Çayın Faydaları

Çay, binlerce yıldır insanlar tarafından keyif ve sağlık için tüketilen bir içecektir. Çeşitli çay türleri, antioksidanlar, vitaminler ve minerallerle doludur ve düzenli tüketildiğinde bir dizi sağlık faydası sunabilir. Kalp sağlığını desteklemekten bağışıklık sistemini güçlendirmeye kadar uzanan bu faydalar, çayın dünya çapında popülerliğini artırmıştır. Bu yazıda, çayın sağlık üzerindeki etkilerini ve çeşitli çay türlerinin özelliklerini detaylı bir şekilde ele alacağız.

Çayın Faydaları Nelerdir?

Çay, dünya genelinde sıkça tüketilen ve binlerce yıldır insan sağlığına yönelik pek çok faydasıyla bilinen bir içecektir. Antioksidanlarla yüklü olması, bağışıklık sistemini desteklemesi ve metabolizmayı hızlandırması gibi özellikleriyle çay, sağlık için önemli bir rol oynar. Bu yazıda, çayın çeşitli türlerinin sağlık üzerindeki etkilerini detaylı bir şekilde ele alacağız.

• Çayın içerisinde A, D ve B12 vitaminler yer alıyor: Çay vitamin ve mineraller açısından zengindir. Çayın içerisinde bulunan A, D ve B12 vitaminler zinde tutar, metabolizmanın hızlanmasında etkilidir.
• Kalp dostudur: Çay kalp dostudur. Damarları temizleyerek ve kan basıncını düşürerek kalp sağlığına önemli katkılar sağlıyor.
• Kansere karşı koruyucu özelliği vardır: Kanser oluşumunda, değiştirilemeyen genetik faktörlerin yanı sıra, sağlıksız beslenme alışkanlıkları, yetersiz fiziksel aktivite, alkol ve tütün kullanımı gibi değiştirilebilir faktörler de çok önemli rol oynuyor.
• Diyabet riskini en aza indirir: Çay diyabet riskini en aza indirir. Daha aktif olmak, glikoz seviyelerinin ve diğer risk faktörlerinin kontrol edilmesine faydalı olabiliyor. Çayın fazlası ise diyabette tam tersi etki yaratabiliyor.
• Ağız sağlığına iyi gelir: Diş aşınmaları günümüzde en sık karşılaşılan problemlerden biri haline gelmiştir. Çay ağız sağlığına iyi gelir.
• Sağlıklı kemiklerin oluşumuna destek sağlar: Yaş ilerledikçe, kemik erimesi ve kemik yoğunluğunun azalması ciddi bir sağlık problemi olarak ortaya çıkar. Çay sağlıklı kemiklerin oluşumunu destekler.
• Antioksidanlar açısından zengindir: Çay antioksidan açısından zengin bir içecektir. Bağışıklık sistemini güçlendiren antioksidan çayın içinde bulunur. Vücut sürekli olarak serbest radikallerin erozyonuna uğrayan dokuları yenileyebilmek için antioksidanlara ihtiyaç duyar.
• Stresi önler: Çay içenler, içmeyenlere göre daha az kan pıhtılaşmasına bağlı gelişen kalp krizi geçirme riski taşıyor. Çay kafein içeriğiyle stresi en aza indirir. Bu da aminoasidin sindirildikten 30-40 dakika sonra rahatlama hissi uyandırdığı gözlemlenmiştir.
• Düzenli sindirim sistemini sağlar: Çay içmek düzenli sindirim sistemini sağlayarak, metabolizmayı hızlandırır. Sağlıklı bir yaşam için düzenli bir sindirim sistemi gerekir.
• Enerji verir: Vücut sağlığı bakımından oldukça faydalı olan çay enerji vererek dinç tutar.
• Hazımsızlığa iyi gelir: Mide problemlerine karşı en etkili yöntemlerden biri de çay içmektir. Çay mideye iyi gelerek hazımsızlığı önler.
• Ruh sağlığını destekler: Çay içmek ruh sağlığına iyi geliyor. Uzmanlar çayın mutluluk ve uyku hormonlarını eşit olarak dağıttığını söylüyor.
• Astıma iyi gelir: Astım, solunum güçlüğüne neden olan bir solunum sistemi hastalığıdır. Çay astıma iyi gelerek, sağlık açısından yararları oldukça fazladır.
• Şişmiş ve enfeksiyon gözleri rahatlatır: Gün içinde yorgun düşen gözler morarır ve halsizlik baş gösterir. Gözlerde yaşanan kaşınma, şişme, enfeksiyon gibi durumlarda en çok uygulanan yöntemlerden biri de çay veya çeşitli bitkiler ile pansuman yapmaktır.

