Mide Yanması Nedir?
Mide yanması genellikle mide asidiyle ilgili bir problemden kaynaklanır. Reflü hastalığı en bilindik nedenidir. Midenizin görevi, yediğiniz yiyecekleri sindirmeye yardımcı olmaktır. Bunu yapmanın bir yolu mide asidinin kullanılmasıdır. Mide asidinin ana bileşeni hidroklorik asittir. Mide asidi reflü nedeniyle yemek borusuna doğru çıktığında geçtiği yerlerde yanmaya neden olur.
Bunun dışında herhangi bir nedenle mide asidi fazla üretiliyor olabilir. Midenizin iç kısmı doğal olarak mide asidi salgılar. Bu salgı hem hormonlar hem de sinir sisteminiz tarafından kontrol edilir. Bazen mideniz çok fazla mide asidi üretebilir ve bu da bazı rahatsız edici belirtilere yol açabilir.
Mide yanması ya da asitle ilgili problemler bunların dışında da birçok nedenden kaynaklanabilir. Sık tekrarlayan ve dikkat etmenize rağmen geçmeyen mide yanması şikâyetiniz varsa bu bir hastalığın belirtisi olabilir. Böyle durumlarda bir dâhiliye veya genel cerrahi bölümüne giderek muayene olabilirsiniz.
Bu tip bir şikâyetler yaşadığınızda beslenmenize dair değişiklikler yapmayı deneyebilirsiniz. Alkol ve sigarayı azaltmak, küçük porsiyonlarla sık sık yemek, kafein, soğan, sarımsak, acı, baharatlar gibi besinleri azaltmak, yatmadan önce yemek yememek şikâyetlerinizi azaltabilir. Bunlara ek olarak fazla yağlı yemekler ve çikolata da mide yanmasını artırabilir. Mide yanması hissettiğinizde yüksek bir yastıkla yatmak rahat uyumanızı sağlayabilir. Ayrıca mide çevrenizi sıkan kıyafetleri tercih etmemeyi de deneyebilirsiniz.
Mide Yanması Neden Olur?
Mide yanması mide asidinin etkisiyle gerçekleşen bir belirtidir. Buna basit beslenme alışkanlıklarından bazı hastalıklara kadar birçok şey neden olabilir. Beslenme alışkanlıklarından kaynaklanan mide yanmasını önlemek için küçük porsiyonlarla sık sık yemek, soğan, sarımsak, asitli içecekler, alkol, sigara, kafein ve acı yiyecekleri azaltmak belirtileri azaltır.
Bunun dışında aşağıdaki tıbbi durumlar mide yanmasına neden olabilir:
- Reflü: Mide asidinin yemek borusuna çıkması reflü hastalığına neden olur. Göğüs civarında yanma ve ağrı, yemek borusunda asidi hissetmek, öksürük, mide ekşimesi gibi başka belirtilere de neden olur. Beslenme alışkanlıklarınızı reflüye göre değiştirmek ve doktorun önerdiği ilaçları kullanmak tedavisi için gereklidir.
- Gastrit: Midenin içindeki dokuların iltihaplanmasıdır. Yemek yedikten sonra şişkinliğin normalden fazla olması, mide bulantısı gibi ek belirtilere de neden olabilir. Tedavi edilmeden kaldığında mide yaralarına ve daha sonra kansere neden olabilir. Tedavisi için kısa süre ilaç kullanmak yeterlidir.
- Helicobacter Pylori: Bu mideye bulaşan bir bakteri türüdür. Bakteriyi barındıran yiyecekler ve içme suları nedeniyle bulaşır. Hijyene dikkat edilmeyen yerlerde yaygındır. Mide yanmasının yanında mide bulantısı, iştahsızlık ve mide bulantısı gibi belirtiler de gösterebilir. Bazı insanlarda belirti vermeden de yaşayabilir. Tedavisi için doktora gitmek gerekir.
