Soğanın Faydaları Nelerdir?
Soğanın faydaları halk arasında yaygın bir şekilde değerlendirilmektedir. Son yıllarda bilimsel çalışmalar da soğanın yararlarını destekler niteliktedir. Soğanın besin değeri ve içerisinde vitaminler doğrudan veya dolaylı olarak birçok sağlık sorunun tedavi edilmesinde veya hafifletilmesinde etkilidir. Dilerseniz bu mucizevi sebzenin olumlu etkilerini ve iyi geldiği hastalıklara kısaca maddeler halinde bir göz atalım:
- Kan şekeri oranının dengelenmesinde ve organların korunmasında etkilidir.
- Sindirimi organize eder, kabızlık ve hazımsızlığı giderir.
- Kemik ve iskelet sisteminin korunmasına yardım eder.
- Yanık ve iltihap gibi sorunlar üzerine soğanın cilde faydaları da vardır.
- Hücre yenilenmesini destekler.
- Soğanın faydaları grip gibi kış hastalıklarında da kendini gösterir.
- Antibiyotiklere doğal bir alternatiftir.
- Kolesterolü dengelemekte de soğanın faydaları vardır.
- Burun kanamalarının durdurulması için soğan koklamak etkili bir yöntemdir.
- Hücrelere zarar veren serbest radikallerle mücadele eder.
- Ağız sağlığında, özellikler dişlerin korunmasında etkilidir.
- Uyku düzeninin sağlanması için günde bir adet küçük soğan yemek yararlı olabilir.
- İçerisindeki antioksidanlar sayesinde kanser oluşma riskini azaltır.
- Beyin sağlığının korunması ve işlevinin iyi bir şekilde sürdürülebilmesi için fayda sağlar.
- Menopoz döneminde görülen olumsuz etkilerin azaltılmasına yardım eder.
- Soğan doğal bir ateş düşürücü görevi görür.
- İçerisindeki C Vitamini bağışıklık mekanizmasının güçlenmesine yardım eder.
- Vücut parçalarında oluşan ağrıların azaltılmasında etkilidir.
- Gözlerin sağlıklı kalıp işlevini sürdürmesinde önemli rol oynar.
- Astım ve alerjiden kaynaklanan solunum sıkıntılarına da fayda sağlar.
Soğanın Zararları Nedir?
Soğanın faydaları bazı durumlarda tersine dönebilmektedir. Bu aşırı tüketim, olumsuz sağlık koşulları ve yanlış kullanım gibi temel sebeplerden kaynaklanabilmektedir.
- Şekeri düşürme özelliği her ne kadar soğanın faydaları arasında sayılsa da şeker hastalarının diyetlerine soğanı almadan önce şekerlerini ölçtürmeleri ve doktora danışmaları gerekir. Aksi takdirde aşırı derecede şeker düşüşü meydana gelebilir.
- Soğan birçok sindirim bozukluğun tedavisinde yaygın kullanımı olan allium ailesine ait bitki cinslerindendir. Ancak aşırı tüketimi durumunda mide de tahrişlere, istifra etmeye, mide bulantısına neden olabilmektedir.
- Soğanın faydaları cilt üzerinde yanlış kullanıldığında ortadan kalkar. Cildi güzelleştirmek ve tedavi etmek için oldukça sık kullanılan soğan veya soğanın suyu cildi tahriş edebilir, kızarıklıklara neden olabilir. Bu nedenlerden dolayı cildinize soğanın zararı olup olmadığını anlayabilmek için teninizin küçük bir bölümünde kürünüzü deneyebilirsiniz.
- Yüksek sülfürik bileşenler içeren soğanın zararları arasında ağız kokusu da vardır.
- Kan basıncını düşüren soğan ilaç alımları sırasında dikkatli tüketilmesi gereken gıdalardandır.
- Soğan özellikle sarımsakla birlikte kullanıldığında midede mayalanmaya sebep olacağından midede ekşime ve gaza sebep olabilir.
- Bazı rahatsızlıkların giderilmesinde oldukça önem arz eden kan inceltici ilaçların kullanımı sırasında soğan tüketilmemelidir. Çünkü soğan içerisinde soğan olarak K vitamini bulundurur ve K vitamini kanı pıhtılaştır. Dolayısıyla soğanın zararları arasında istenmeyen durumlarda kanı pıhtılaştırması diyebiliriz.