Çay Çeşitleri Nelerdir?

Beyaz Çay Çeşitleri Nelerdir?

• Silver Beedle / Yin Zhen: Çin’de yetişen en değerli beyaz çaydır. Sadece bahar başlangıcında toplanan tomurcuklardan elde edilir.
• Imperial White: Çin’in Fujian bölgesinde yetişir. Tam gövdeli, tütsülü ve uzun süren bir tada sahiptir. En değerli beyaz çaylardan biridir. Sadece tomurcuk ve en üstteki genç yapraktan elde edilir.
• White Peony / Pai Mu Tan: Sadece tomurcuk ve en üstteki genç iki yapraktan elde edilir. Çin’de yetişen değerli çaylar arasındadır. Çiçek aromasına sahiptir. Açık yeşil renktedir.
• Song Yang: İsmini yetiştiği bölgeden alan ve özel işlemlerden geçirilen beyaz çay çeşididir.
• Snow Buds: Beyaz uçlara sahip, beyaz çay karakterinde yeşil bir çaydır. Özel bir tadı olmasına rağmen fiyatı diğer özel çaylardan daha uygundur. Bal renginde bir çözeltiye, hafif bir tada sahiptir.
• Shou Mei: En koyu renge sahip beyaz çay çeşididir. Diğerlerinden daha yoğun bir aromaya sahiptir.
• Gong Mei: Değerli beyaz çaylardan arta kalanlardan elde edilir. Tomurcuk miktarı düşüktür.

Yeşil Çay Çeşitleri Nelerdir?

• Dragon Pearl: Nadir bulunan bir yeşil çay çeşididir. Elle rulo haline getirilmiş yeşil yapraklara ve gümüş uçlara sahiptir.
• Gu Zhang Mao Jian: Wuyi dağlarında yetişir. Hafif tatlı bir yeşil çay çeşididir. Baharda 10 gün içinde hasat ve hafif fermente edilir.
• Genmaicha: Kavrulmuş esmer pirinç ve patlamış mısır içerir. Japon yeşil çayıdır. Mat koyu renkli bir çözelti oluşturur. Hafif tuzlu bir tadı vardır.
• Green Pekoe: Çin’in Fujian şehrinde yetişir. İnce rulo haline getirilmiş sivri uçlu yapraklara sahiptir. Taze, hoş bir tada sahiptir. Mat yeşil renkli bir çözelti oluşturur.
• Gyokuro: Tanin miktarını azaltmak ve kafein miktarını artırmak için hasat öncesinde pirinç hasır veya folyo ile ışıktan korunarak elde edilir. Özel bir Japon yeşil çayıdır. Gölgede yetiştirildiği için klorofil, kafein ve aminoasit kapsamı yüksek, polifenol kapsamı düşüktür.
• Hui Ming
• Lung Ching: Düz, uzun yapraklı bir Çin yeşil çayıdır. Yapraklar önce parmaklarla gerilir ve düz olarak basılır.
• Matcha: Toz haline getirilmiş Japon yeşil çayıdır. Genellikle törenlerde kullanılır. Yoğun ve güçlü bir aroması vardır. Toplanmadan önce bir süre gölgede yetiştirilirler.
• Pi Lo Chun: Taze kokulu, meyve tadında özel bir yeşil çaydır. Yaprakları telimsi bir yapıdadır.
• Sencha: Uzun düz yaprakları vardır. Japonya’nın en popüler çay çeşididir. Japonya’da taze, hafif bir tada sahiptir. Çin’de ise aromalı bir tadı vardır. Tüketimi en yaygın olan çay çeşitlerinden biridir. Farklı aromalara sahip çok sayıda çeşidi vardır.
• Kamairicha: Senchadan farklı olarak yapraklar sıcak su buharında değil fırında soldurmaya tabi tutulurlar.
• Silver Sprout: Yaprakları hilal şeklindedir. Taze, hafif aromalıdır. Sarı-yeşil renkte
• Young Hyson: Çin’in Zhejiang şehrinde yetişir. Koyu yeşil renktedir. Kalın, sarı-yeşil yapraklara sahiptir.
• Chun Mee: Uzun, yuvarlak yapraklara sahiptir.
• Green Monkey: Çin’in Fujian şehrinde yetişir. Nadir bulunan yeşil çay çeşitlerinden biridir. Elde yapılır ve içimi kolaydır.
• Bancha: Japonya’da yetişen yöresel bir yeşil çaydır. İri tanelidir. Kafein miktarı düşük, taneni yüksektir. Düşük kaliteli çaylardan yapılır. Daha çok günlük kullanımda tüketilir.
• Gunpowder
• Green Mu Dan: Hoş bir aromaya sahiptir. Yeşil çay gülü olarak da anılır. 50 küçük filizin bir araya getirilmesiyle elde edilir.
• Oolong Çayı: Siyah ve yeşil çay arasında yer alır. Siyah çay kadar fermente edilmez. Nemi %5’e düşünceye kadar kurutulur. Pek çok çeşidi vardır.

