Soğan, mutfakların vazgeçilmezlerinden biridir ve lezzetli yemeklerin olmazsa olmazıdır. Ancak, sadece lezzetiyle değil, sağlık açısından da birçok fayda sağlar. Düşük kalorili olması, yüksek lif ve antioksidan içeriğiyle soğan, sağlıklı bir diyetin önemli bir parçasıdır. Bu yazıda, soğanın kalori içeriği ve sağlık üzerindeki olumlu etkilerini keşfedeceğiz.
Soğanın Faydaları Nelerdir?
Soğanın faydaları halk arasında yaygın bir şekilde değerlendirilmektedir. Son yıllarda bilimsel çalışmalar da soğanın yararlarını destekler niteliktedir. Soğanın besin değeri ve içerisinde vitaminler doğrudan veya dolaylı olarak birçok sağlık sorunun tedavi edilmesinde veya hafifletilmesinde etkilidir. Dilerseniz bu mucizevi sebzenin olumlu etkilerini ve iyi geldiği hastalıklara kısaca maddeler halinde bir göz atalım:
- Kan şekeri oranının dengelenmesinde ve organların korunmasında etkilidir.
- Sindirimi organize eder, kabızlık ve hazımsızlığı giderir.
- Kemik ve iskelet sisteminin korunmasına yardım eder.
- Yanık ve iltihap gibi sorunlar üzerine soğanın cilde faydaları da vardır.
- Hücre yenilenmesini destekler.
- Soğanın faydaları grip gibi kış hastalıklarında da kendini gösterir.
- Antibiyotiklere doğal bir alternatiftir.
- Kolesterolü dengelemekte de soğanın faydaları vardır.
- Burun kanamalarının durdurulması için soğan koklamak etkili bir yöntemdir.
- Hücrelere zarar veren serbest radikallerle mücadele eder.
- Ağız sağlığında, özellikler dişlerin korunmasında etkilidir.
- Uyku düzeninin sağlanması için günde bir adet küçük soğan yemek yararlı olabilir.
- İçerisindeki antioksidanlar sayesinde kanser oluşma riskini azaltır.
- Beyin sağlığının korunması ve işlevinin iyi bir şekilde sürdürülebilmesi için fayda sağlar.
- Menopoz döneminde görülen olumsuz etkilerin azaltılmasına yardım eder.
- Soğan doğal bir ateş düşürücü görevi görür.
- İçerisindeki C Vitamini bağışıklık mekanizmasının güçlenmesine yardım eder.
- Vücut parçalarında oluşan ağrıların azaltılmasında etkilidir.
- Gözlerin sağlıklı kalıp işlevini sürdürmesinde önemli rol oynar.
- Astım ve alerjiden kaynaklanan solunum sıkıntılarına da fayda sağlar.
Soğan, çeşitli vitaminler, mineraller ve antioksidanlar bakımından zengin bir sebzedir. Düzenli tüketildiğinde sağlık açısından birçok fayda sağlar. Ancak, dengeli bir beslenme programının parçası olarak tüketilmelidir.
Soğan Hangi Hastalığa İyi Gelir?
Bütün sebzeler insan sağlığı için önemlidir fakat sebzelerin bazı türleri benzersiz faydalar sunar. Soğan benzeri sebzeler, insan sağlığını birçok farklı yönden iyileştirdiği gösterilen çeşitli vitaminler, mineraller ve güçlü bitki bileşikleri içerir.
- Yüksek besin değeri: Soğanlar besin değeri bakımından çok güçlüdür, yani kalorileri değerleri düşüktür, ancak vitamin ve mineralleri yüksektir.
- Kalp Sağlığına Fayda Sağlayabilir: Soğanlar iltihapla savaşmakta olan trigliseritleri düzenleyen ve kolesterol seviyelerini dengeleyen antioksidanlar ve bileşikler içerir.
- Antioksidanlarla Dolu: Antioksidanlar, hücresel hasara yol açan ve kanser, diyabet ve kalp hastalığı gibi hastalıklarda önemli bir süreç olan oksidasyonu engelleyen bileşiklerdir.
- Kanserle Savaşan Bileşikler İçerir.