- Soğan kan basıncını düşürmeye yarayan potasyum kaynağıdır. Bu ileride yaşayacağımız bazı kronik rahatsızlıkların önüne geçer ancak çok tüketilmesi sonucu yorgunluğa ve baş dönmesine sebep olabilir. Özellikle yüksek tansiyon tedavisi gören kişilerin ilaç alımı sayesinde düşen kan basınçları soğan tüketimi sonrasında daha da düşerek kişinin sağlığını ciddi tehlikeye sokabilir.
Soğanın Besin Değerleri Nedir?
Allium cinsinden olan soğanın ülkemizde birçok türü kullanılmaktadır. Bunların başında taze soğan (yeşil soğan), arpacık soğanı ve kuru soğan gelmektedir. Sık kullanılan türlere göre soğanın besin değeri için aşağıdaki paylaşımda 100 gr üzerinden değerlendirmeler ele alınmıştır.
Taze soğanın faydaları aşağıda belirtilen besin değerlerinden gelmektedir.
Taze Soğan (Yeşil Soğan)
- A Vitamini 0.0 IU
- C Vitamini 21.0 mgr.
- Demir 2.1 mgr.
- Kalori 29 kcal
- Kalsiyum 79.0 mgr.
- Karbonhidrat 4.6 gr.
- Kolesterol 0.0 mgr.
- Lif 1.7 gr.
- Potasyum 275.0 mgr.
- Protein 1.3 gr.
- Yağ 0.2 gr.
Kuru soğanın faydaları aşağıda belirtilen besin değerlerinden gelmektedir.
Kuru Soğan
- B1 vitamini 0.03 mgr.
- B2 vitamini 0.04 mgr.
- Yağ 0.1 gr.
- B3 vitamini 0.2 mgr.
- E vitamini 0.3 mgr.
- Lif 0.6 gr.
- B6 vitamini 0.1 mgr.
- Protein 1.5 gr.
- folik asit 10 mcgr.
- C vitamini 10 mgr.
- A vitamini 40 IU
- Karbonhidrat 9 gr.
- Demir 0.5 mgr.
- Fosfor 56 mgr.
- Kalori 38 kcal
- Kalsiyum 27 mgr.
- Magnezyum 12 mgr.
- Potasyum 157 mgr.
- Sodyum 10 mgr.
Arpacık soğanın faydaları aşağıda belirtilen besin değerlerinden gelmektedir.
Arpacık Soğanı
- Kalori 72.00 kcal
- Su 79.80 gr.
- Karbonhidrat 16.80 gr.
- Lif 3.20 gr.
- Şeker 7.87 gr.
- Protein 2.50 gr.
- Yağ 0.10 gr.
- Doymuş Yağ 0.02 gr.
- Kolestrol 0.00 mgr.
- Sodyum 12.00 mgr.
- Potasyum 334.00 mgr.
- Kalsiyum 37.00 mgr.
- A Vitamin 4.00 IU
- C Vitamin 8.00 mgr.
- D Vitamin 0.00 IU
- E Vitamin 0.04 mgr.
- K Vitamin 0.80 mcg.
- B6 Vitamin 0.34 mgr.
- B12 Vitamin 0.00 mcg.
- B1 0.06 mcg.
- B2 0.02 mcg.
- B3 0.20 mcg.
- Demir 1.20 mgr.
- Folat 34.00 mcg.
- Pantotenik Asit 0.29 mgr.
- Fosfor 60.00 mgr.
- Magnezyum 21.00 mgr.
- Çinko 0.40 mgr.
- Bakır 0.09 mgr.
- Selenyum 1.20 mcg.
- Mangan 0.29 mcg.
Soğan Nasıl Tüketilir?