- Gıda Hassasiyetleri: Bazı insanlar belirti gıda türlerini diğerleri gibi sindiremez veya daha zor süreçlerle sindirir. Aslında bu durum sadece çölyak hastalarının gluten hassasiyeti ya da laktoz (süt şekeri) intöleransı ile sınırlı değildir. Büyük hastalıklara neden olmasa da birçok insan bazı besinlere karşı hassastır. Sizi kötü etkilediğini hissettiğiniz besinleri daha az tüketmeyi deneyebilirsiniz.
Mide Yanması Belirtileri Nelerdir?
Mide yanması başlı başına bir belirtidir. Sindirim sistemini etkileyen birçok hastalık, tıbbi durum ya da beslenme alışkanlıkları mide yanması ile kendini belli edebilir. Bu durum mide asidinin herhangi bir nedenle fazla üretilmesi, beslenme alışkanlıklarının sindirimi kötü etkilemesi, mide asidinin yemek borusuna çıkması, asidin mide dokularını etkilemesini engelleyen dokunun zarar görmesi gibi birçok nedenle gerçekleşebilir.
Böyle bir problemi olan kişiler midelerinde, midelerinin üst taraflarında ya da yemek borularında yanma hissettiklerini söyler. Bu durum bazı etkenlere göre artıp azalabilir. Belirli yiyecek ve içeceklerle, uzun süre aç kalma durumunda ya da uzanırken mide yanmasının artması mümkündür.
Bu belirti tekrarlıyorsa bir hastalığı işaret ediyor olabilir. En yaygın sebebi reflü ve gastrit gibi mide hastalıklarıdır. Mide yanması reflüden kaynaklanıyorsa beraberinde yemek borusunda asidi hissetmek, öksürük, göğüs bölgesinde yanma yada ağrı, ağza mide asidinin geldiğini hissetmek gibi ek belirtiler yaşayabilirsiniz. Diğer mide hastalıklarında bulantı, şişkinlik gibi belirtiler olabilir.
Mide Yanmasına Ne İyi Gelir?
Mide yanması geçici bir durumdan kaynaklanıyorsa beslenmeye dair önlemler ve birkaç basit uygulama geçmesini sağlar. Fakat reflü, gastrit, iltihap gibi bir hastalığınız varsa doktora başvurmanız ve önerdiği tedaviyi uygulamanız gerekir. Bunlar çoğu zaman kısa süreli ilaçlar ve beslenmede dikkat etmeniz gereken hususlardan oluşur.
Mide yanmasına iyi gelebilecek önlemler şunlardır:
- Küçük porsiyonlarla sık sık yemek yemeyi deneyebilirsiniz. Mide asidi ile ilgili sorunlarda uzun süre aç kalmak ya da büyük porsiyonları birden tüketmek şikâyetleri artırır.
- Sigara, alkol, asitli içecekler (gazoz, soda, kola gibi) ve yağlı, acılı, baharatlı yemeklerden uzak durmak belirtileri hafifletebilir. Bunlar mide yanmasına neden olabilecek şeylerdir.
- Domates, çikolata, soğan, sarımsak mide asidi ile ilgili problemlerinizi artırabilir. Bunları azaltmayı deneyebilirsiniz.
- Yatmadan hemen önce yemek mide problemlerinizi artırabilir. Yemek yemeyi yatmadan en az 2 saat önce bırakmanız önerilir.
- Mide yanmanız varken yüksek bir yastıkta yatmak yararlıdır. Bu reflü hastalarına da önerilir.
- Daha az karbonhidrat tüketmek şikâyetlerinizi azaltmanın güvenilir bir yoludur.
- Sizde mide ekşimesine veya şişkinliğe yol açtığını bildiğiniz yiyecekleri daha az tüketerek mide asidi problemlerinden kaçınabilirsiniz.
- Ana yemeklerden sonra bir saat sakız çiğnemek belirtileri hafifletebilir.
- Bunlara ek olarak yarım su bardağı suya bir yemek kaşığı elma sirkesi ekleyip yavaş yavaş içmek mide yanmasını azaltabilir.
Belirtileriniz hafiflemiyor ya da sık sık tekrar ediyorsa bir doktora danışmanız önerilir. Mide yanması birçok sindirim sistemi hastalığının ortak belirtisidir. Eğer kullandığınız bazı ilaçlar buna neden oluyorsa doktorunuzdan ilacı değiştirmesini isteyebilirsiniz.
