen folik asit içerir.
- Göz sağlığını korur: Yumurtadaki lutein ve zeaksantin, yaşa bağlı olarak oluşan sarı nokta hastalığını önlemeye yardımcı olur. Ayrıca yumurtadaki diğer vitaminler de göz sağlığını arttırlar.
- Kilo vermeye yardımcı olur: Yumurtanın faydaları arasında en iyi bilineni, yüksek miktarda protein içerdiği için daha uzun süre tok hissetmeyi sağlamasıdır. Böylece atıştırma isteğini azalır ve bir kişinin genel kalori alımını düşmüş olur.
- Cilt sağlığı: Yumurtadaki vitaminler ve mineraller sağlıklı cildin desteklenmesine yardımcı olur ve vücut dokularının yenilenmesini sağlar.

Yumurtanın Zararları Nelerdir?
- Yaklaşık 75 kaloriye sahip yumurta, fazla tüketildiğinde yüksek kalori alımına sebep olarak kilo almanızı sağlar.
- Vücudumuzun işlevlerini gerçekleştirebilmesi belirli oranda yağ alımına ihtiyaç duyar ancak ihtiyacın dışında alınan yağ; özelliklede yumurtada bulunan doymuş yağ; kalp sağlığımızı olumsuz yönde etkiler.
- İçeriğindeki doğal kolesterol ile kolesterol seviyenizin artmasına yol açar. Kandaki yüksek kolesterol seviyesi ise arter duvarlarını olumsuz etkileyerek kan pıhtılaşmasına sebep olur.
- Yumurtanın zararları arasında bir diğeri ise yapılan araştırmalar sonucunda tip2 diyabet hastalığına yakalanma riskini arttırdığıdır. Örneğin; günde 5 veya daha fazla yumurta tüketen bir kişinin tip2 diyabet hastalığına yakalanma riski tüketmeyen kişilere oranla 2 kat fazla olup, ölümcül hastalığa yakalanma riski de 3 kat daha fazladır.
- Fazla yumurta tüketmek karaciğer hastalıklarına hatta ölümcül siroz hastalığına sebep olabilmektedir.
- Yapılan araştırmalar sonucunda özellikle yumurta sarısının damarları engelleyerek plak oluşumuna sebep olduğu belirlenmiştir. Bu sonuç ise sigaranın verdiği zararla neredeyse aynıdır.
Yumurta Besin Değerleri |
|
---|---|
İçindekiler | Değerleri |
Porsiyon Miktarı | 100 gr. |
Kalori | 155 kcal |
Toplam Yağ | 11 gr. |
Kolesterol | 373 mg |
Sodyum | 124 mg |
Potasyum | 126 mg |
Karbonhidrat | 1.1 gr. |
Protein | 13 gr. |
Yumurta Vitamin Değerleri |
|
---|---|
İçindekiler | Değerleri |
Porsiyon Miktarı | 100 gr. |
C Vitamini | 0 mg |
Kalsiyum | 50 mg |
Demir | 1.2 mg |
B6 Vitamini | 0.1 mg |
Kobalamin | 1.1 µg |
D Vitamini | 87 IU |
Yumurta akı ve yumurta sarısı zengin protein kaynaklarıdır. Yumurtanın yenilebilir kısmının yaklaşık % 12’si protein içerir. Vücudun düzgün ve dengeli bir şekilde protein alabilmesi için 15 yaş ve üstü yetişkinlerin yaşlarına ve cinsiyetlerine bağlı olarak her gün 46-56 g protein tüketmeleri gerekir. Yumurta tüketmek, günlük alınması gereken proteinin % 10-30’unu karşılamaktadır.
Ayrıca yapılan araştırmalarda, yumurtaların yüksek kaliteli protein içerdiği ve yumurta yemenin kalp hastalığına yol açma olasılığının düşük olduğu sonucuna varılmıştır. Kırmızı et veya beyaz et de iyi bir protein kaynağı olabilir. Ancak yumurta doymuş yağ gibi yüksek düzeyde kaliteli elementler içerir.
Yumurta ayrıca omega-3 yağ asitleri içerir. DHA, beyin fonksiyonlarının ve göz sağlığının korunmasına yardımcı olur. Omega-3 yağ asitleri en çok yağlı balıklarda bulunur. Yumurta, balık yemeyen insanlar için alternatif bir omega-3 kaynağıdır.
D vitamini önemli bir besindir ve vücutta düşük miktarlarda olduğunda zayıf veya kırılgan kemiklere yol açabilir. Yumurta, doğal olarak D vitamini içermektedir. Orta boy bir yumurta, yaklaşık 0.9 mcg D vitamini içerir.