Soğanlar oldukça faydalı bir bitkilerdir ve sıklıkla kullanılır ancak soğan nasıl tüketilir veya nasıl kullanılır sorusu da hep gündeme gelir. Antimikrobiyal, antibakteriyel ve antibiyotik özellikleri bu bitki eşsiz kılmakta ve kullanım alanını neredeyse sınırsız bir hale getirmektedir. Ancak soğanın tüketilme şekli faydalarını olumlu yönde etkileyebileceği gibi olumsuz yönde de etkileyebilir. Örneğin; doğranmış soğanın etli kısmı ve suyu hızla fermente olabileceği için doğradıktan uzun süre sonra tüketilmesi önerilmez. Bu şekilde tüketildiğinde midede ekşime ve yanma gibi sorunların yanında zehirlenmelere de neden olabilir.
Soğanın çiğ olarak tüketilmesi bu mucizevi bitkinin probiyotik özelliğinden maksimum fayda sağlamamıza yardımcı olur. Probiyotik; faydası yararlı bakterilerin beslenmesine yardımcı olacak besinlerin sağlanması açısından önemlidir ve çiğ tüketilen soğan probiyotik bakterilere uygun besinlerin sağlanması adına en ideal seçenektir.
Soğanın son zamanlarda “soğan halkası” olarak yoğun bir şekilde tüketimi de söz konusudur. Ancak unutulmamalıdır ki yemekleri kızartarak pişirme yöntemi gıdaların yüksek ısıda yanmış yağı içerisine çekmesi sonucu besin değerlerinin düşmesine ya da yok olmasına sebep olur. Aynı şekilde yiyeceklerin içerisindeki besin öğeleri de yağa karışarak değer kaybediyorlar. Öte yandan kızartma yöntemi kanserojen riski taşıyan bir işlem olduğundan soğanın kızartma yöntemiyle tüketilmesi önerilmez.
Soğanın haşlanarak tüketilmesi onu vücuttaki iltihapların, miyom, polikistik over gibi kistlerin düşmanı haline getirir. İçerdiği yüksek miktarlardaki C vitamini sayesinde grip, balgam ve öksürük gibi şikâyetlerin neredeyse yok olduğunu göreceksiniz.
Soğan Kokusu Nasıl Geçer?
Ağız kokusunun birçok sebebi olabilir. Bunlardan bazıları tükürük bezleri iltihabı, bademcik iltihabı, boğaz enfeksiyonları, mide kaynaklı sorunlar… Sebep ne olursa olsun kokunun nihai nedeni; sülfür ve kükürttür. Dolaşım ve sindirim sistemindeki bu enfeksiyonlar veya iltihaplar ağız kokusuna neden olan bu gazları üretirler. Dolayısıyla içerisinde kükürtlü bileşikleri ve sülfür bulunduran aminoasit türevleri barındıran soğan da ağız kokusuna neden olur. Soğanını neden olduğu ağız kokusu giderilmesi oldukça kolaydır. Dilerseniz soğan kokusu nasıl geçer sorusuna cevap olabilecek kürlere bakalım:
- Adaçayı Gargarası: Kaynamış suda demlenmiş adaçayını sabah akşam gargara yaparak kullanabilirsiniz.
- Maydanoz: 4-5 adet maydanoz yaprağını çiğneyerek hızlı bir biçimde soğan kokusundan kurtulmanız mümkün.
- Karanfil: Karanfil çiğnemek soğanın kokusunu almakla kalmaz aynı zamanda ağzınızdaki bakteri oluşumunu da engelleyerek uzun vadede size fayda sağlar.
- Bol Su İçmek: Bol su içmek ağzınızda hızla üreyen ancak mide asidinizle karşılaştığında çabucak ölecek koku yapan bakterilerden kurtulmanıza yardımcı olacak ve soğanın sebep olduğu gazları üreten ağızınızdaki aromaları midenize indirecektir.
- Nane Yaprağı: Nane yaprağı ağızda oldukça hoş bir aroma bırak, kötü kokuları yok eden oldukça özel bir bitkidir. Soğanın tüketimi sonrasında 4–5 yaprak nane tüketilmesi durumunda ağız kokusu sorunu ortadan kalkacaktır.
- Çay Ağacı Yağı ve Propolis: Bir bardak suya 5 damla çay ağacı yağı, 5 damla propolis damlatmak ağız kokusunun giderilmesinde oldukça etkili bir yöntemdir.
- Limon: Limon tüketimi hem dişlerin beyazlamışında hem kötü kokuların giderilmesinde hem de diş taşı oluşumunun engellenmesinde kullanılabilir.