Mide Yanması Nasıl Geçer?
Mide yanması yaygın bir şikâyettir. Buna neden olabilecek birçok beslenme alışkanlığı ve yaşam tarzı konusu vardır. Uzun saatler boyunca yemek yememek, asitli ya da yağlı besinleri fazla tüketmek, midenin işleyişini yavaşlatan herhangi bir etken, alkol ve sigara gibi sayısız nedenden bahsedebiliriz. Bu şikâyeti azaltmak için beslenmenizde bazı değişiklikler yapmak çoğu zaman işe yarar. Yaptığınız değişikliklere rağmen geçmeyen bir mide yanması varsa doktora görünmeyi düşünebilirsiniz.
Aşağıda basitçe uygulayabileceğiniz önlemleri bulabilirsiniz:
- Bazı ilaçlar mide yanmasına neden olabilir. Kullandığınız ilaçların prospektüslerine bakıp olası yan etkileri okuyunuz. Böyle bir yan etki yazıyorsa doktorunuzdan ilacı değiştirmesini isteyebilirsiniz.
- Patates püresi, pirinç lapası ve muz bazı insanlara mide yanması için yardımcı olabilir. Fakat bu herkes için geçerli değildir. Fakat bunların kızartma yöntemiyle pişmemiş ve yağsız olması gerekir.
- Taze fesleğen yaprakları yanmayı hafifletebilir. Taze yiyebilir ya da suda kaynatıp içebilirsiniz.
- Rezene çayı mide şikayetlerini azaltmaya yardımcı olabilir.
- Zencefil sindirim sorunlarını azaltmak için kullanılan yaygın bir bitkidir. Taze, baharat halinde, çayı demlenerek tüketilebilir.
- Öğünleri yavaş ve iyice çiğneyerek yemeye dikkat etmeniz gerekir. Ayrıca sık sık ve küçük porsiyonlar halinde yemek birçok mide sorununu hafifletebilir.
- Nane, yağlı yemekler, sarımsak, soğan, domates, kahve, siyah çay ve çikolatadan uzak durmak mide asidi problemlerini önlemek için gereklidir.
- Kola, soda, gazoz ve tüm gazlı içecekler, alkol uzak durmanız gereken içecekler arasındadır. Ayrıca sigara da sorunlarınızı artırabilir.
- Yemeklerden sonra yavaş hareketler yapmaya dikkat etmek faydalıdır. Ayrıca yüksek bir yastıkta uyumak da rahat hissetmeye yardımcı olur.
- Sağlıklı kilonuzdan fazla bir kiloya sahipseniz kilo vermek belirtileri hafifletebilir.
Mide Yanmasını Geçirmek İçin Ne Yemeli?
Mide yanması, midenizin içeriği yemek borusuna ağıza doğru geri döndüğünde hissettiğiniz duygudur. Bunu zaman zaman deneyimlemek normaldir. Ve mide yanması rahatsızlığını baskılayabilecek çeşitli yiyecekler vardır. Bunlardan birkaçı şöyledir,
- Elma sirkesi: Az miktarda (yaklaşık bir çay kaşığı kadar) işlenmemiş elma sirkesini suyla karıştırarak yutmak midedeki asit seviyesini azaltabilir.
- Sakız: Öğle veya akşam yemeğinden sonra 30 dakika şekersiz sakız çiğnemenin yemek borusundaki asit seviyelerini azaltabileceği gerçeğini unutmayın ve zaman zaman sakız çiğneyin.
- Muz: Muz, insanların genellikle sindirim sistemine karşı nazik buldukları yumuşak, düşük asitli bir meyvedir. Muzdaki vitaminler gastrointestinal spazmları durdurmaya yardımcı olur.
- Karbonat: Suyla karıştırılmış biraz kabartma tozu midenizin asit seviyesini azaltabilir.
Mide Yanması Olanlar Ne Yememeli?
Mide yanması genellikle obezite, hamilelik, veya kabızlık döneminde daha belirgindir. Mideniz üzerinde çok fazla baskı oluşur.