Yumurta Nasıl Tüketilir?
Yapılan araştırmalarda, günde bir veya iki yumurta tüketmenin vücut sağlığını korumaya yardımcı olduğunu kanıtlamıştır. Genellikle yiyeceklere ısı uygulamak doğal olarak yıkıcı bir süreçtir. Yumurta beyazı pişirildiğinde, protein denatüre yani daha yararlı olur. Pişirme sırasında yumurtada bulunan ‘Avidin’ adı verilen yararlı olmayan bir protein de yok olmuş olur. Bu nedenle yumurta beyazlarını pişirmek faydalıdır. Bununla birlikte, yağlar ve diğer faydalı besinler kolayca zarar görebilir olduğundan yumurta sarısı daha az pişirilmelidir.
Pastörize edilmiş yumurta sarısı en iyi yağ ve protein kaynaklarından biridir. Bu yüzden yumurta sarısını tüketilmeli ve bir kenara bırakılmamalıdır. Yumurta pişirilirken, birçok faydalı yağ oksitlenir ve daha az faydalı, hatta zararlı hale gelir.
Bu durum özellikle yumurta sarısı için geçerlidir. Yumurta sarısını az pişirmek en iyisidir. Yumurtayı pişirirken, uzun süre ocakta tutmamaya dikkat edin. Isı, yumurta akı ve yumurta sarısı içindeki proteinlerin yapısını bozabilir ve vücudunuzun kullanamayacağı yapışkan yağlar oluşturabilir. Bunun nedeni, pişirme sırasında ortaya çıkan oksijenin, proteinlerin bozulma sürecini hızlandırmasıdır.
Yumurta haşlanarak tüketilirse sarısının içindeki yağ ve faydalı besinler bu zararlı oksidasyondan korunmuş olur. Çünkü yumurta haşlanırken su, yumurta kabuğu ve yumurta akından oluşan üç katmanlı bir koruyucu tabakaya sahiptir. Buna ek olarak, haşlanmış yumurta, tavada kızartılan bir yumurta ile karşılaştırıldığında daha hızlı ve daha yapılır. Ayrıca yumurta sarısı daha yumuşak ve daha besleyici kalmış olur.
Yumurta Hangi Hastalıklara İyi Gelir?
- Kandaki Kolesterolü Dengeler
Yumurtanın yüksek miktarda kolesterol içerdiği bir gerçektir. Aslında, tek bir yumurta, önerilen günlük miktarın yani 300 mg yarısından fazlası olan 212mg kolesterol içerir. Bununla birlikte, beslenmedeki kolesterolün mutlaka kandaki kolesterolü yükseltmediğini bilmek önemlidir.Karaciğer aslında her gün büyük miktarlarda kolesterol üretir. Yiyeceklerden kolesterol alımınızı artırdığınızda, karaciğeriniz eşit miktarda daha az kolesterol üretir. Yumurtanın faydaları arasında üretilen kolesterol miktarını dengelemek vardır. - Kalp ve Damar Sağlığını Artırır
Bir yumurtanın akı, kalp sağlığı, kemik sağlığı ve genel olarak hücre ve organ işlevselliği ile ilişkili hayati bir mineral ve elektrolit olan 54 mg potasyum içerir. Potasyum, kasların kasılması, sinir sisteminin işleyişi, kalp fonksiyonu ve gerekli olan besin maddelerinin hücreler arasında aktarımı için gereklidir. Yapılan birçok çalışma, potasyumun kan damarlarının genişlemesi sağlayarak yüksek tansiyonu engellediğini ortaya çıkarmıştır. Düzenli potasyum içeren yiyecekler tüketmek kalp hastalıklarının önüne geçmeye yardımcı olur. - Kırmızı Kan Hücrelerinin Üretimini Artırır
Yumurta akı, B2 vitamini olarak da bilinen iyi bir riboflavin kaynağıdır. Bu vitamin, karbonhidratları enerjiye çevirerek metabolizma hızını düzenler ve kırmızı kan hücrelerinin üretimini artırır. B2 vitamini ayrıca, hücrelere zarar verebilecek veya öldürebilecek moneküller olan serbest radikalleri parçalayan bir antioksidan olarak da çalışır. - Göz Hastalıklarına İyi Gelir
Yumurta, iki güçlü antioksidan içerir. Bunlar lutein ve zeaksantindir. Bu antioksidanlar gözlerin retinasında depolanır. En yaygın iki göz hastalığı olan katarakt ve maküler dejenerasyon riski, yeterli miktarlarda yumurta tüketerek azaltılabilir.
Sık Sorulan Sorular
Yumurtadaki Vitaminler Nelerdir?