- Kan Şekerini Kontrol Etmeye Yardımcı Olur.
- Kemik Yoğunluğunu Artırabilir.
- Antibakteriyel Özelliğe Sahiptir.
- Sindirim Sağlığını Artırabilir.
Soğan, antioksidan ve anti-enflamatuar özellikleri sayesinde birçok hastalığın tedavisinde destekleyici bir rol oynayabilir. Ancak, herhangi bir sağlık problemi için doğal bir çözüm olarak kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışılmalıdır.
Soğanın Zararları Nedir?
Soğanın faydaları bazı durumlarda tersine dönebilmektedir. Bu aşırı tüketim, olumsuz sağlık koşulları ve yanlış kullanım gibi temel sebeplerden kaynaklanabilmektedir.
- Şekeri düşürme özelliği her ne kadar soğanın faydaları arasında sayılsa da şeker hastalarının diyetlerine soğanı almadan önce şekerlerini ölçtürmeleri ve doktora danışmaları gerekir. Aksi takdirde aşırı derecede şeker düşüşü meydana gelebilir.
- Soğan birçok sindirim bozukluğun tedavisinde yaygın kullanımı olan allium ailesine ait bitki cinslerindendir. Ancak aşırı tüketimi durumunda mide de tahrişlere, istifra etmeye, mide bulantısına neden olabilmektedir.
- Soğanın faydaları cilt üzerinde yanlış kullanıldığında ortadan kalkar. Cildi güzelleştirmek ve tedavi etmek için oldukça sık kullanılan soğan veya soğanın suyu cildi tahriş edebilir, kızarıklıklara neden olabilir. Bu nedenlerden dolayı cildinize soğanın zararı olup olmadığını anlayabilmek için teninizin küçük bir bölümünde kürünüzü deneyebilirsiniz.
- Yüksek sülfürik bileşenler içeren soğanın zararları arasında ağız kokusu da vardır.
- Kan basıncını düşüren soğan ilaç alımları sırasında dikkatli tüketilmesi gereken gıdalardandır.
- Soğan özellikle sarımsakla birlikte kullanıldığında midede mayalanmaya sebep olacağından midede ekşime ve gaza sebep olabilir.
- Bazı rahatsızlıkların giderilmesinde oldukça önem arz eden kan inceltici ilaçların kullanımı sırasında soğan tüketilmemelidir. Çünkü soğan içerisinde soğan olarak K vitamini bulundurur ve K vitamini kanı pıhtılaştır. Dolayısıyla soğanın zararları arasında istenmeyen durumlarda kanı pıhtılaştırması diyebiliriz.
- Soğan kan basıncını düşürmeye yarayan potasyum kaynağıdır. Bu ileride yaşayacağımız bazı kronik rahatsızlıkların önüne geçer ancak çok tüketilmesi sonucu yorgunluğa ve baş dönmesine sebep olabilir. Özellikle yüksek tansiyon tedavisi gören kişilerin ilaç alımı sayesinde düşen kan basınçları soğan tüketimi sonrasında daha da düşerek kişinin sağlığını ciddi tehlikeye sokabilir.
Soğanın zararları genellikle kişinin özel sağlık durumuna ve tüketim miktarına bağlı olarak değişebilir. Hassas bireylerin tüketimini sınırlaması veya alternatif sebzeler tercih etmesi önemlidir. Ayrıca, herhangi bir sağlık problemi veya semptom ortaya çıkması durumunda bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.
Soğanın Besin Değerleri Nedir?
Allium cinsinden olan soğanın ülkemizde birçok türü kullanılmaktadır. Bunların başında taze soğan (yeşil soğan), arpacık soğanı ve kuru soğan gelmektedir. Sık kullanılan türlere göre soğanın besin değeri için aşağıdaki paylaşımda 100 gr üzerinden değerlendirmeler ele alınmıştır.
Taze soğanın faydaları aşağıda belirtilen besin değerlerinden gelmektedir.