Aşağıdakiler dahil bazı yiyecekler mide mide asidini artırabilir ve yanmalara sebep olabilir.
- Domates
- Turunçgiller
- Sarımsak ve soğan
- Çikolata
- Kahve veya kafeinli ürünler
- Alkol
- Nanev
- Hayvansal veya bitkisel yağlar açısından zengin yemekler, bazı ilaçlarda olduğu gibi genellikle mide ekşimesine yol açar.
- Stres ve uyku eksikliği, midenizin ne kadar asit ürettiğini artırabilir ve mide ekşimesine neden olabilir.
- Sigara içmek ayrıca mide asidini arttırır.
Birçok insan zaman zaman mide ekşimesi yaşar. Çoğu zaman açık bir nedeni yoktur. Bu besinleri tüketirken daha dikkatli olmalı mide yanması şikayetiniz uzun süreli devam ediyorsa yemeyi kesmelisiniz.
Hamilelikte Mide Yanması Nasıl Geçer?
Hamileyken vücudunuz belirli kasları gevşeten bir hormon olan progesteronu yüksek miktarda üretir. Bu kas gevşetici etki, mide içeriğinin yemek borusuna geri dönmesini engelleyen kapağı da etkiler. Sonuç olarak kapakçık, midenizdeki asitlerin bazen yemek borunuza geri dönmesine izin verir, bu da yemek borunuzun iç yüzeyini tahriş eder ve mide ekşimesine, yanmasına neden olur. Büyümüş uterus midene baskı yaptığından, altıncı aydan sonra mide yanması artabilir. Bu, mide içeriğini tutan kapakçığa daha fazla baskı uygulanmasından kaynaklanır.
Bazı basit ipuçlarına dikkat ederek bu sorunu azaltabilir ve önleyebilirsiniz:
- Yağlı, baharatlı ve yağda kızartılmış yiyeceklerden uzak durmayı deneyebilirsiniz. Bunlar midenizin daha fazla asit üretmesine neden olan yiyeceklerdir. Asidin artması yanmayı artırır.
- Kafeinli ve gazlı içecekler, çikolatalar benzer bir etkiye sahip olduğu için azaltmak önerilir.
- Uyurken başınızın ve omuzlarınızın daha yüksekte olması için ek yastıklar kullanabilirsiniz. Bu, asidi boğazınızdan aşağıya ve bağırsaklarınıza doğru itecektir.
- Daha sık ve daha küçük öğünler yemeyi deneyebilirsiniz. Üç büyük öğün yerine sindirimi kolay yemeklerden oluşan bol miktarda küçük öğünler yiyin.
- Son yemeğinizi en geç yatmadan 3 saat önce yemeniz önerilir. Böylece gece yattığınızda mideniz çok dolu olmaz. Bu yöntem asidin tekrar yukarı hareket etmesini önler.
- Yemek yedikten hemen sonra uzanmak ya da yatmak mide yanmasını artırabilir. Düz oturmak günün her saati asit problemlerinden korunmanıza yardımcı olur.
- Yeteri kadar su içmek, zorlanıyorsanız yavaşça içmek mide yanmasını azaltabilir.
- Yemeklerden sonra 1 saat sakız çiğnemek birçok insan için rahatlatıcıdır.
- Gün içinde bir kase yoğurt tüketmek sindirim sistemine faydalıdır ve mide yanmasını kontrol altına alabilir.
Mide Yanmasına İyi Gelen Çaylar Nelerdir?
Bitkisel çaylar sindirimi iyileştirmeye yardımcı olur ve gaz, mide bulantısı gibi birçok sindirim problemini kontrol altına almaya yardımcı olur. Mide asidi sorunlarıyla bağlantılı mide yanması için kafeinsiz bitki çaylarını deneyebilirsiniz. Ancak nane veya nane çaylarından kaçının. Nane, birçok insan için asit reflüsünü tetikler. Aşağıda etkili çay tarifleri bulabilirsiniz:
- Meyan Kökü Çayı: Meyan kökü özofagus zarının mukus ile kaplanmasını sağlar. Böylece mide yanmasını azaltır. Hazırlamak için 1 su bardağı suda 1 tutam meyan kökünü 15 dakika kaynatın ve ılıklaştıktan sonra içiniz.