Sağlıklı bir yaşam için vücudumuzun ihtiyaç duyduğu besinleri dört ana gruptan temin ederiz. Bunlar ise et ürünleri, süt ürünleri, tahıl ürünleri ve taze sebze- meyvelerdir. Yumurta ise et ürünleri grubunda yer almaktadır. Tam bir protein deposu olmakla birlikte içerdiği vitamin ve mineraller sayesinde de sağlıklı bir beslenme de etkin rol oynar. Yumurtadaki besin değeri sarısı ve beyazına göre değişiklik gösterebilmektedir. A, E ve D vitaminleri ile yağın tamamı, kolin, kalsiyum, fosfor ve demirin büyük bir kısmını, sağladığı enerjinin dörtte üçünü ve proteinin neredeyse yarısı yumurtanın sarısında, riboflavin ve protein neredeyse yarısı ise beyazında bulunur. Özellikle çocuk gelişiminde önemli bir faktör olan yumurta, gelişime katkı sağlayarak bağışıklık seviyesinin artmasını sağlar.
Yumurta Bağırsakları Bozar Mı?
Yumurta alerjisi bulunan kişilerde vücudun bağışıklık sistemi yumurtayı bir tehdit olarak algılayarak histamin salgılanmasına sebep olur. Bu durumda ise gaz, ishal, kabızlık gibi şikayetler görülebilmektedir.
Yumurta Hangi Organa İyi Gelir?
Yumurta, özellikle içerdiği kolin maddesi ile beyin sağlığı açısından önemli bir besin kaynağıdır. Beyin zarını güçlendirir ve beyin hücrelerinin daha sağlıklı olmasını sağlar. Hafıza kaybı problemlerinde özellikle yumurta tüketilmesi tavsiye edilmektedir.
Her Gün Yumurta Yersek Ne Olur?
- Her gün yumurta yersek beynimiz kolin maddesi tarafından korunur ve beyin hücrelerimiz sağlıklı olur. Ayrıca kolin maddesi kanser hastalıklarına yakalanma riskini de azaltır.
- İçerdiği lütein maddesi ile göz sağlığımızı ve keskin görüşün korunmasını sağlar. Lütein eksikliğinde ciddi derecede görme bozuklukları meydana gelir ve bu nedenle önemlidir.
- İçeriğindeki D vitamini oranı balık yağı tükettiğinizde alacağınız D vitamini oranı ile aynıdır. D vitamini ise kemik gelişimi ve dişlerinizin güçlenmesi açısından oldukça faydalıdır.
- B9 vitamini yani folat sayesinde üremeye katkıda bulunur ve gebelik düşünen kadınlar için harika bir besindir.
- Her gün yumurta yediğimizde ciltteki yaşlılık lekeleri gözle görülür derecede kaybolur ve daha sıkı bir cilt görünümü sağlar.
Yumurta Yiyince Vücutta Neler Oluyor?
Günde bir yumurta yediğinizde vücudunuz enfeksiyon ve hastalıklara karşı korunur. Vücudunuzun alması gereken günlük selenyum miktarının %22sini karşılar. Selenyum maddesi ise sinir sistemi üzerinde etkilidir. İçerisinde bulunan omega-3 ve B vitamini sayesinde saçları, tırnakları ve cildi besler. Özellikle sporcuların ihtiyaç duyduğu günlük proteini karşılar ve bunun yanında tokluk hissi verir.
Yumurtayı çok sevenlerin kolaylıkla uygulayabileceği kısa sürede zayıflatan yumurta diyetini de deneyebilirsiniz.
Yumurta Neden Mide Ağrısı Yapar?
Yumurta sarısı mide kapağının gevşemesine neden olan kolesistokin salgılanmasına sebep oluyor ve bu nedenle midedeki sıvının yemek borusuna kaçması kolaylaşıyor. Bu sayede artan reflü şikayetleri nedeniyle de mide ağrısı ve mide ekşimesi oluşabilmektedir.
Yumurta Gaz Yapar Mı?
Bazı kişilerde sindirim sisteminin işleyişindeki düzensizliklerden kaynaklı olarak yumurta intoleransı gelişebilmektedir. Çoğunlukla yumurta alerjisi ile karşılaştırılan bu durumda ciltte kızarıklık, kaşıntı gibi şikayetlerin aksine ishal, kabızlık, şişkinlik ve gaz problemleri görülmektedir. Bunun nedeni ise sindirim sistemimiz proteinlerin sindirimi esnasında bazı enzimler üretir. Ancak vücutta o proteinleri sindirmeye yardımcı enzimler yok ise bu şikayetler görülebilmektedir.