Siyah Çay Çeşitleri Nelerdir?

• Pekoe: Çay fidanının ikinci yaprağından üretilir.
• Dimbula: Sri Lanka’nın Dimbula gölgesinde yetişir. Birinci sınıf siyah çaylardan biridir.
• Dooars: Hindistan’ın kuzeyinde yetişir. Keskin bir tada sahiptir.
• English Breakfast: Assam ve Seylan çaylarının harmanından elde edilir.
• Hazelbank: Hindistan’ın Assam bölgesinde yetişir. Dünyanın en iyi siyah çaylarından biridir.
• Keemun: Küçük, ince ve siyah yapraklı, klasik bir Çin çayıdır. Tatlı bir aroması vardır. Tanen ve kafein oranı diğer siyah çaylardan düşüktür. Rus çaylarında bileşen olarak kullanılır.
• Muscatel: Hinditan’ın Darjeeling bölgesinde yetişir. İkinci kızarma döneminin ardından toplanır.
• Pettiagalla: Uzun, telimsi yapraklara sahiptir. Aromatik bir çaydır. Değerli siyah çaylardan biridir.
• Flowery Pekoe: Çok büyük yapraklı çaylardır. Değerli çaylar arasında yer alır.
• Lapsang Souchong: Çam ağacı kökünün dumanı ile tatlandırılan klasik bir siyah Çin çayıdır.
• High Grown: Seylan adasının dağlık bölgelerinde yetiştirilir. Lezzetli bir aroması vardır. Mat bir çay çeşididir.

Hangi Çaylar Zayıflatır?

• Yeşil Çay
• Beyaz Çay
• Yaban Mersini Çayı
• Maydanoz Çayı
• Yerba Mate Çayı
• Tarçın Çayı
• Zencefil Çayı
• Kuş Otu Çayı
• Pu-Erh Çayı
• Yeşil Kahve Çayı
• Karnıyarık Otu Çayı
• Çemen Otu Çayı
• Funda Yaprağı Çayı
• Biberiye Çayı
• Nane Çayı
• Karahindiba Çayı
• Limon Çayı
• Oolong Çayı
• Alıç Yaprağı Çayı
• Gotu Kola Çayı
• Acı Çehre Çayı
• Meyan Kökü Çayı
• Rezene Çayı
• Mate Çayı
• Dulavrat Çayı

Hangi Çaylar Gribe İyi Gelir?

• Ihlamur
• Ekinezya
• Zencefil
• Adaçayı
• Sarımsak
• Zerdeçal
• Limon çayı
• Nane çayı
• Yeşil çay

Çaylarda Hangi Vitaminler Bulunur?

• A vitamini
• D vitamini
• B-12 vitamini bulunur.

Çayın Zararları Nelerdir?

Normal dozda çay tüketmek genellikle güvenli bir durumdur. Çayda bulunan ek maddeler ve çayın kalitesi değişiklik gösterebilir. Bu durum da standart bir doz ayarlama imkanını zor bir hale getirir.

Her durumda gün içerisinde dört, beş fincandan daha fazla çay içmek sağlık konusunda olumsuz etkiler ortaya çıkartabilir. Bunun nedeni genel olarak kafeinin sebep olduğu yan etkilerdir.

Siyah çayın yan etkileri özellikle yüksek miktarlarda tüketilirse şunları içerebilir:

• Anksiyete ve uyku zorluğu
• Daha hızlı nefes alma
• Baş ağrısı
• Artan idrara çıkma
• Düzensiz kalp atışı
• Mide bulantısı ve kusma
• Sinirlilik ve huzursuzluk
• Kulaklarında çınlayan
• Titreme
• Yüksek kan basıncı
• Anemi

Ayrıca çayı diğer kafein türleri ve özellikle efedra ismi verilen bir maddeyle karıştırmak tehlikeli sonuçlar doğurabilir.

Sık Sorulan Sorular