- Rezene Çayı: Rezene birçok mide sorununu gidermeye yardımcı olur ve mide yanması da buna dâhildir. 1 tatlı kaşığı rezene yaprağını 1 su bardağı suda 10 dakika kaynatabilirsiniz.
- Papatya Çayı: Yatıştırıcı etkisiyle de bilinen papatya çayı kuru papatya çiçekleriyle yapılır. Bir tutam çiçeği 1 su bardağı suda 10 dakika kaynattıktan sonra tüketebilirsiniz.
- Fesleğen Çayı: Taze fesleğen yaprakları mide yanmasını hafifletebilir. 5-6 fesleğen yaprağını 1 bardak suda 10 dakika kaynattıktan sonra içebilirsiniz. Yaprakları doğrudan yemek de belirtileri hafifletebilir.
- Zencefil Çayı: Zencefil doğal olarak mideyi rahatlatır ve mide asidi üretimini azaltmaya yardımcı olur.
Tatlandırıcı olarak biraz bal ekleyebilirsiniz. Kaynatmak için ham zencefil ya da toz zencefil kullanabilirsiniz. Hepsi şikâyetlerinizi azaltmada etkili olacaktır. Bu çayı da 10 dakika kaynatmak yeterlidir.
Sık Sorulan Sorular
Mide Yanması Evde Nasıl Geçer?
Mideyi yemek için hazırlamaya yardımcı olması sebebiyle yemeye başlamadan önce limon suyu sirke suyu içmek en iyisidir. Ve en lezzetlisi olan Zencefilin mide şişkinliği ve asit reflüsü de dahil olmak üzere mide rahatsızlıklarını yatıştırmaya yardımcı olduğu bilinmektedir. Karbonatlı su içmek ya da soda içmekte kısa süreli mide yanması sorununu bastırabilir. Bunlara şeker ilave etmek mideyi kötüleştirir. Şekersiz zencefil çayı içmek midenizi dinlendirir ve sizi rahatlatır.
Yoğurt Mide Yanmasına İyi Gelir Mi?
Asit içeren ve baharatlı besinlerin mide yanmasına sebep olduğunu bilmeyenimiz yoktur. Çok yağlı besinler midesinde herhangi bir sorunu olmayan birinde bile mide yanması hissi uyandırabilir. Yağlı yiyeceklerin yanında genel yoğurt tüketilmesinin sebebi yemek sonrası mide yanmasının önüne geçmektir. Mideniz ile ilgili sorununuz varsa yoğurt iyi bir yatıştırıcı olacak ayrıca probiyotik görevi üstlenecektir.
Sabah Uyanınca Mide Yanması Neden Olur?
Uyanır uyanmaz mide yanması şikayeti ile kalkıyorsanız en son ne yediğiniz şeyleri gözden geçirin. Yağlı oldukça ağır baharatlı bir öğün ya da kola, cips gibi atıştırmalıkların üzerine uyuduysanız sabah uyandığınızda mide yanması yaşamanız muhtemeldir. Eğer ağır yemeğin üzerine egzersiz yapmadıysanız yemek yediğiniz gibi uyuduysanız sabah uyandığınızda da mideniz yanacaktır. Yemekten sonra mutlaka yürümeli bir iki egzersiz yapmalısınız.
Mide Yanmasına Hangi İlaç İyi Gelir?
Mide çok hassas bir organdır ve oral yolla alınan tüm ilaçların mideye bir parça etkisi vardır. Mide yanması için antibiyotik ateş düşürücü gibi ilaçlar kullanmamalısınız. Mide ilaçları ve suda eriyen bazı tabletler midenizi rahatlatır. Bunun için doktora danışmalı ve onun önereceği ilaçları kullanmalısınız. Evde midenizi rahatlatacak bitki ya da besinleri kullandınız fakat yanmanın önüne geçemiyorsanız doktorunuzla görüşüp farklı bir sorun olmadığı konusunda muayene istemelisiniz.