Taze Soğan Besin Değeri Tablosu (100 Gram İçin)
Besin Öğesi | Miktar | Günlük Değer (%) |
---|---|---|
Kalori | 29 kcal | 1.4 |
Karbonhidrat | 4.6 g | 1.5 |
Protein | 1.3 g | 2.6 |
Yağ | 0.2 g | 0.3 |
Doymuş Yağ | 0 g | 0 |
Lif | 1.7 g | 6.9 |
Şeker | 0.9 g | 1 |
Sodyum | 12 mg | 0.5 |
Potasyum | 137 mg | 3.9 |
Kalsiyum | 39 mg | 4 |
Demir | 1.4 mg | 8 |
C Vitamini | 22 mg | 37 |
K Vitamini | 83 mcg | 104 |
Kuru Soğan Besin Değeri Tablosu (100 Gram İçin)
Besin Öğesi | Miktar | Günlük Değer (%) |
---|---|---|
Kalori | 40 kcal | 2.0 |
Karbonhidrat | 9.34 g | 3.1 |
Protein | 1.1 g | 2.2 |
Yağ | 0.2 g | 0.3 |
Doymuş Yağ | 0 g | 0 |
Lif | 2.6 g | 10.4 |
Şeker | 4.2 g | 4.7 |
Sodyum | 5 mg | 0.2 |
Potasyum | 175 mg | 5.0 |
Kalsiyum | 33 mg | 3.3 |
Demir | 0.8 mg | 4.4 |
C Vitamini | 12 mg | 20 |
K Vitamini | 0.6 mcg | 0.8 |
Soğan Nasıl Tüketilir?
Soğanlar oldukça faydalı bir bitkilerdir ve sıklıkla kullanılır ancak soğan nasıl tüketilir veya nasıl kullanılır sorusu da hep gündeme gelir. Antimikrobiyal, antibakteriyel ve antibiyotik özellikleri bu bitki eşsiz kılmakta ve kullanım alanını neredeyse sınırsız bir hale getirmektedir. Ancak soğanın tüketilme şekli faydalarını olumlu yönde etkileyebileceği gibi olumsuz yönde de etkileyebilir.
- Örneğin; doğranmış soğanın etli kısmı ve suyu hızla fermente olabileceği için doğradıktan uzun süre sonra tüketilmesi önerilmez. Bu şekilde tüketildiğinde midede ekşime ve yanma gibi sorunların yanında zehirlenmelere de neden olabilir.
- Soğanın çiğ olarak tüketilmesi bu mucizevi bitkinin probiyotik özelliğinden maksimum fayda sağlamamıza yardımcı olur. Probiyotik; faydası yararlı bakterilerin beslenmesine yardımcı olacak besinlerin sağlanması açısından önemlidir ve çiğ tüketilen soğan probiyotik bakterilere uygun besinlerin sağlanması adına en ideal seçenektir.
- Soğanın son zamanlarda “soğan halkası” olarak yoğun bir şekilde tüketimi de söz konusudur. Ancak unutulmamalıdır ki yemekleri kızartarak pişirme yöntemi gıdaların yüksek ısıda yanmış yağı içerisine çekmesi sonucu besin değerlerinin düşmesine ya da yok olmasına sebep olur.
- Soğanın haşlanarak tüketilmesi onu vücuttaki iltihapların, miyom, polikistik over gibi kistlerin düşmanı haline getirir. İçerdiği yüksek miktarlardaki C vitamini sayesinde grip, balgam ve öksürük gibi şikâyetlerin neredeyse yok olduğunu göreceksiniz.
Tüketim şekline göre soğanın faydalarını artırabilir yada azaltabilirsiniz.
Soğan Kokusu Nasıl Geçer?
Soğanını neden olduğu ağız kokusu giderilmesi oldukça kolaydır. Dilerseniz soğan kokusu nasıl geçer sorusuna cevap olabilecek kürlere bakalım:
- Adaçayı Gargarası: Kaynamış suda demlenmiş adaçayını sabah akşam gargara yaparak kullanabilirsiniz.
- Maydanoz: 4-5 adet maydanoz yaprağını çiğneyerek hızlı bir biçimde soğan kokusundan kurtulmanız mümkün.
- Karanfil: Karanfil çiğnemek soğanın kokusunu almakla kalmaz aynı zamanda ağzınızdaki bakteri oluşumunu da engelleyerek uzun vadede size fayda sağlar.
- Bol Su İçmek: Bol su içmek ağzınızda hızla üreyen ancak mide asidinizle karşılaştığında çabucak ölecek koku yapan bakterilerden kurtulmanıza yardımcı olacak ve soğanın sebep olduğu gazları üreten ağızınızdaki aromaları midenize indirecektir.
- Nane Yaprağı: Nane yaprağı ağızda oldukça hoş bir aroma bırak, kötü kokuları yok eden oldukça özel bir bitkidir. Soğanın tüketimi sonrasında 4–5 yaprak nane tüketilmesi durumunda ağız kokusu sorunu ortadan kalkacaktır.
- Çay Ağacı Yağı ve Propolis: Bir bardak suya 5 damla çay ağacı yağı, 5 damla propolis damlatmak ağız kokusunun giderilmesinde oldukça etkili bir yöntemdir.
- Limon: Limon tüketimi hem dişlerin beyazlamışında hem kötü kokuların giderilmesinde hem de diş taşı oluşumunun engellenmesinde kullanılabilir.
Soğan kokusuyla başa çıkmak için birçok pratik yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemleri deneyerek soğan kokusunu kolayca gidermek mümkündür.
Sık Sorulan Sorular
Soğan Kaç Kalori?
Soğanlar, keskin kokularından ve gözlerimizi tahriş etmekten sorumlu olan güçlü sülfürik bileşikler bakımından zengindir. Araştırmalar ayrıca soğanların yüksek tansiyonu düşürebileceğini, kalp krizi riskini azaltabileceğini ve hatta kansere karşı korunmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir. Büyük bir çiğ soğanın sadece 63 kalorisi vardır, bir bardaktan fazla sudan oluşur ve günlük C vitamini ihtiyacınızın %20’sini sağlar.
Soğan Zayıflatır Mı?
Soğanı aklımıza gelebilecek her yemekte kullanıyoruz ve yine de bu mütevazı ama güçlü sebzenin kilo verme potansiyelinin farkında değiliz. Soğan, çözünür bir lif kaynağıdır bu da soğanı güçlü prebiyotik bir besin yapar. Kilo kaybı ve göbek yağ kaybı için çok önemli olan bağırsak sağlığını destekler. Son zamanlarda yapılan bazı araştırmalar, soğanların özellikle göbek çevresindeki yağ kaybını etkilemede ve obeziteyi önlemedeki rolünü araştırmaktadır.
Soğan Kanı Temizler Mi?
Hemen hemen her şeye soğan ekleyebilirsiniz – çorbalar, patates kızartması, tavada akşam yemekleri gibi. Soğanlar, kükürt içeren amino asitlere sahip olmasından dolayı karaciğerinizde detoks yapmaya yardımcı olur. Bu detoks özellikleri ve içeriğinde bulunan kuvvetli antioksidan ve amino asitler sayesinde kanı temizlemeye yardımcı olacağı düşünülmektedir.
Soğan Bağırsakları Temizler Mi?
Soğan, sağlıklı bir bağırsak için ihtiyacımıız olan lif ve prebiyotik açısından zengin bir kaynaktır. Soğan, prebiyotikler grubuna giren inülin ve fruktooligosakkaritler bakımından da oldukça zengindir. Bu prebiyotikler, bağırsaklarınızda bulunan dost bakterilerin miktarını artırmaya ve bağışıklık sistemini iyileştirmeye yardımcı olur. Ayrıca, iyi bakteriler bakımından zengin bir beslenme, kemik sağlığını iyileştirebilecek kalsiyum gibi önemli minerallerin emilimini artırmaya yardımcı olabilir.
Her Gün Soğan Yersek Ne Olur?
Soğanlar, kalp hastalığı riskini azaltan, iltihapla savaşan, trigliseritleri azaltan ve kolesterol seviyelerini düşüren antioksidanlar ve bileşikler açısından zengindir. Haftada bir ila yedi porsiyon soğan yemek, kolorektal, gırtlak ve yumurtalık kanseri riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca içeriğinde bulunan antioksidanlar sayesinde yüksek tansiyon ve kalp rahatsızlığı ile ilgili risk faktörlerini azaltmaya yardımcı olabilir.